Vai trò hợp tác xã trong xây dựng nông thôn mới

Trong chương trình Xây dựng nông thôn mới có 19 tiểu chí được đặt ra để các địa phương tổ chức triển khai thực hiện, trong đó có 1 tiêu chí là phải xây dựng tổ hợp tác, hoặc hợp tác xã (HTX) sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Tại hội thảo về vai trò HTX trong thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới do Liên minh HTX tỉnh Thừa Thiên Huế vừa tổ chức mới đây, nhiều ý kiến cho rằng nếu tiêu chí này thực hiện tốt thì có tác dụng thúc đẩy các tiêu chí khác.

Tại Quảng Điền, một địa phương thuần nông., sau khi kết thúc hai vụ lúa, phần lớn nhiều nông dân ở các HTX trên địa bàn phải tìm kiếm việc làm khắp nơi để có thêm nguồn thu, nâng cao đời sống trong thời điểm nông nhàn thì ở HTX Nông nghiệp Quảng Thọ 2, nhờ tận dụng được tiềm năng đất đai, sông suối, nhiều mô hình phát triển kinh tế như: mô hình nuôi cá lồng trên sông Bồ, trồng rau má, trồng hoa và cây nưa đã được HTX triển khai rộng rãi đến bà con, xã viên.

Ông Nguyễn Công Hanh có mô hình nuôi cá lồng dọc theo vùng hạ lưu sông Bồ, thuộc địa phận xã Quảng Thọ chia sẻ: về quê hương đại tướng nói đến nông dân Quảng Thọ 2 không ai không biết tới, bởi tính cần cù, chịu thương chịu khó, hình như ít khi có thời gian rảnh rỗi, hết vụ mùa thì chuyển sang nuôi cá lồng, hộ thì canh tác rau má, tham gia mô hình trồng hoa và nưa. Ông Hanh cho biết: Với hai lồng cá, mỗi lồng thả khoảng 500 con giống cá trắm cỏ. Sau khoảng 18 tháng thả nuôi tỷ lệ con giống đạt khoảng 50% đã là thành công. Bình quân mỗi lồng đạt khoảng 5 tạ, với giá thị trường 60.000 đồng/kg thì mỗi lồng cho thu nhập khoảng 30 triệu đồng.

Theo ông Nguyễn Hữu Quang, Phó chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Quảng Thọ 2 thì ngoài 139 ha lúa, 135 ha màu thì những mô hình phát triển kinh tế đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao thu nhập so với cây lúa. Toàn HTX có khoảng 200 hộ tham gia trồng rau má, với diện tích 35 ha. Hộ cao nhất 0,3 ha, hộ thấp nhất 0,05 ha. Bình quân thu hoạch mỗi năm đạt khoảng 160 triệu đồng/ha. Ở mô hình trồng hoa và nưa có 100 hộ tham gia, với quy mô diện tích khoảng 10 ha, nhưng hiệu quả kinh tế mang lại khá cao, bình quân mỗi năm cho thu nhập khoảng 400 triệu đồng/ha. Tuy nhiên, thị trường đầu ra sản phẩm thiếu ổn định. Riêng mô hình cá lồng có khoảng 180 hộ tham gia, với số lượng 310 lồng. Sau 18 tháng thả nuôi mỗi lồng cho tu nhập khoảng 30 triệu đồng.

Điều này không chỉ tạo việc làm quanh năm, nâng cao thu thập mà còn tạo được cho bà con nông dân thay đổi phương thức canh tác, có một ý thức chung tay xây dựng cộng đồng, làng xã nề nếp. Nhờ vậy, từ nguồn kinh phí tích lũy của mình, HTX đã triển khai hơn 1.400m giao thông nội đồng, 100 tuyến đường thôn, xóm đã được bê tong hóa, nhiều cổng làng, thôn, xóm được xây dựng khang trang.

Nếu như ở HTX Nông nghiệp Quảng Thọ 2, việc tích cực chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phương thức canh tác, giải quyết việc làm cho nông dân thì ở HTX Nông nghiệp Phú Hòa, xã Quảng Phú vấn đề quy hoạch, xây dựng cánh đồng mẫu, tham gia đầu tư xây dựng hệ thống giao thông nội đồng, kiên cố hóa kênh mương thủy lợn được HTX và bà con, nông dân hết sức quan tâm. Bày tỏ về quan điểm của mình trước chủ trương xây dựng nông thôn mới, ông Võ Hồng, Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Phú Hòa cho hay: Đây là một chủ trương rất hợp lòng dân. Với diện tích 430 ha, đồng ruộng của Phú Hòa được quy hoạch thành hai tiểu vùng rõ rệt, tiểu vùng cao và tiểu vùng thấp. Đồng ruộng sau khi được quy hoạch không chỉ thuận lợi trong các khâu sản xuất, cơ cấu giống, nâng cao năng suất cây trồng mà còn thể hiện rõ vai trò của HTX cùng với chính quyền địa phương trong lộ trình thực hiện chương trình Xây dựng nông thôn mới.

Theo đánh giá của Liên minh HTX Thừa Thiên Huế, trong tổng số 255 HTX và Liên hiệp HTX nông nghiệp hiện có thì có 40% đơn vị đạt tỷ lệ khá giỏi, 48% trung bình, 12% yếu kém. Thực tế trong thời gian qua, nơi nào có HTX phát triển mạnh, hoạt động có hiệu quả thì ở đó đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao, điển hình như: huyện Quảng Điền, thị xã Hương Thủy.

Tuy nhiên, theo ông Ngô Viết Quýt, Chỉ tịch Liên minh HTX Thừa Thiên Huế, để thúc đẩy khu vực kinh tế tập thể ở nông thôn thì cần có những giải pháp cụ thể và sớm đưa các chính sách của nhà nước đi vào cuộc sống, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương.

Từ khi thực hiện Chương trình Xây dựng nông thôn mới, bên cạnh việc đáp ứng các khâu dịch vụ cơ bản cho bà con nông dân, xã viên, từ nguồn kinh phí tích lũy của mình, nhiều HTX trên địa bàn tỉnh đã đóng góp hàng chục tỷ đồng cùng với chính quyền địa phương thực hiện quy hoạch, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, làm cho bộ mặt nông thôn ngày càng khang trang và đổi mới, phát huy và thể hiện tốt vai troò của mình trong thực hiện chương trình Xây dựng nông thôn mới.