Xu hướng công nghệ thông tin 2011

1. Công nghệ di động và phần mềm trên nền di động

Năm 2011 sẽ là năm bùng nổ của công nghệ di động. Trên nền tảng đã được xây dựng vững chắc từ những năm trước đây, các hãng điện thoại lớn đua nhau tung ra các mẫu smartphone (điện thoại thông minh) mới. Ứng dụng dành cho các thiết bị này cũng tăng trưởng đột biến, chỉ tính riêng Google Android Market và Apple Appstore con số các ứng dụng đã lên đến 500.000 vào cuối năm 2010.

Các thiết bị di động ngày càng thông minh hơn và người sử dụng có thể làm được nhiều việc hơn trên đó. Người dùng cũng có xu hướng lướt web và kết nối Internet nhiều hơn từ các thiết bị di động so với từ máy vi tính do sự tiện lợi về di động và tốc độ truy cập không hề thua kém.

Người tiêu dùng chắc chắn sẽ bị hấp dẫn bởi làn sóng đầu tiên của những chiếc máy tính có cảm giác và am hiểu tình huống. Ví dụ, một thiết bị di động có tên Personal Vacation Assistant (Hỗ trợ Kỳ nghỉ Cá nhân) có sử dụng những công nghệ điện toán am hiểu tình huống nhằm có tận dụng tối đa những trải nghiệm du lịch. Các thiết bị cầm tay sử dụng “những cảm biến cứng” – máy ảnh nhận dạng đối tượng và thông tin dựa trên GPS (Hệ thống định vị toàn cầu); và “cảm biến mềm” – những thông tin mà người sử dụng nhập vào thiết bị như lịch và những lịch trình, và sở thích về ẩm thực, nhằm đưa ra ngay tại chỗ những gợi ý về địa điểm tham quan, nhà hàng và hơn thế nữa.

Các dịch vụ trên công nghệ di động không chỉ giúp ích cho việc du lịch, tìm đường đi hay các địa điểm mua sắm mà còn hứa hẹn sẽ tích hợp với các ứng dụng khác giúp smartphone của bạn thông minh hơn, có thể tùy chỉnh chế độ theo thời gian và địa điểm bạn có mặt. Ví dụ, điện thoại của bạn sẽ tự động tắt chuông khi bạn có mặt ở bệnh viện hay những nơi cấm tiếng ồn. Hiện các nhà sản xuất điện thoại Android đang lên kế hoạch tích hợp các tính năng như vậy cho điện thoại.

Trong năm 2011, smartphone sẽ có thể thay thế một thiết bị chuyên dùng để chơi điện tử (game console) di động, thiết bị đọc sách, tivi, radio, máy ảnh, thiết bị hội thảo từ xa một cách tự nhiên và thời trang. Công nghệ di động này sẽ được áp dụng triệt để hơn trong nhiều hoạt động khác, kể cả ở lĩnh vực quảng cáo. Hiện nay, phiên bản thế hệ mới nhất của Google Earth trên di động cũng đang chỉ cho chúng ra cách xóa nhòa ranh giới giữa thế giới thực và ảo ngày một rõ nét hơn. Thay vì phải mang theo một đống giấy tờ biên lai khi điện thoại của bạn có thể thực hiện được tất cả mọi dịch vụ thanh toán từ hóa đơn siêu thị, vé máy bay, taxi, các dịch vụ công cộng... Với công nghệ NFC (Near Field Communication), chắc chắn trong năm nay, chiếc smartphone của bạn sẽ trở thành một chiếc ví điện tử tiện lợi hoặc thậm chí là thẻ tín dụng.

Hầu hết các thiết bị di động sẽ có màn hình cảm ứng và cuộc sống cũng như công việc của bạn sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào việc vuốt vuốt từ các ngón tay.

Người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi từ việc cạnh tranh giữa các nền tảng di động như iOS, Android, Blackberry, Windows Phone...

2. Hội thảo từ xa

Công nghệ di động tác động đến tất cả các lĩnh vực của cuộc sống và công việc. Làm việc từ xa, hội thảo từ xa cũng là những xu hướng nổi bật trong năm nay nhằm giảm chi phí và nâng cao năng suất lao động.

Các thiết bị phụ trợ cho hội thảo từ xa, làm việc qua các thiết bị di động vì thế cũng phát triển theo. Từ Blackberry, iPhone đến netbook… trong năm qua đều được nâng cấp để có thể đáp ứng đòi hỏi này.

Trong năm 2010 băng thông của Skype, WebEx và Cisco TelePresence, các dịch vụ hỗ trợ làm việc từ xa cũng tăng hơn rất nhiều so với các năm trước. Ngoài ra, các dịch vụ này cũng tăng cường khả năng hỗ trợ với chất lượng cao hơn nhằm truyền tải những nội dung có độ nét cao.

Skype phiên bản mới nhất 5.0 beta đã hỗ trợ hội thoại truyền hình miễn phí với độ phân giải 720p. Trong năm 2011, xu hướng hội thảo từ xa với độ phân giải HD sẽ được nhân rộng với giá cả ngày càng rẻ hơn và đường truyền mượt hơn.

3. Điện toán đám mây (Cloud computing)

Năm 2011, các ứng dụng cho doanh nghiệp sẽ phát triển mạnh trên cloud computing (Enterprise 2.0) bao gồm cả mạng xã hội, phần mềm văn phòng, thư điện tử, lưu trữ trực tuyến và ứng dụng quản trị dự án.... Năm nay cũng đánh dấu sự tăng trưởng của các ứng dụng tập trung vào kinh doanh (rich business) và ứng dụng đa phương tiện (multimedia) trên cloud computing. Hạ tầng mạng ngày càng được nâng cấp để phù hợp hơn với các ứng dụng loại này.

Việc chạy biên dịch đồ họa cũng sẽ được thực hiện trên “mây” và được tải trên các mạng băng thông rộng đến các thiết bị với công suất đồ họa vừa phải nhất.

Năm 2011, các ứng dụng BI (Business intelligence - Giao dịch thông minh) trên nền tảng cloud computing cũng sẽ phát triển.

Chrome OS sẽ mở ra một kỉ nguyên mới về lưu trữ trực tuyến. Hệ điều hành Chrome OS của Google hứa hẹn những sự đột phá mạnh mẽ khi hỗ trợ người dùng lưu trữ trực tuyến nhờ công nghệ điện toán đám mây. Nếu Google thành công, công nghệ này chắc chắn sẽ có tác động to lớn đến sự thay đổi về các hoạt động của chúng ta. Trước đây, hầu hết dữ liệu đều chủ yếu được lưu trữ qua các thiết bị như điện thoại, máy tính, ổ cứng... và nguy cơ bị hỏng hóc dẫn đến mất dữ liệu là khá cao. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của Internet, việc lưu trữ trực tuyến chắc chắn sẽ nhanh chóng trở thành xu thế mới trong tương lai. Tuy nhiên, cũng cần phải lưu ý thêm về cơ sở vật chất và đảm bảo hệ thống mạng đủ nhanh, đủ mạnh để tương thích với việc truyền tải dữ liệu tùy theo nhu cầu của người sử dụng.

4. Mạng xã hội

Năm nay mạng xã hội sẽ phát triển lên một giai đoạn mới, nó sẽ được biết đến với cái tên truyền thông xã hội bao gồm: (1) Mạng xã hội:dịch vụ nối kết các thành viên cùng sở thích trên Internet với nhiều mục đích khác nhau, không phân biệt không gian và thời gian, của những người hầu như đã có mối quan hệ từ trước nhưMySpace, Facebook, LinkedIn, Friendster... Các mạng này sẽ phát triển thêm dựa trên các thuật toán tìm hiểu thói quen, mối quan hệ của các thành viên để quảng cáo một cách hiệu quả hơn. (2) Các mạng công tác xã hội như wiki, blog, tin nhắn. (3) Xuất bản xã hội (Social publishing) là nơi lưu trữ và truyền bá những dữ liệu của cá nhân cho cộng đồng như Youtube, Fickr, Digg, Del.icio.us và Amazon...

Năm 2011 sẽ là năm bùng nổ mạng xã hội. Theo điều tra, trên thế giới đang tồn tại khoảng 1.000 mạng xã hội và hàng nghìn website khác mang các chức năng như mạng xã hội. Dịch vụ mạng xã hội có tốc độ tăng trưởng trung bình khoảng 47%/năm, cao hơn hầu hết các dịch vụ trên web khác. “Cứ 11 phút online trên mạng Internet thì 1 phút được dành cho các mạng xã hội. “Và 80% người dùng Internet đã từng sử dụng các ứng dụng từ mạng xã hội theo nhiều phương thức khác nhau”.

Không chỉ có thế, mạng xã hội ngày nay đã trở thành công cụ để quảng cáo, kinh doanh. Xu hướng này được khẳng định qua một loạt những blog bán hàng được đưa lên trong thời gian qua và có vẻ họ làm ăn khá phát đạt. Ngoài ra, các mạng xã hội còn được sử dụng để tuyển dụng nhân sự, với 22% nhà tuyển dụng dùng mạng xã hội để tìm kiếm nhân sự. Các trò chơi điện tử ăn theo mạng xã hội cũng được tung ra ồ ạt và có doanh thu không nhỏ.

Nhu cầu giao tiếp, chia sẻ, trao đổi của con người là không thể phủ nhận. Mặc dù blog cũng như các ứng dụng mạng xã hội khác không phải là các kênh chính thống đối với các vấn đề kinh tế và chính trị nhưng nó lại là kênh dễ tạo ra trào lưu và thu hút người đọc. “Với mỗi sự kiện kinh tế chính trị, người đọc không chỉ muốn tiếp cận các thông tin từ các kênh như báo chí, truyền hình mà họ mong muốn tiếp cận, chia sẻ ý kiến với những người bình thường giống như họ”.

Trên mạng xuất hiện những phần mềm mã nguồn mở cho phép thiết lập một mạng xã hội chỉ trong vòng 30 phút và vì thế sẽ có hàng trăm mạng xã hội lớn nhỏ ra đời.

Công nghệ di động ngày càng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của các mạng xã hội, ngày càng có nhiều mạng xã hội hỗ trợ truy cập từ thiết bị di động. Cụ thể là 23% người sử dụng web tại Anh truy cập mạng xã hội thông qua điện thoại cầm tay, tại Mỹ tỷ lệ này là 19%.

Mạng xã hội Facebook phát triển vựợt bậc trở thành mạng xã hội đông người truy cập nhất thế giới. Hiện nay số trang mạng xã hội vẫn tiếp tục tăng nhưng hầu như người dùng chỉ định cư ở những trang nổi tiếng như Facebook, Twitter hay Myspace mà thôi, rất khó để một trang mới ra mà thu hút được đông người dùng như những trang trên. Một phần là họ đã thỏa mãn với các tiện ích, dịch vụ, tính năng mà Facebook hoặc Myspace mang lại. Tuy nhiên ngày càng nhiều mạng xã hội chuyên nghiệp hóa nhằm tập hợp những người trong cùng một lĩnh vực nào đó như: nhiếp ảnh, yêu xe, bác sỹ, luật sư…

5. Ảo hóa

Thời gian gần đây, xu hướng ảo hóa máy chủ đang được đề cập rất nhiều, và trở thành một xu hướng phát triển trong các doanh nghiệp có kinh doanh dựa trên Internet, cũng như trong các trung tâm dữ liệu. Các nhà cung cấp phần cứng cũng như phần mềm trên toàn thế giới đều đưa ra những sản phẩm đáp ứng nhu cầu này. Tất cả đều nhắm tới những mục đích chung:

- Tối ưu hóa việc sử dụng không gian, nguồn điện và giải pháp tỏa nhiệt trong trung tâm dữ liệu.

- Giảm thời gian thiết lập máy chủ, kiểm tra phần mềm trước khi đưa vào hoạt động.

Các mục tiêu trên được đáp ứng sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí quản trị, chi phí nhân công mà hiệu suất công việc không hề giảm. Từ đó, tăng được lợi nhuận chung.

Các doanh nghiệp tiến hành giao dịch trên Internet có rất nhiều lợi ích khi sử dụng các máy chủ ảo:

- Fail-over: doanh nghiệp có thể sử dụng nhiều máy chủ ảo trên các hệ thống vật lý khác nhau. Nếu một trong số máy chủ ảo đó gặp trục trặc, website của doanh nghiệp vẫn hoạt động tốt trên các máy chủ ảo khác.

- Môi trường kiểm chứng: mỗi khi thay đổi, thêm các tính năng mới cho website, doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ lưỡng trước khi áp dụng. Sử dụng một máy chủ ảo là một môi trường lý tưởng, hoạt động thực tế trên Internet, và cho kết quả thực.

- Dễ dàng mở rộng hệ thống khi có nhu cầu: doanh nghiệp không cần phải thuê 1 máy chủ vật lý lớn ngay từ ban đầu. Chỉ cần một máy chủ ảo vừa với nhu cầu sử dụng. Việc nâng cấp sau đó có thể tiến hành nhanh chóng. Điều này giúp giảm chi phí đầu tư ban đầu, cũng như giảm thiểu thời gian tạm dừng hoạt động khi nâng cấp.

6. Máy tính bảng (tablet PC), thiết bị đọc sách điện tử (e-reader), màn hình cảm ứng

iPad sẽ có thêm nhiều đối thủ cạnh tranh hơn vào năm 2011?

2011 sẽ là năm diễn ra cuộc chiến gay gắt trên thị trường máy tính bảng giữa các tên tuổi lớn như iPad 2 (Apple) và PlayBook (BlackBerry), máy tính bảng mới của Samsung, nhất là sự tăng trưởng đột biến về số lượng của các dòng máy tính bảng Android. Máy tính bảng Android sẽ hỗ trợ phiên bản hệ điều hành 2.3 và 3.0 mới nhất, thân thiện hơn nhiều tính năng hơn.

Tiếp đó, phải kể đến 35 mẫu máy tính bảng sử dụng bộ xử lý Oak Trail mà Intel mới công bố xuất xưởng vào năm 2011. Chúng ta cũng hoàn toàn có thể hy vọng Google sẽ nhập cuộc chơi sau khi đã sản xuất điện thoại riêng của mình.

Như vậy, chắc chắn trong năm 2011, giới công nghệ sẽ được chứng kiến sự ra đời của rất nhiều những máy tính bảng và người sử dụng sẽ có nhiều cơ hội hơn để lựa chọn một chiếc máy tính bảng cho mình.

Các nhà sản xuất đã lỗi hẹn khi không kịp ra mắt laptop màn hình cảm ứng OLED (Organic Light Emitting Diode) trong năm 2011 theo mong muốn của người sử dụng mà mới chỉ dừng lại ở smartphone. Chắc chắn, các thiết bị màn hình lớn với hình ảnh sống động hơn, thiết kế mỏng hơn cùng tuổi thọ pin cao hơn sẽ có mặt trên thị trường trong năm 2011.

Gần đây, cũng có nhiều thông tin đồn thổi về việc Apple sẽ kết hợp công nghệ màn hình Retina cho iPad 2 ra mắt trong năm sau.

Dịp lễ Giáng sinh, Amazon đã bán ra một số lượng không nhỏ các thiết bị đọc sách tiện tử, cùng với đó là sự phổ biến dần của "mực điện tử". Hiện HTC cũng đang tiến hành thử nghiệm một loại màn hình có thể tích hợp cả sử dụng mực điện tử cho các thiết bị của mình. Các thiết bị hỗ trợ mực điện tử đa màu sắc cũng đã xuất hiện tại Trung Quốc hồi tháng 11.

Rõ ràng, sự kết hợp của thiết bị đọc sách màn hình cảm ứng với mực điện tử sẽ mang đến cho người sử dụng những trải nghiệm vô cùng thú vị.

Hiện nay, không chỉ có Apps Store, Android Market ... các hãng sản xuất đã cho ra đời hàng loạt các kho ứng dụng dành riêng cho từng loại thiết bị. Điển hỉnh là Apple đang chuẩn bị tung ra kho ứng dụng cho Mac, và rất có thể khi Windows 8 chính thức phát hành, nền tảng này cũng sẽ có kho ứng dụng riêng.

7. Các loại hình giải trí 3D

Giới phân tích sự đoán 2011 sẽ là năm hoàng kim của công nghệ 3D khi đến nay, các bộ phim bom 3D vẫn đang làm mưa làm gió tại các bảng xếp hạng. Xu hướng giải trí 3D cũng bắt đầu phát triển mạnh mẽ cùng với sự bùng nổ của đầu đĩa 3D Blu-Ray, thiết bị chơi điện tử 3D, HDTV 3D và laptop 3D.

Cuối năm 2009, siêu phẩm Avatar mở đầu cho trào lưu xem phim 3D trên màn ảnh. Chưa khi nào các thiết bị nghe nhìn 3D phát triển mạnh như hiện nay. Các phần cứng và phần mềm hỗ trợ truyền hình ảnh 3D cũng đua nhau xuất hiện. Từ các thiết bị dùng kính lẫn không dùng kính, từ rạp hát đến các thiết bị tại gia đều được các nhà thiết kế màn hình để ý đến. Cung cấp các nội dung 3D cũng được đầu tư rất nhiều trong năm nay, từ phim truyện, video clip đến các trò chơi điện tử cũng được chuyển dần sang dạng 3D. Các kênh truyền hình cũng chuẩn bị các thiết bị và tung ra bản 3D trong năm tới nhất là các kênh thể thao. Một lĩnh vực giải trí đang và sẽ phát triển rất mạnh trên nền 3D là phim XXX.

Công nghệ 3D ra đời với mục đích đưa phim ảnh ngày càng trở nên "thật" hơn nhưng vẫn đang còn gặp rất nhiều thách thức, cản trở trong quá trình tái tạo lại hình trên thiết bị công nghệ. Ngay cả một số bộ phim được gọi là siêu phẩm 3D (như Avatar của đạo diễn James Cameron) thực ra mới chỉ những bước đi đầu tiên cho loại hình giải trí mới mẻ này. Theo dự đoán của nhiều chuyên gia, năm 2011 sẽ là năm của những 3D Sky, 3D Blu-ray, 3D Game và hàng loạt các ứng dụng khác xây dựng trên nền tảng tân thời.

Các hãng điện thoại cũng không đứng ngoài xu hướng trên. Nếu HTC từng công bố kế hoạch sản xuất điện thoại 3D đầu tiên thì Apple đã nhanh chân đăng ý bản quyền loại màn hình hiển thị 3D dành cho iPod, iPhone và iPad.

8. Video trực tuyến

Video không phải là một định dạng mới nhưng nó là một loại phương tiện dùng để truyền thông cực kỳ phổ biến của các công ty và được phát triển nhanh chóng gần đây. Sự phát triển của nhiếp ảnh số làm cho việc quay video dễ hơn bao giờ hết, với tốc độ và băng thông của Internet như hiện nay, việc tải và xem video qua Internet không có gì khó khăn làm cho hình thức online video phát triển mạnh. Qua Internet người ta có thể xem được cả tivi phát trực tuyến với chất lượng cao, thậm chí có thể xem tivi và video trên các thiết bị di động. Theo dự đoán video trực tuyến sẽ được hầu hết người sử dụng Internet sử dụng đến vào năm 2013, và 25% những thứ ta nhìn thấy hoặc nghe thấy hàng ngày là từ hình ảnh, video hoặc audio.

Cùng với sự phát triển của công nghệ thu hình ảnh và mạng Internet dịch vụ cung cấp nội dung số dang video qua Internet cũng phát triển mạnh và ngày càng có nhiều nội dung dạng HD được truyền bá, không chỉ là những đoạn phim ngắn mà cả một chương trình hoặc phim truyện dài được truyền đi hoặc cả một chương trình truyền hình trực tiếp.

Youtube vẫn là website lớn nhất để chia sẻ video trực tuyến với 2 tỷ clip được xem hàng ngày, nó trở thành wesbite tìm kiếm lớn thứ 2 trên thế giới và trong năm nay nó sẽ phát triển thêm nhiều dịch vụ mới liên quan đến video.

9. Offsoring trong lĩnh vực công nghệ thông tin

Offshoring hiểu đơn giản là hình thức sử dụng nguồn lực từ nước khác. Trong lĩnh vực công nghệ thông tin, offshoring thường là các hợp đồng gia công phần mềm (hay phát triển phần mềm). Việc giao tiếp thường được thực hiện thông qua đường kết nối dữ liệu tốc độ cao, cho phép các kỹ sư và nhà quản lý giao tiếp trên cơ sở thời gian thực. Khách hàng có thể giám sát từ xa quá trình và các mốc phát triển dự án trên cơ sở từng phút, đảm bảo chất lượng và quy trình.

Offshoring áp dụng trong các hoạt động sản xuất, công nghệ thông tin và hoạt động văn phòng, tận dụng lao động rẻ ở vùng, quốc gia khác. Người ta cũng thường cho rằng outsourcing bao hàm offshoring. Trên thực tế quy trình cần outsourcing được giao hẳn cho nhà cung cấp bên ngoài còn quy trình cần offshoring có thể được giao hẳn hoặc vẫn được thực hiện tại công ty thuê dịch vụ. Thuật ngữ offshoring cũng được sử dụng với những công ty tự xây dựng các trung tâm dịch vụ ở các địa điểm xa có chi phí thấp hơn là xây dựng tại chỗ.

Hàng loạt công ty dịch vụ đã ra đời phục vụ cho các quy trình kinh doanh hoặc cung cấp các kỹ năng đặc biệt. Ngày nay, ở Mỹ, người ta ước tính 80% công ty nghĩ tới việc sử dụng nguồn lực bên ngoài và hơn 40% đã và chuẩn bị sử dụng nguồn lực công nghệ thông tin từ dịch vụ bên ngoài thông qua mô hình chuyển giao toàn cầu.

Gia công, phát triển phầm mềm từ xa rõ ràng đang là cứu cánh trong điều kiện thị trường thị trường hiện tại với công nghệ, kỹ năng và phương thức biến chuyển hàng giờ. Chiến lược sử dụng nguồn lực bên ngoài trước hết tạo ra đòn bẩy cho nguồn lực công ty, truyền tư tưởng, kỹ năng và kinh nghiệm mới, đồng thời rút ngắn thời gian tiếp cận thị trường.

Năm 2011, khủng hoảng kinh tế thế giới vẫn chưa chấm dứt hẳn, các công ty công nghệ bị sức ép của cổ đông đang thực hiện chính sách thắt lưng buộc bụng làm thế nào với giá thành rẻ nhất mà đạt hiệu quả cao nhất và offshoring là một trong những mô hình được chọn.