Từ toa thuốc của hoàng đế Trần Dụ Tông năm 1351 đến giải Nobel y học năm 1998
Bệnh án của Dụ Tông hoàng đế
Vào đêm trung thu năm Khai Hựu thứ 11, các vương phi, cung nữ triều Trần dạo thuyền ngắm trăng trên Hồ Tây, hoàng tử thứ mười của vua Minh Tông, tên là Hạo, mới lến bốn tuổi cũng được đi theo. Không hiểu sơ sẩy thế nào mà hoàng tử rơi xuống nước. Mọi người hoảng hốt nhảy xuống hồ mò tìm, mãi hồi lâu mới tìm được hoàng tử kẹt ở lỗ cống đơm cá. Khi vớt lên thì hoàng tử đã chết. Thượng hoàng sai thầy thuốc Trâu Canh cứu chữa. Trâu Canh tâu rằng: có thể cứu được nhưng phải dùng kim châm vào các huyệt, hoàng tử có thể sống nhưng chỉ sợ sau này sẽ bị liệt dương.”.
Trâu Canh đã cứu được hoàng tử. Phép màu cải tử hoàn sinh không những làm hoàng gia mừng khôn xiết, mà dân chúng ở kinh thành cũng đồn đại xa gần, ai cũng phục Trâu Canh là một bậc thần y. Ông ta về sau được phong mãi lên quan Phục hầu Tuyên huy Viện Đại sứ kiêm Thái y sư.
Thời gian trôi qua, không ai còn nhớ câu nói cuối cùng của Trâu Canh khi cứu được hoàng tử Hạo.
Mùa hạ, tháng 6, ngày 11 năm Tân Tỵ (1341) Hiến Tông hoàng đế băng hà. Thượng hoàng Minh Tông đưa hoàng tử Hạo lên ngôi vua. Chú bé suýt chết năm xưa nay mới lên 6 tuổi được ngồi trên ngai vàng, mang hiệu Dụ Tông hoàng đế, đổi niên hiệu là Thiệu Phong năm thứ nhất.
Dụ Tông trưởng thành rất nhanh về mặt tinh thần cũng như thể chất, không bao lâu đã trở thành một thanh niên tuấn tú, khoẻ mạnh. Năm lên 14 tuổi hoàng gia cưới vợ cho Dụ Tông. Hoàng hậu là công chúa Y Từ, con gái thứ tư của Bình Chương Huệ Túc Vương. Đến lúc đó thì lời nói năm xưa của thần y Trâu Canh đã trở nên ứng nghiệm.
Dụ Tông nhận ra mình không có khả năng làm chồng. Điều đó gây cho vị vua trẻ mối lo âu lấy ai nối dõi bảo vệ ngai vàng bây giờ?
Bấy giờ Trâu Canh thấy vua bị liệt bèn dâng phương thuốc, nói rằng: “Phải giết một bé trai, lấy mật hoà với dương khởi thạch mà uống. Ngoài ra phải thông dâm với chị hay em ruột mình thì mới hiệu nghiệm…”.
Điều đó làm cả hoàng gia ai cũng bối rối. Mới nghe qua tưởng chừng như đùa, nhưng đó là chuyện thật. Để giữ vững cơ nghiệp, vua chúa có sá chi chuyện giết hàng vạn người, nói gì đến một đứa bé. Nhưng còn chuyện “ngủ với chị mình hay em gái mình”, điều đó là trái với luân thường đạo lý.
Lịch sử không nói lời chi tiết, chỉ ghi rằng “Vua làm theo, thông dâm với chị ruột mình là Thiên Ninh Công chúa, quả nhiên có công hiệu”.
Liệt dương là gì?
Trong y khoa hiện đại, bệnh liệt dương là một vấn đề lớn, đó là thuật ngữ mô tả sự suy nhược tình dục của đàn ông. Nó còn có tên gọi khác là bất lực, yếu sinh lý hoặc là rối loạn cương dương vật (Erectile dysfunction). Ngày nay người ta gọi chung là bệnh ED.
Các tác phẩm y học của Tuệ Tĩnh hay Hải Thượng Lãn Ông (1720), các tác phẩm viết về vấn đề tình dục của Trung Quốc như Tố nữ kinhở thế kỷ thứ V, KamaSoutracủa Ấn Độ cũng đã đề cập đến căn bệnh này.
Bệnh liệt dương đã không được nói đến trong suốt nhiều thế kỷ, từ phương Tây cho đến phương Đông bởi người ta cho rằng tình dục là chuyện không đứng đắn, mặc dù nó luôn luôn là một vấn đề quan trọng của đời sống, được cá nhân quan tâm đến từng ngày, là cái thước đo sức khoẻ, được nghĩ đến nhưng không được nói ra bằng lời hoặc trao đổi với người khác, kể cả người hôn phối.
Chính vì không được trao đổi, không được nghiên cứu một cách công khai, khoa học và vì tâm lý của các bệnh nhân ít ai tự nhận mình là kẻ bị bất lực, cho nên những khám phá, nghiên cứu, điều trị căn bệnh này đã không có một tiến bộ đáng kể nào trong nhiều thế kỷ.
Về phương diện Tây y, việc nghiên cứu về nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị bệnh này chỉ mới được chú ý gần đây thôi. Các yếu tố của nguyên nhân gây ra liệt dương ảnh hưởng lẫn nhau đến nay vẫn còn mù mờ chưa được hiểu cặn kẽ lắm.
Mãi cho đến năm 1970 người ta vẫn cho rằng liệt dương phần lớn là do nguyên nhân tâm lý. Về yếu tố tâm lý như là sự lo lắng, phiền muộn, sức ép tâm lý, quan hệ tình dục của người bạn đời hiển nhiên có ảnh hưởng rõ ràng lên chức năng cương dương vật, nhưng những yếu tố tâm lý khác như những “stress môi trường” không phải là nhỏ.
Liệt dương hay nói chính xác hơn là rối loạn cương dương vật (ED) có thể phối hợp giữa nhiều yếu tố: Tâm lý, thần kinh, mạch máu, cấu trúc dương vật…Các yếu tố này có tác dụng qua lại tương tác lẫn nhau.
Tháng 12 năm 1992 The National Institutes of Health Consensus Development Conference on Importante của Hoa Kỳ đã định nghĩa:
Rối loạn cương dương vật là một tình trạng không có khả năng cương cứng, hoặc không duy trì được tình trạng cương cứng để thực hiện việc giao hợp cho đến lúc kết thúc, do đó không làm thoả mãn được bạn tình.
Liệt dương là một triệu chứng trong toàn bộ vấn đề về suy nhược tình dục. Đa số những vấn đề tâm lý của bệnh liệt dương đều thuộc về cảm xúc.
Cảm xúc là tình trạng bày tỏ tình cảm của một cá nhân trước một vấn đề có thể là: khoái cảm, loạn cảm, vô cảm… Cho nên ấn tượng đầu tiên hoặc một quan niệm mà cá nhân cho là bất di bất dịch sẽ ảnh hưởng và chi phối gần như tuyệt đối các hành vi về sau.
Cảm xúc là một quá trình hoạt động tâm thần biểu hiện thái độ của con người đối với các kích thích bên ngoài cũng như trong cơ thể, là thái độ của con người đối với diễn biến của thực tế, của môi trường sống. Cảm xúc bắt nguồn từ kích thích trên các giác quan, cấu trúc giải phẫu của cảm xúc phần lớn nằm ở vùng dưới vỏ não, vùng gian não. Co chế sinh lý của cảm xúc là cơ chế thần kinh, mỗi cảm xúc tạo biến đổi trong cơ thể như mạch máu co thắt hay giãn nở ra; tim đập nhanh hay chậm lại; một sự thẹn thùng làm hồng đôi má của các cô gái dậy thì…cảm xúc làm tăng hay giảm khí sắc như vui hay buồn, sợ hãi, lo lắng v.v… và xung cảm là một cảm xúc mãnh liệt. Liệt dương là một xung cảm của sự sợ hãi, lo âu do người đàn ông cho rằng mình không thể làm được chuyện đó.
Những khám phá mới để điều trị ED
GS.Furchgott và Ignarro trình bày công trình nghiên cứu về NO tại Hội nghị tháng 7-1986 ở Hoa Kỳ về những khám phá độc đáo nhất của nó, cơ chế tác động trong sự dẫn truyền thần kinh, trên sự dãn các tế bào cơ trơn, trên các mạch máu.
NO được xem như là một phân tử mang tín hiệu trong cơ thể. Các nghiên cứu sau này đã xác nhận và kiểm chứng NO là một phân tử mang tín hiệu là một chìa khoá rất quan trọng trong hệ thống tim mạch cũng như ở nhiều lĩnh vực khác.
NO là sản phẩm cuối cùng của kích thích và ham muốn. Nó có tác dụng dãn cơ, tác dụng của nó trong tế bào là làm tăng mức của chu trình GMP, dưới tác động này của các cơ trơn dãn ra và gây nên hiện tượng cương dương vật.
GS. Louis J.Ignarro và Furchgott là những người đầu tiên đã lý giải được nguyên tắc và cơ chế của sự giãn các tế bào cơ trơn, sự giãn các động mạch dưới tác dụng của NO qua một chuỗi phản ứng hoá học. Chính nhờ vào sự khám phá độc đáo này mà Viện Karolinska của Thuỵ Điển đã trao giải thưởng Nobel về y học năm 1998 cho Robert F.Furchgott, Louis J.Ignarro và Ferid Murad về công trình khám phá và giải thích cơ chế của NO trong nhiều lĩnh vực như tim mạch nhiễm trùng, ung thư, kể cả quá trình gây cương dương vật.
Việc điều khiển chỉ huy dương vật thuộc về não bộ và tuỷ sống. Điều gì mà não bộ và tuỷ sống ra lệnh thì điều đó được dương vật thi hành – cho nên phần hữu thức của não bộ đóng một vai trò rất nhỏ trong những cố gắng tình dục. Cương và xuất tinh có thể xảy ra trong lúc người đàn ông đang ngủ, bất tỉnh hay khi tuỷ sống bị tổn thương. Phần hữu thức chỉ làm thêm màu mè cho hoạt động tình dục mà thôi. Đôi khi người đàn ông muốn cương lên thì nó lại ù lì mềm yếu một cách thảm hại. Suy nhược tình dục bắt nguồn từ bản chất đa cảm của người đàn ông, và hơn bất cứ cố gắng nào khác của con người, tình dục của đàn ông là một trò chơi của sự tự tin. Nếu bạn nghĩ rằng có thể làm được chắc chắn bạn sẽ làm được. Ngược lại, chỉ cần một tiếng động bất ngờ, một sự không an toàn trong lúc hoạt động tình dục, một câu phê bình hay chê bai, một sự đáp ứng không nồng nhiệt của đối tượng hay sợ hãi AIDS là có thể triệt hạ sự cương cứng ngay lập tức…Cho nên người ta nói sợ hãi và cường dương là hai yếu tố loại bỏ nhau.
Có lẽ bảy trăm năm trước đây, Trâu Canh đã hiểu và nghĩ đến điều mà cả một quá trình khai sinh môn tình dục học-tâm lý tình dục với các nghiên cứu được hỗ trợ bằng các phương pháp thống kê hiện đại, và nghiên cứu dược phẩm, các phương pháp để điều trị bệnh bất lực cuối cùng chỉ đi đến được một kết luận như Trâu Canh đã nghĩ: liệt dương là một vấn đề tâm lý, một vấn đề thuộc về xúc cảm, một trò chơi của sự tự tin. Sự sợ hãi và ấn tượng đầu tiên là mấu chốt của vấn đề trị liệu.
Trâu Canh là một thầy thuốc giỏi trong lĩnh vực tâm lý tình dục. Và ông ta đã sử dụng sự hiểu biết về nghề nghiệp của mình trong một mưu đồ khác. Trâu Canh ra vào cung cấm, hay dùng những câu chuyện kỳ lạ, những lời kỳ quặc để huyễn hoặc Dụ Tông nên bị Thượng hoàng Minh Tông rất ghét.
Thực chất toa thuốc của Trâu Canh
Nghiên cứu toa thuốc điều trị của Trâu Canh cho Dụ Tông, ta thấy có hai yếu tố cần được phân tích:
- Dược phẩm gồm: Mật+Dương khởi thạch.
- Hoạt động tình dục: Thông dâm với chị hay em ruột mình.
Cả hai yếu tố này đều có sự tàng ẩn không bình thường.
1. Đòi hỏi mật của một đứa trẻ đồng nghĩa với khuyến khích giết chết một người. Đó là việc làm trái với đạo đức của xã hội và y đức.
2. Thông dâm với chị hay em ruột mình: là một đòi hỏi trái với luân lý của gia đình và xã hội.
Như vậy là Trâu Canh đã đặt triều đình nhà Trần và Thượng hoàng Trần Minh Tông vào một cái thế là phải đi ngược đạo đức và luân lý mà mục đích chỉ để Dụ Tông hoàng đế có người nối dõi?
Tất cả âm mưu này chẳng qua là một đòn tâm lý ác liệt đối với Dụ Tông thông qua sự yểm trợ mạnh mẽ của Thượng hoàng và Thái hậu cũng như Công chúa Thiên Ninh.
Điều trị liệt dương là điều trị cảm xúc, điều trị các nguyên nhân tâm lý đã gây ra hậu quả liệt dương như các cơ chế y khoa hiện đại đã nói.
Chính Trâu Canh gây ra cái nhân ấy mười năm trước khi ông ta nói sẽ “liệt dương về sau”. Vị Hoàng thái tử bị ám ảnh từ đó. Một dấu ấn ngày càng trở nên hãi hũng đối với vị hoàng tử đáng thương kia.
Một định kiếncho rằng mình bị liệt dương đã được thiết lập. Và người duy nhất có thể phá bỏ cái định kiến ấy không ai khác hơn là Trâu Canh. Vì hơn một lần ông ta cứu sống vị vua này. Trâu Canh đã cứu sống Dụ Tông lúc bốn tuổi. Trâu Canh được xưng tụng là thần y. Nay Trâu Canh lại chữa được bệnh cho Dụ Tông. Phương pháp kỳ dị của y được toàn thể hoàng gia đồng tình vun vào, ngay cả Thiên Ninh Công chúa cũng chấp nhận. Điều này càng gây cho Dụ Tông có thêm lòng “tự tin”, có thể lòng tự tin ấy đã đánh đổ các định kiến về căn bệnh của mình.
Tóm lại, những điều quái đản mà Trâu Canh đưa ra trong toa thuốc này chỉ là một ấn tượng khủng khiếp làm cái chìa khoá để xoá bỏ cái định kiến.Ông ta đã làm động tác của một nhà phân tâm học hiện đại với một số ma thuật cho nên Thượng hoàng Trần Minh Tông tuy chán ghét thậm tệ nhưng không thể giết chết y được, mặc dù y đã phạm tội tày trời.
Trang 132 của Đại Việt sử ký toàn thưghi tiếp:
“Canh từ đấy được yêu quý hơn, được ngày đêm ở trong hậu cung hầu hạ thuốc thang. Canh liền thông dâm với cung nữ. Việc phát giác. Thượng hoàng Minh Tông định bắt Canh chết, nhưng vì có công chữa bệnh cho vua nên được tha…”.
Một thần y nhưng không có đạo đức. Trâu Canh đã khuynh đảo được triều đại nhà Trần trong gần 30 năm và kết quả sự điên khùng của Dụ Tông là để lại cho Dương Nhật Lễ - một người không phải là dòng dõi nhà Trần lên làm vua thay mình, điều đó góp phần vào việc làm sụp đổ triều đại nhà Trần sau này.
Nguồn: Xưa và Nay, số 135, tháng 3 năm 2003.
