Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ tư, 24/05/2006 14:33 (GMT+7)

Những nhận định sai lầm phổ biến nhất trong khoa học

Gà có thể sống khi không có đầu - Đúng

Thực sự là gà “còn sống” một vài phút sau khi bị chặt đầu. Nó có thể chạy và thậm chí tìm cách bay lên. Có thể giải thích điều đó là do đôi khi dù đã mất đầu, con gà vẫn còn giữ được một phần não tuỷ - nơi đảm trách cho đa số phản xạ. Người ta từng biết chắc chắn về trường hợp một con gà đặc biệt khoẻ đã sống cả nửa năm khi không còn đầu. Có lẽ từ đó có câu “gà mất đầu”.

Não người chỉ hoạt động với 10 khả năng - Sai

Quan niệm sai lầm này đã tồn tại cả thế kỷ, nhưng thực tế không đúng như vậy. Dữ liệu từ các cuộc nghiên cứu cộng hưởng từ về não đã thể hiện rõ ràng là một phần lớn vỏ não đã hoạt động tíchcực trong suốt đời người. Não của chúng ta hoạt động thận chí cả khi chúng ta ngủ. Do đó không nên tin vào luận điểm của các nhà giả khoa học là trong tương lai con người sẽ có thể sử dụng 100% khảnăng của não và khi đó hạnh phúc sẽ đến với tất cả mọi người. Tốt hơn là cần biết suy nghĩ bằng cái đầu.

Trong vũ trụ không có trọng trường - Sai

Có lẽ quan niệm sai lầm này có là do những thuật ngữ phổ biến “trọng trường bằng không” và “không có trọng lực”. Trọng trường có ở khắp nơi, lực hấp dẫn tác dụng như nhau lên tất cả mọingười. Các nhà du hành lơ lửng trên quỹ đạo ở tình trạng “không trọng lực” chỉ là vì thường xuyên rơi cùng với con tàu của mình xuống Trái đất. Có điều họ chỉ làm việc đó trong mặt phẳng nằm ngang.Trọng lực giảm đi theo khoảng cách, nhưng không bao giờ biến mất hoàn toàn. Thêm vào đó, quan niệm rằng trong vũ trụ là chân không cũng không đúng. Trên thực tế khoảng không giữa các hành tinh chứađựng đủ mọi loại nguyên tử và hạt, đơn giản là khoảng cách giữa chúng lớn hơn so với trên trái đất.

Tế bào não ở người lớn ngừng phát triển - Sai

Mặc dù não người phát triển và trải qua những giai đoạn chủ yếu trong quá trình hình thành vào thời kỳ trẻ tuổi, sự phân chia của tế bào cả ở người lớn cũng không chấm dứt. Các cuộc nghiên cứu cho thấy các nơron vẫn phát triển và thay đổi cho đến tận khi con người chết. Cho nên thần kinh vẫn được phục hồi và tất cả mọi người đều có cơ hội trở nên thông minh hơn.

Ngáp là “bệnh” lây - Nhiều khả năng là đúng

Kinh nghiệm cho thấy khi một người bắt đầu ngáp, người đó làm những người xung quanh bị lây theo. Theo quan điểm khoa học khó có thể nói điều đó đúng đến mức nào, nhưng một nhà chiêm tinh học cho rằng phản xạ ngáp theo của người bên cạnh lưu lại từ loài khỉ. Người ta vẫn biết là những con khỉ thích ngáp theo nhau. Nghĩa là khi ngáp theo người bên cạnh, một cách vô thức chúng ta bắt chước theo khỉ.

Sét không bao giờ đánh 2 lần vào cùng một chỗ - Sai lầm nguy hiểm

Trên thực tế là ngược lại. Sét có “điểm ưa thích” của mình. Tất cả đều biết là sét thường đánh vào những chỗ cao. Cho nên núp dưới cây sau khi ở đó mới bị sét đánh vào là điều không nên làm. Ví dụ, toà nhà Empire State ở Mỹ trung bình sét đánh 25 lần mỗi năm.

Động vật có thể dự báo thiên tai - Nhiều khả năng là chuyện bịa đặt

Không có bằng chứng chính xác nào về chuyện động vật có “giác quan thứ 6”. Nhưng khứu giác tuyệt vời, thính giác và thị giác, cũng như các bản năng bẩm sinh phát triển hơn con người cho phép động vật xác định mối nguy hiểm nhanh hơn. Thêm vào đó, động vật không bao giờ vì tò mò mà tìm cách “chiêm ngưỡng” các trận cuồng phong hay sóng thần đang tiến đến gần. Tuy nhiên, nhiều động vật vẫn bị chết trong các thảm hoạ thiên tai. Cho nên, dù động vật có “giác quan thứ 6”, điều đó cũng không đem lại lợi ích gì đặc biệt cho chúng. Có điều thực tế là trong trận sóng thần khủng khiếp ở Nam Á gần đây có rất ít động vật bị chết.

Vạn lý trường thành của Trung Quốc là công trình nhân tạo day nhất có thể nhìn thấy từ vũ trụ - Sai

Có nhiều cách phát biểu về điều này nhưng tất cả đều sai như nhau. Các nhà du hành vũ trụ từ quỹ đạo thấp có thể nhìn thấy nhiều công trình do con người làm nên. Ví dụ, kim tự tháp Ai Cập, hay thậm chí các đường cất-hạ cánh của các sân bay lớn. Trên thực tế, nhìn ra Vạn lý trường thành của Trung Quốc mà không biết chính xác nó ở đâu là việc còn phức tạp hơn nhiều so với việc nhận ra nhiều công trình khác. Còn nhìn thấy niềm tự hào của người Trung Quốc từ mặt trăng là việc chắc chắn không thể.

Sự thay đổi thời tiết trong năm là do có thay đổi khoảng cách giữa Mặt đất và Mặt trời - Sai

Sự thay đổi khoảng cách giữa Mặt đất và Mặt trời diễn ra trong quá trình chuyển động của hành tinh trên quỹ đạo, ít ảnh hưởng đến nhiệt độ trên Trái đất. Tất cả vấn đề do góc nghiêng của trục Trái đất so với Mặt trời. Khi góc đó thay đổi, nó làm thay đổi thời tiết trong năm. Tất cả rất đơn giản, nhưng giống như trước kia, vẫn không thể hiểu được.

Nguồn: Khoa học & Đời sống cuối tuần, số 289, 13/5/06, tr 37-39

Xem Thêm

Thúc đẩy ứng dụng AI trong quản lý năng lượng - Giải pháp then chốt giảm phát thải nhà kính
Ngày 17/12, tại phường Bà Rịa, thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp cùng Sở Công Thương TP.HCM, Trung tâm Chứng nhận Chất lượng và Phát triển Doanh nghiệp và Công ty Cổ phần Tập đoàn Vira tổ chức Hội thảo khoa học “Giải pháp thúc đẩy ứng dụng AI trong quản lý, sử dụng năng lượng hiệu quả nhằm giảm phát thải khí nhà kính”.
Thúc đẩy vai trò của Liên hiệp các Hội KH&KT địa phương trong bảo tồn đa dạng sinh học và thực thi chính sách
Trong hai ngày 12-13/11, tại tỉnh Cao Bằng, Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam (VUSTA) phối hợp với Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) và Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Cao Bằng tổ chức Chương trình chia sẻ “Thúc đẩy vai trò của Liên hiệp các Hội KH&KT địa phương trong bảo tồn đa dạng sinh học và thực thi chính sách”.
Thúc đẩy ứng dụng thực tiễn của vật liệu tiên tiến trong sản xuất năng lượng sạch
Ngày 24/10, tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp với Hội Khoa học Công nghệ Xúc tác và Hấp phụ Việt Nam (VNACA) tổ chức Hội thảo khoa học “Vật liệu tiên tiến ứng dụng trong sản xuất nhiên liệu tái tạo và giảm phát thải khí nhà kính”.
Dựa vào thiên nhiên để phát triển bền vững vùng núi phía Bắc
Đó là chủ đề của hội thảo "Đa dạng sinh học và giải pháp dựa vào thiên nhiên cho phát triển vùng núi phía Bắc" diễn ra trong ngày 21/10, tại Thái Nguyên do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta) phối hợp với Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PANNATURE) phối hợp tổ chức.
Muốn công tác quy hoạch hiệu quả, công nghệ phải là cốt lõi
Phát triển đô thị là một quá trình, đô thị hoá là tất yếu khách quan, là một động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững. Trong kỷ nguyên vươn mình, quá trình đô thị hoá không thể tách rời quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước...
Hội thảo quốc tế về máy móc, năng lượng và số hóa lần đầu tiên được tổ chức tại Vĩnh Long
Ngày 20/9, tại Vĩnh Long đã diễn ra Hội thảo quốc tế về Máy móc, năng lượng và số hóa hướng đến phát triển bền vững (IMEDS 2025). Sự kiện do Hội Nghiên cứu Biên tập Công trình Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VASE) - hội thành viên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp cùng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long (VLUTE) tổ chức.
Ứng dụng công nghệ số toàn diện là nhiệm vụ trọng tâm của VUSTA giai đoạn tới
Ứng dụng công nghệ số toàn diện, xây dựng hệ sinh thái số là bước đi cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả quản trị và phát huy sức mạnh đội ngũ trí thức của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA). Qua đó cho thấy, VUSTA không chỉ bắt kịp xu thế công nghệ mà còn chủ động kiến tạo những giá trị mới, khẳng định vai trò tiên phong của đội ngũ trí thức trong thời đại số.

Tin mới

Nhìn lại năm 2025: Những con số biết nói thể hiện sự đóng góp đối với xã hội từ các tổ chức KH&CN trực thuộc VUSTA
Năm 2025, các tổ chức KH&CN trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã để lại nhiều dấu ấn đậm nét, là minh chứng sinh động cho vai trò tiên phong của KHCN trong phụng sự xã hội. Hàng trăm đề tài, dự án KH&CN được triển khai hiệu quả đã lan tỏa giá trị thiết thực trong chăm sóc sức khỏe, xóa đói giảm nghèo, đào tạo nguồn nhân lực, bảo vệ môi trường và phản biện chính sách.
Thanh Hoá: Phản biện đề án tiêu úng kênh Bắc Sông Chu, Nam sông Mã
Sáng ngày 18/12, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Thanh Hóa (Liên hiệp hội) tổ chức Hội thảo khoa học phản biện “Đề án nghiên cứu các giải pháp tiêu úng cho khu vực các huyện Yên Định, Thiệu Hóa, Thọ Xuân, Ngọc Lặc sau khi hệ thống kênh Bắc Sông Chu - Nam sông Mã đưa vào khai thác, sử dụng” do Sở Nông nghiệp và Môi trường làm cơ quan soạn thảo.
Quảng Trị: Ông Nguyễn Xuân Tuyến làm Chủ tịch Hội Luật gia
Sáng ngày 17/12, Hội Luật gia tỉnh Quảng Trị tổ chức Đại hội đại biểu Hội Luật gia tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Dự đại hội có ông Nguyễn Chiến Thắng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQVN tỉnh Quảng Trị; ông Trần Công Phàn, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Luật gia Việt Nam.
Đoàn Thanh niên VUSTA trao yêu thương, lan tỏa tri thức tới điểm trường Ấm Hiêu, tỉnh Thanh Hóa
Ngày 18/12, Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tham gia Lễ khánh thành Cụm công trình thư viện và nhà vệ sinh tại điểm trường Ấm Hiêu, Trường tiểu học Cổ Lũng, tỉnh Thanh Hóa, đồng thời trao tặng sách, truyện cho các em học sinh tại Điểm trường.
Hội nghị Hội đồng Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ 11, khóa VIII
Sáng ngày 19/12, Đoàn Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức Hội nghị Hội đồng Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ 11, khóa VIII (2020-2025). Hội nghị được tổ chức nhằm đánh giá kết quả hoạt động năm 2025, xác định phương hướng, nhiệm vụ công tác năm 2026; đồng thời xem xét một số nội dung quan trọng thuộc thẩm quyền của Hội đồng Trung ương.
Phó Chủ tịch VUSTA Phạm Ngọc Linh dẫn đoàn Việt Nam tham dự Diễn đàn Kỹ sư Lan Thương - Mekong 2025
Ngày 7/12, tại Tp. Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, Diễn đàn Kỹ sư Lan Thương - Mekong 2025 đã được tổ chức với chủ đề “Kỹ thuật xanh và Phát triển bền vững”. Đoàn Việt Nam do Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phạm Ngọc Linh - làm trưởng đoàn đã tham dự Diễn đàn. Tham gia Đoàn công tác có đại diện của Hội Thủy lợi Việt Nam, Ban Khoa học và Hợp tác quốc tế, Văn phòng Liên hiệp Hội Việt Nam.
Thúc đẩy ứng dụng AI trong quản lý năng lượng - Giải pháp then chốt giảm phát thải nhà kính
Ngày 17/12, tại phường Bà Rịa, thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp cùng Sở Công Thương TP.HCM, Trung tâm Chứng nhận Chất lượng và Phát triển Doanh nghiệp và Công ty Cổ phần Tập đoàn Vira tổ chức Hội thảo khoa học “Giải pháp thúc đẩy ứng dụng AI trong quản lý, sử dụng năng lượng hiệu quả nhằm giảm phát thải khí nhà kính”.
Liên hiệp Hội Việt Nam đoạt Giải Ba Cuộc thi Chính luận về Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Tham gia Cuộc thi Chính luận về Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ I, năm 2025 trong Đảng bộ MTTQ, các đoàn thể Trung ương, Liên hiệp Hội Việt Nam vinh dự có nhóm tác giả đoạt Giải Ba và Đảng uỷ Liên hiệp Hội Việt Nam là một trong 05 tổ chức Đảng được tặng Bằng khen của Ban Thường vụ Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương vì đã có thành tích xuất sắc trong tổ chức Cuộc thi.