Suy tuyến giáp ở người lớn tuổi
Biểu hiện suy giáp ở người lớn tuổi
Khởi đầu của suy giáp ở người lớn tuổi thường rất kín đáo và khó phát hiện vì rất giống với bệnh cảnh già sinh lý. Thường ở người lớn tuổi có các bệnh lý thoái hóa khác kèm theo nên rất dễ nhầm lẫn khi chẩn đoán tình trạng suy giáp. Khi bệnh tiến triển rõ rệt, biểu hiện được xếp vào ba hội chứng: da niêm mạc, giảm chuyển hóa và thần kinh cơ.
Tình trạng da mỏng, có nhiều nếp nhăn giống với những người lớn tuổi không có suy giáp nhưng có một số điểm khác biệt: da khô, có vẩy, lạnh, màu xanh nhợt, đôi khi vàng có những vùng sắc tố (tình trạng da vàng cũng giống như biểu hiện suy giáp ở lứa tuổi khác là do màu caroten không chuyển thành vitamin A được vì thiếu hormon thyroxin). Móng tay, chân giòn và dễ gãy, tóc rụng, khô… đặc biệt có triệu chứng “đuôi của lông màu” do tình trạng rụng lông chân mày ở phần đuôi. Cũng hay gặp phù niêm rõ rệt do sự thâm nhiễm của mucopolysaccharid ở mặt làm cho mặt căng tròn như mặt trăng, ít biểu lộ tình cảm, phính, mi mắt phù (nhất là mi dưới), môi dày và tím tái, mũi to. Nếu phù niêm ở bàn tay, bàn chân sẽ làm cho các ngón tròn, khó gấp bàn tay, bàn tay vụng về. Khi niêm mạc lưỡi bị xâm nhiễm thì lưỡi to ra, nếu thâm nhiễm dây thanh âm sẽ dẫn đến khàn tiếng… tình trạng xâm nhiễm vòi Eustache sẽ gây ù tai, nghe kém dễ lầm với giảm thính lực bình thường ở người lớn tuổi.
Triệu chứng của giảm chuyển hóa gồm suy nhược, thân nhiệt thấp, mạch chậm, táo bón dai dẳng, có thể kèm với giảm nhu động ruột. Dấu hiệu yếu cơ bắp, chuột rút, đau cơ rất hay gặp. Tình trạng thiếu hormon giáp sẽ dẫn đến tâm thần chậm chạp, giảm trí nhớ, trạng thái vô cảm, thờ ơ với bên ngoài…
![]() Triệu chứng của thần kinh cơ: hay bị teo cơ nhưng do tình trạng xâm nhiễm nên ít khi thấy rõ. Một số trường hợp gặp giả phì đại cơ bắp làm cho bệnh nhân khó đi lại. Có gia tăng trương lực cơ cùng triệu chứng đau cơ đoạn gần gốc chi. Gặp hội chứng ống cổ tay: mất cảm giác ở ngón tay và chèn ép thần kinh giữa do xâm nhiễm dây chằng vòng trước cổ tay. Các dấu hiệu thần kinh có thể gặp là loạng choạng tiểu não, đau đầu… Ngoài ra, còn gặp các rối loạn khác như viêm khớp dạng thấp, giảm bài tiết mồ hôi (nhưng tăng tiết nước bọt, nước mũi, nước mắt), bệnh lý mạch vành tim, bướu cổ… Nếu bệnh nhân không được điều trị kịp thời có thể gặp biến chứng lúc đến khám như tăng huyết áp, cơn đau thắt ngực, suy tim, liệt nửa người, hôn mê do suy giáp, thiếu máu… Các triệu chứng nêu trên cho thấy có sự tương tự nhau giữa người lớn tuổi bị suy giáp giai đoạn đầu và người lớn tuổi không bị suy giáp. Chỉ khi suy giáp tiến triển nặng thì triệu chứng có thể đặc trưng giúp nghĩ đến tình trạng này, tuy nhiên, đa số trường hợp đều khó phát hiện nếu không có xét nghiệm cận lâm sàng. Khi nghi ngờ tình trạng suy giáp ở người lớn tuổi nhất thiết phải định lượng hormon tuyến giáp trong máu, bên cạnh đó định lượng cả hormon TSH và làm các xét nghiệm gợi ý như: đo chuyển hóa cơ sở, làm điện tâm đồ, phản xạ đồ gân gót, định lượng cholesterol… Chẩn đoán bệnh dựa vào triệu chứng lâm sàng như đã nêu và định lượng hormon tuyến giáp (giảm hàm lượng trong máu). Nguyên nhân gây suy giáp và việc chữa trị Tình trạng suy giáp ở người lớn tuổi thường gặp là do viêm tuyến giáp tự miễn bên cạnh việc suy giáp do dùng thuốc (thuốc phóng xạ, thuốc iod…) hoặc do suy tuyến yên. Trước đây, do không tìm thấy nguyên nhân suy giáp ở người lớn tuổi nên có khi gọi là suy giáp tự phát không rõ nguyên nhân, cũng có khi cho đó là tình trạng thoái hóa tuyến giáp. Nhờ tiến bộ của các xét nghiệm, người ta phát hiện được các kháng thể kháng tuyến giáp trong máu người bệnh và tình trạng viêm xâm nhiễm tế bào và mô tuyến giáp. Điều trị suy giáp ở người lớn tuổi chỉ là chữa triệu chứng, bên cạnh việc dùng hormon tuyến giáp để thay thế tình trạng giảm hormon. Theo các chuyên gia, việc điều trị phải được bác sĩ chuyên khoa nội tiết thực hiện. Lúc nào cũng phải dò liều bằng việc cho bệnh nhân dùng liều thấp nhất rồi tăng dần lên để đạt hiệu quả mong muốn và liều duy trì phải là liều tối thiểu để giữ cân bằng (không cần thiết phải đưa về tình trạng bình giáp). Một điều không kém quan trọng và không dễ được chấp nhận ở người lớn tuổi là điều trị liên tục và suốt đời. Hiện tại có nhiều chế phẩm hormon tuyến giáp: hormon T3, T4, hỗn hợp T3 + T4, thyroglobulin. Việc dùng hormon tuyến giáp ở người lớn tuổi phải được theo dõi cẩn thận để điều chỉnh liều lượng phù hợp nhằm tránh tác dụng phụ không mong đợi của thuốc. |









