Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ tư, 24/05/2006 14:33 (GMT+7)

Những nhận định sai lầm phổ biến nhất trong khoa học

Gà có thể sống khi không có đầu - Đúng

Thực sự là gà “còn sống” một vài phút sau khi bị chặt đầu. Nó có thể chạy và thậm chí tìm cách bay lên. Có thể giải thích điều đó là do đôi khi dù đã mất đầu, con gà vẫn còn giữ được một phần não tuỷ - nơi đảm trách cho đa số phản xạ. Người ta từng biết chắc chắn về trường hợp một con gà đặc biệt khoẻ đã sống cả nửa năm khi không còn đầu. Có lẽ từ đó có câu “gà mất đầu”.

Não người chỉ hoạt động với 10 khả năng - Sai

Quan niệm sai lầm này đã tồn tại cả thế kỷ, nhưng thực tế không đúng như vậy. Dữ liệu từ các cuộc nghiên cứu cộng hưởng từ về não đã thể hiện rõ ràng là một phần lớn vỏ não đã hoạt động tíchcực trong suốt đời người. Não của chúng ta hoạt động thận chí cả khi chúng ta ngủ. Do đó không nên tin vào luận điểm của các nhà giả khoa học là trong tương lai con người sẽ có thể sử dụng 100% khảnăng của não và khi đó hạnh phúc sẽ đến với tất cả mọi người. Tốt hơn là cần biết suy nghĩ bằng cái đầu.

Trong vũ trụ không có trọng trường - Sai

Có lẽ quan niệm sai lầm này có là do những thuật ngữ phổ biến “trọng trường bằng không” và “không có trọng lực”. Trọng trường có ở khắp nơi, lực hấp dẫn tác dụng như nhau lên tất cả mọingười. Các nhà du hành lơ lửng trên quỹ đạo ở tình trạng “không trọng lực” chỉ là vì thường xuyên rơi cùng với con tàu của mình xuống Trái đất. Có điều họ chỉ làm việc đó trong mặt phẳng nằm ngang.Trọng lực giảm đi theo khoảng cách, nhưng không bao giờ biến mất hoàn toàn. Thêm vào đó, quan niệm rằng trong vũ trụ là chân không cũng không đúng. Trên thực tế khoảng không giữa các hành tinh chứađựng đủ mọi loại nguyên tử và hạt, đơn giản là khoảng cách giữa chúng lớn hơn so với trên trái đất.

Tế bào não ở người lớn ngừng phát triển - Sai

Mặc dù não người phát triển và trải qua những giai đoạn chủ yếu trong quá trình hình thành vào thời kỳ trẻ tuổi, sự phân chia của tế bào cả ở người lớn cũng không chấm dứt. Các cuộc nghiên cứu cho thấy các nơron vẫn phát triển và thay đổi cho đến tận khi con người chết. Cho nên thần kinh vẫn được phục hồi và tất cả mọi người đều có cơ hội trở nên thông minh hơn.

Ngáp là “bệnh” lây - Nhiều khả năng là đúng

Kinh nghiệm cho thấy khi một người bắt đầu ngáp, người đó làm những người xung quanh bị lây theo. Theo quan điểm khoa học khó có thể nói điều đó đúng đến mức nào, nhưng một nhà chiêm tinh học cho rằng phản xạ ngáp theo của người bên cạnh lưu lại từ loài khỉ. Người ta vẫn biết là những con khỉ thích ngáp theo nhau. Nghĩa là khi ngáp theo người bên cạnh, một cách vô thức chúng ta bắt chước theo khỉ.

Sét không bao giờ đánh 2 lần vào cùng một chỗ - Sai lầm nguy hiểm

Trên thực tế là ngược lại. Sét có “điểm ưa thích” của mình. Tất cả đều biết là sét thường đánh vào những chỗ cao. Cho nên núp dưới cây sau khi ở đó mới bị sét đánh vào là điều không nên làm. Ví dụ, toà nhà Empire State ở Mỹ trung bình sét đánh 25 lần mỗi năm.

Động vật có thể dự báo thiên tai - Nhiều khả năng là chuyện bịa đặt

Không có bằng chứng chính xác nào về chuyện động vật có “giác quan thứ 6”. Nhưng khứu giác tuyệt vời, thính giác và thị giác, cũng như các bản năng bẩm sinh phát triển hơn con người cho phép động vật xác định mối nguy hiểm nhanh hơn. Thêm vào đó, động vật không bao giờ vì tò mò mà tìm cách “chiêm ngưỡng” các trận cuồng phong hay sóng thần đang tiến đến gần. Tuy nhiên, nhiều động vật vẫn bị chết trong các thảm hoạ thiên tai. Cho nên, dù động vật có “giác quan thứ 6”, điều đó cũng không đem lại lợi ích gì đặc biệt cho chúng. Có điều thực tế là trong trận sóng thần khủng khiếp ở Nam Á gần đây có rất ít động vật bị chết.

Vạn lý trường thành của Trung Quốc là công trình nhân tạo day nhất có thể nhìn thấy từ vũ trụ - Sai

Có nhiều cách phát biểu về điều này nhưng tất cả đều sai như nhau. Các nhà du hành vũ trụ từ quỹ đạo thấp có thể nhìn thấy nhiều công trình do con người làm nên. Ví dụ, kim tự tháp Ai Cập, hay thậm chí các đường cất-hạ cánh của các sân bay lớn. Trên thực tế, nhìn ra Vạn lý trường thành của Trung Quốc mà không biết chính xác nó ở đâu là việc còn phức tạp hơn nhiều so với việc nhận ra nhiều công trình khác. Còn nhìn thấy niềm tự hào của người Trung Quốc từ mặt trăng là việc chắc chắn không thể.

Sự thay đổi thời tiết trong năm là do có thay đổi khoảng cách giữa Mặt đất và Mặt trời - Sai

Sự thay đổi khoảng cách giữa Mặt đất và Mặt trời diễn ra trong quá trình chuyển động của hành tinh trên quỹ đạo, ít ảnh hưởng đến nhiệt độ trên Trái đất. Tất cả vấn đề do góc nghiêng của trục Trái đất so với Mặt trời. Khi góc đó thay đổi, nó làm thay đổi thời tiết trong năm. Tất cả rất đơn giản, nhưng giống như trước kia, vẫn không thể hiểu được.

Nguồn: Khoa học & Đời sống cuối tuần, số 289, 13/5/06, tr 37-39

Xem Thêm

Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

LHH Bình Định và Gia Lai trao đổi kinh nghiệm, hướng tới mô hình tổ chức phù hợp sau sáp nhập
Ngày 28/5, tại TP Pleiku đã diễn ra buổi làm việc và trao đổi kinh nghiệm giữa Liên hiệp các Hội KH&KT (LHH) tỉnh Bình Định và LHH tỉnh Gia Lai. Buổi làm việc do ông Lê Văn Tâm – Phó Chủ tịch Thường trực LHH Bình Định và ông Nguyễn Danh – Chủ tịch LHH Gia Lai đồng chủ trì.
Nâng cao nhận thức và năng lực ứng dụng AI trong truyền thông, báo chí
Ngày 29-5, Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Chương trình tập huấn với chủ đề “Trí tuệ nhân tạo (AI) – Ứng dụng trong báo chí hiện đại”. Học viên tham dự tập huấn là các phóng viên, biên tập viên thuộc các cơ quan báo chí của các Tổ chức KH&CN, Hội ngành toàn quốc trong hệ thống.
Quảng Ngãi: Hội nghị thông tin, tuyên truyền cho đội ngũ trí thức tỉnh “Kỷ nguyên mới - Sứ mệnh và hành động”
Thực hiện Chương trình phối hợp công tác năm 2025, Liên hiệp hội tỉnh Quảng Ngãi phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị thông tin, tuyên truyền cho đội ngũ trí thức tỉnh Quảng Ngãi với chủ đề: “Kỷ nguyên mới - Sứ mệnh và hành động”
Quảng Bình: Hội nghị tập huấn Trí tuệ nhân tạo (AI) trong hành chính - công vụ - xã hội
Ngày 28/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Quảng Bình tổ chức Hội nghị tập huấn Trí tuệ nhân tạo (AI) trong hành chính- công vụ - xã hội cho 100 học viên là cán bộ, công chức, viên chức một số sở ngành, cơ quan Liên hiệp Hội và hội viên của các Hội thành viên.
Chủ tịch Phan Xuân Dũng chúc mừng Liên hiệp hội Hà Tĩnh nhân Kỷ niệm 30 năm thành lập
Sáng 26/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Tĩnh (Liên hiệp hội) đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập (27/5/1995-27/5/2025). Dự lễ kỷ niệm có Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Trần Nhật Tân, đại diện các tỉnh bạn, các sở ngành tại địa phương và lãnh đạo, cán bộ nhân viên của Liên hiệp hội qua các thời kỳ.
Phát động hưởng ứng Ngày phòng chống tác hại của thuốc lá tại Phú Yên
Sáng qua 28/5, tại Trường đại học Phú Yên, Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh phối hợp với Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam tổ chức lễ phát động hưởng ứng các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá vì sức khỏe người tiêu dùng với thông điệp: “Phòng chống tác hại của thuốc lá bảo vệ thế hệ tương lai”, “Vì sức khỏe người tiêu dùng hãy nói không với thuốc lá”.
Anh nông dân lớp 5 và hành trình tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật
Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đòi hỏi sự đổi mới, thích ứng và sáng tạo để nâng cao năng suất và giảm chi phí lao động, một người nông dân tại Châu Phú, An Giang - dù chỉ học hết lớp 5 - đã chứng minh rằng: Tri thức không chỉ đến từ sách vở mà còn từ thực tiễn cần mẫn và khối óc sáng tạo không ngừng.
Trao Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam năm 2024
Tối 28/5, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã tổ chức Lễ tổng kết và trao Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ (KHCN) Việt Nam năm 2024.
Quảng Ngãi: Tổ chức Hội nghị tuyên truyền cho trí thức
Chiều 9/5, tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm tỉnh Quảng Ngãi, Liên hiệp hội tỉnh đã phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh uỷ tổ chức Hội nghị thông tin, tuyên truyền cho đội ngũ trí thức và Hội viên của Câu lạc bộ Lê Trung Đình tỉnh Quảng Ngãi với chủ đề “Tình hình Biển Đông gần đây và chính sách của Việt Nam”.
Đắk Lắk: Hội nghị phản biện Dự thảo Nghị quyết về bảo đảm thực hiện dân chủ cơ sở
Sáng ngày 27/5/2025, tại trụ sở Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đắk Lắk (Liên hiệp hội) đã diễn ra Hội nghị phản biện và góp ý đối với Dự thảo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Đắk Lắk về việc quyết định các biện pháp bảo đảm thực hiện dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Phát động Chiến dịch phục hồi rừng “Rừng xanh lên 2025” tại Sơn La
Hưởng ứng Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học 22/5 và Ngày Môi trường Thế giới 05/06, ngày 25/5, Liên Hiệp Hội Việt Nam (LHHVN) đã phối hợp cùng Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature), Hạt Kiểm lâm Vân Hồ, Trung tâm Nghiên cứu Sáng kiến Phát triển cộng đồng (RIC) và chính quyền địa phương phát động trồng hơn 18.000 cây bản địa tại hai xã Song Khủa và Suối Bàng, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.
VinFuture 2025 nhận 1.705 đề cử toàn cầu – tăng 12 lần số đối tác đề cử sau 5 mùa giải
Giải thưởng Khoa học Công nghệ toàn cầu VinFuture đã chính thức khép lại vòng đề cử cho mùa giải thứ 5 với 1.705 hồ sơ đến từ khắp nơi trên thế giới. Đặc biệt, số lượng đối tác đề cử chính thức của Giải thưởng đã tăng trưởng vượt bậc, đạt 14.772 đối tác.