Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ năm, 24/07/2008 23:29 (GMT+7)

Suốt đời cống hiến cho sự nghiệp dược liệu

Nhân đó, chị đã cho tôi biết về Dược sĩ Đỗ Tất Lợi, bạn cùng khóa học mà chỉ có hai người tốt nghiệp. Theo chị, anh Đỗ Tất Lợi biết rất nhiều cây thuốc và xuất sắc về môn dược liệu, sua này có dịp thì nên học anh ấy. Tôi ngưỡng mộ DS Đỗ Tất Lợi từ ngày đó, nghĩ rằng trong tương lai, khi nước nhà được giải phóng, chắc sẽ có cơ hội gặp và thụ giáo với ông.

Sau ngày tập kết, giữa năm 1955, tôi được điều động về Bộ Y tế, và chỉ vài tháng sau đó, tôi đã tìm đến gặp Ông tại Trường Đại học Y Dược Hà Nội. Câu chuyện đầu tiên nhắc đến chị Phạm Thị Yên giúp chúng tôi thân mật ngay; Ông hồ hởi nói nhiều về những bạn bè ở Nam bộ mà Ông biết, và tất nhiên dược liệu cũng được nói đến, trong đó ông đề cập đến những cây thuốc có trong Nam, mong mỏi một ngày thống nhất đất nước, Ông được đến tham quan nhiều nơi nhất là cây Canh - ki - na ở Đà Lạt để so với Canh - ki - ma ở Ba Vì. Điều nhận xét đầu tiên của tôi đối với Ông là Ông rất cởi mở, và nói về dược liệu một cách say xưa.

Ông tâm sự với tôi, sở dĩ Ông đam mê cây thuốc vì thân phụ ông có thể như một thầy thuốc Nam do cụ biết rất nhiều cây thuốc và thích trồng xung quanh nhà. Chính DS Đỗ Tất Lợi đã cho tôi biết thêm về hai danh y Tuệ Tĩnh và Hải Thượng Lãn Ông mà lúc đó tôi chỉ hiểu lơ mơ, trước khi đọc các trước tác do Viện Nghiên cứu Đông y dịch thuật và ấn hành.

GS Đỗ Tất Lợi Khi phụ trách đơn vị nghiên cứu tinh dầu của Bộ Y tế, đã là giáo sư, Ông đã làm nổi bật giá trị của các loại tinh dầu có trong nước, cả về phương diện khoa học và kinh tế, mở một giai đoạn mới cho ngành dược nước ta. Tôi còn nhớ, sau giải phóng, với tư cách Giám đốc Sở Y tế TPHCM, tôi đã đưa Ông đến gặp Chủ tịch UBND TP và Ông đã thuyết phục đồng chí Mai Chí Thọ mở một bộ phận tinh dầu tại Sở Thương nghiệp TP, với một cơ sở trồng Bạc hà và sản xuất tinh dầu Bạc hà.

Khi Ông soạn xong bộ sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam”, có vài bạn đồng nghiệp cho rằng ông chỉ “chép lại” nhiều sách của người khác. Tôi đã phản biện: Cứ chéơ lại cũng là tốt rồi, đằng này Ông phải dịch lại, tổng hợp sắp xếp, và giới thiệu mạch lạc nên rất quí”. Thực tế từ đó đến nay, qua 13 lần xuất bản, liên tục được chỉnh lý và bổ sung, bộ sách trở thành tài liệu tham khảo chủ yếu của đông đảo dược sĩ.

Lúc Viện Hoá học Leningrad phong đặc cách học vị Tiến sĩ cho Ông, ở Bộ có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng Bộ trưởng đương thời BS Phạm Ngọc Thạch đã dứt khoát để Ông được tiếp nhận vinh dự cao quí này.

Từ năm 1999, Ông là Chủ tịch Hội Dược liệu Việt Nam .

Trước Tết Mậu Tý 1 tuần, qua điện thoại DS Tạ Ngọc Dũng, Tổng Biên tập tạp chí Cây Thuốc quý,tôi đã hỏi thăm sức khỏe của Ông, được biết là bình thường. Thế mà chỉ vài hôm sau, tôi bất ngờ và đau xót đọc tin buồn cáo phó Ông đã từ trần ở tuổi 90.

Một cây đại thụ đã đổ, suốt đời dành trọn tâm huyết cho sự nghiệp dược liệu nước nhà. Xin vĩnh biệt một Giáo sư tài năng đã có những cống hiến to lớn cho ngành y dược.

Chú thích

(1) DS Phạm Thị Yên tham gia 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Làm công tác trí vận ở TP Sài Gòn. Ủy viên Ban Chấp hành Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam . Bị địch bắt và hành hạ. Sau khi được thả ra, hy sinh trong chiến khu.

Nguồn: Thuốc & Sức khỏe, số 351, 1 - 3 - 2008, tr 4
GS Đỗ Tất Lợi

Xem Thêm

Nữ tiến sĩ Tây học đầu tiên của Việt Nam
Người phụ nữ này là nữ tiến sĩ Tây học đầu tiên của Việt Nam. Tên tuổi của bà từng nổi đình nổi đám, thậm chí cánh mày râu trước khi gặp cũng phải chuẩn bị lời ăn tiếng nói cẩn thận.
Tôn vinh và tri ân một nghề cao quý nhất
Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 hằng năm là dịp để toàn xã hội tôn vinh và tri ân những người thầy, người cô đã tận tụy cống hiến cho sự nghiệp trồng người. Đây không chỉ là ngày lễ ý nghĩa trong ngành giáo dục mà còn mang tính nhân văn sâu sắc, gắn kết tinh thần “tôn sư trọng đạo” - truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

Tin mới

CHỦ TỊCH VUSTA PHAN XUÂN DŨNG CHÚC MỪNG NĂM MỚI XUÂN ẤT TỴ 2025
Nhân dip Xuân Ất Tỵ 2025, TSKH Phan Xuân Dũng, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã viết thu tay chúc mừng năm mới gửi tới các Hội thành viên, các tổ chức KH&CN trực thuộc; các nhà khoa học, hội viên, cán bộ, viên chức, người lao động thuộc hệ thống VUSTA. Ban biên tập Vusta.vn xin trân trọng đăng toàn bộ nội dung bức thư.
Hà Giang: Tổng kết hoạt động năm 2024 triển khai nhiệm vụ năm 2025
Ngày 16/01, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) tỉnh Hà Giang đã tổ chức hội nghị Ban chấp hành (BCH) Liên hiệp hội nhằm tổng kết hoạt động năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025; tham dự hội nghị có đại diện Ban Dân vận Tỉnh uỷ, một số sở, ngành, hội thành viên Liên hiệp hội tỉnh.