Vườn Quốc gia Núi Chúc một quà tặng của thiên nhiên trên vùng khô hạn Nam Trung Bộ

Đây là vùng núi rừng khô hạn tự nhiên nằm trong vùng khô hạn nhất của tỉnh, có hệ sinh thái rừng khô hạn đặc trưng hiếm thấy ở Việt Nam, với nhiều tập đoàn sinh vật quần tụ rất phong phú về số lượng và đa dạng về chủng loài. Kết quả điều tra năm 2001-2002 cho thấy, tại đây có 1.265 loài thực vật, 306 loài động vật, đặc biệt có nhiều loài động thực vật quý hiếm.

* Hệ thực vật rừng gồm có:

-         Kiểu thực vật trên cát biển

-         Kiểu rừng thưa cây lá rộng hơi khô nhiệt đới

-         Kiểu truông gai hạn nhiệt đới

-         Kiểu trảng cây to, cây bụi, cỏ cao khô nhiệt đới

-         Kiểu rủ kín lá cứng hơi khô nhiệt đới

-         Kiểu rừng kín thường xanh hơi ẩm nhiệt đới núi thấp.

* Hệ động vật rừng gồm có:

-Sinh cảnh rừng thường xanh trên núi thấp. Ở đây có những loài thú đặc trưng như Culi nhỏ (Micticebus pygmaeus), Chà vá chân đen (Pygathrise nigripes), Báo gấm (Neofelis nebulora), Sơn Dương (Capricomis Sumatraensis)…; Những loài chim, loài bò sát đặc trưng: Khách đuôi cờ, Rồng đất, Kỳ đà, Rùa đầm, Rắc lục, Trăn đất…

-Sinh cảnh rừng khô hạn và trảng cỏ. Đây là khu vực tiếp giáp với rừng thường xanh, là vành đai kết nối rừng thường xanh với sinh cảnh bãi cát ven biển. Tại đây có nhiều loài chim, thú sinh sống và kiếm ăn, riêng chim có tới 115 loài (chiếm 63,54% số loài) đặc biệt là Công, Trĩ sao, Gà tiền mặt đỏ…chỉ phân bố ở sinh cảnh này.

-Sinh cảnh ven biển và dân cư. Đây là khu vực có các bãi cát ven biển, có các thôn bản với cư dân canh tác nông nghiệp. Sinh cảnh này tập trung nhiều loài thú nhỏ: chuột, sóc, thỏ (30 loài); 98 loài chim và 24 loài bò sát.

Tập đoàn cây trồng, vật nuôi ở đây là những loài thích nghi với điều kiện khô hạn kéo dài và canh tác theo lối quảng canh, lạc hậu.

Là một quà tặng quý của thiên nhiên, song Vườn Quốc gia Núi Chúc đang đứng trước thách thức lớn: điều kiện tự nhiên quá khắc nghiệt (năm 2005 hạn hán kéo dài đã 10 tháng nay); trình độ thâm canh của dân cư ở đây còn thấp và còn những tập tục lạc hậu, nặng nề (người Kinh, người Chăm, người Raglay); giao thông chưa phát triển…

Bảo tồn tài nguyên thiên nhiên nơi đây đang là lời kêu gọi bức thiết đối với chúng ta và phát huy, khai thác giá trị độc đáo Vườn Quốc gia Núi Chúc là một trong những hướng giúp người dân trong vùng lỏi cũng như vùng đệm thoát khỏi cảnh đói nghèo.

Nguồn: Tạp chí Trái đất xanh, số 8, tháng 9/2005