Nuôi cá “vàng” trên sông Lô

Tuy nhiên, không phải ai cũng giàu lên bởi cá quý thường khó nuôi. Riêng với ông Nguyễn Hữu Tân ở tổ 1, phường Tân Quang (TP. Tuyên Quang - Tuyên Quang), mọi thứ chỉ là chuyện nhỏ, bởi nhờ chịu khó, ham học hỏi nên ông đã thuộc tính nết của chúng như lòng bàn tay...

Thích thử nghiệm

Năm 1993, ông Tân bắt đầu khởi nghiệp bằng nghề nuôi cá lồng với số tiền 1,7 triệu đồng vay của Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT Tuyên Quang. Thuở ấy, phong trào nuôi cá quý hiếm chưa rộ lên như bây giờ, bà con chủ yếu nuôi cá trắm, chép, trôi..., ông Tân cũng nuôi theo phong trào chung, song từ năm 1997, ông bắt đầu chọn lọc loài cá nuôi để tăng thu nhập. Thấy các nhà hàng rất chuộng cá chiên, cá bỗng, ông quyết định thử nuôi 2 loại cá quý này với mong muốn có bước đột phá và làm giàu. Ngày ấy, ông Tân là người đầu tiên nuôi cá quý hiếm trong lồng nên mọi thứ, từ làm lồng nuôi, con giống đến kỹ thuật, ông đều tự mày mò, tìm hiểu. Nguồn cá giống ông chủ yếu mua lại của các thuyền đánh cá với giá bình quân 200.000 đồng/kg, rồi đưa về thả nuôi trong lồng.

Theo ông Tân, nuôi cá chiên, cá bỗng không quá khó vì chỉ cần thả nuôi ở những nơi nước chảy thường xuyên, sạch sẽ, cho cá ăn giun, cá vụn, đồ phế thải của lò mổ... Nếu chịu khó nấu cám ngô, gạo, sắn với các loại thức ăn trên, cá sẽ lớn rất nhanh.

Sau nhiều năm nuôi, ông Tân nhận thấy cá bỗng có tỷ lệ sống rất cao do ăn tạp hơn cá chiên, đạt 95 – 100%, còn cá chiên chỉ 70 – 80%. Một số gia đình do không nắm chắc tập tính loài cá này nên nhiều khi bị thiệt hại tới 50%, thậm chí mất trắng. Theo kinh nghiệm của ông Tân, lúc cá còn nhỏ, mỗi lồng ông thả nuôi khoảng 200 – 300 con/lồng, khi cá lớn, ông chia ra 2 lồng khác để giảm mật độ, đồng thời đảm bảo nguồn thức ăn cho cá. Nuôi cho tới khi nào cá đạt trọng lượng 4 – 5kg/con mới xuất bán.

Thành công trong việc nuôi cá chiên, cá bỗng, ông Tân mạnh dạn thả nuôi 100 con cá lăng chấm, con giống mua từ Viện Nghiên cứu và Nuôi trồng thủy sản I, tuy nhiên, đây là loài cá cực kỳ khó sống trong môi trường tự nhiên nên sau năm lần bảy lượt thử nuôi, ông Tân đều thất bại. ông tâm sự: “Dù khó, nhưng tôi vẫn quyết tâm nuôi thành công loài cá này, tiếc là nuôi đến lần thứ 6, cá vẫn chết. Nguyên nhân chủ yếu do sức sinh sản của cá thấp, tuổi thành thục muộn, trong khi môi trường nước sông Lô ngày càng bị ô nhiễm”.

Trăn trở với nghề...

Hiện, ông Tân đang thả nuôi 3 lồng cá trên sông Lô, trong đó có hơn 400 con cá chiên mới thả và hơn 100 con cá bỗng, trọng lượng bình quân 3 – 4kg/con. ông Tân cho biết: “Tôi sẽ xuất bán toàn bộ số cá bỗng trước Tết cho các nhà hàng trên địa bàn. Hiện, cá chiên bán tại lồng giá 350.000 – 380.000 đồng/kg, cá bỗng 250.000 đồng/kg, tăng 50.000 đồng/kg so với hồi đầu năm. Sở dĩ có giá cao như vậy bởi cá chiên, cá bỗng không dễ nuôi, lại chậm lớn (1 năm chỉ tăng từ 1,5 – 2kg), trong khi cá ngoài tự nhiên ngày càng khan hiếm”.

Theo ông Tân, chi phí để nuôi một lồng cá 200 con hết khoảng 9 – 10 triệu đồng/năm. Mỗi năm, chỉ riêng nhặt cá to ra bán, ông Tân cũng lãi khoảng 60 – 70 triệu đồng. Do mang lại thu nhập khá nên dọc sông Lô từ TP. Tuyên Quang tới Na Hang, ngày càng có nhiều hộ nuôi cá chiên, cá bỗng bằng lồng. “Nuôi những loài cá này không bao giờ lo ế bởi thịt cá rất thơm ngon, vàng ươm, ít xương, nhà hàng, khách sạn đặt hàng chúng tôi thường xuyên. Nhưng điều đáng lo ngại là hiện nay, môi trường nước sông Lô ngày càng bị ô nhiễm nên nghề nuôi cá quý hiếm trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Dọc sông Lô, một số hộ gia đình không theo đuổi được nghề nên đã phải treo lồng hoặc chuyển sang nuôi những loài cá thông thường như trắm cỏ, rô phi, chép...”, ông Tân nói.

Những năm trước, cá nuôi trong lồng của ông Tân rất ít khi bị bệnh, nhưng vài năm gần đây, hiện tượng nổi mụn, tụ trùng xuất hiện trên cá ngày càng nhiều. Ông Tân lo lắng: “Nếu tình trạng ô nhiễm nguồn nước không được cải thiện, có lẽ không bao lâu nữa, người dày dặn kinh nghiệm như tôi cũng không thể duy trì được nghề. Đó là chưa kể nguồn cá giống ngoài tự nhiên đang ngày càng cạn kiệt và đắt đỏ do bị khai thác vô tội vạ”.

Được biết, Viện Nghiên cứu và Nuôi trồng thủy sản I đang thực hiện Đề án sản xuất thử giống cá bỗng và tiến hành nuôi thử nghiệm cá dầm xanh, cá lăng và cá anh vũ, bước đầu rất khả quan. Hy vọng không lâu nữa, ông Tân cũng như những người đam mê nghề nuôi cá lồng quý hiếm ở Tuyên Quang sẽ mua được nguồn cá giống vừa rẻ, vừa đảm bảo chất lượng.