Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ hai, 20/02/2006 23:37 (GMT+7)

Nguy cơ ngộ độc từ cá nóc nước ngọt

- Ngày 27.5.2004, tại huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre đã xảy ra vụ 5 nạn nhân ngộ độc do ăn cháo cá nóc nước ngọt đánh bắt từ ao nhà, làm 3 người chết. Trước vụ ngộ độc này, ở nước ta cá nóc nước ngọt chưa hề được biết đến về nguy cơ gây tử vong của chúng. Hầu hết dân địa phương đều tin rằng chỉ cá nóc ở biển mới có độc, còn cá nóc nước ngọt là an toàn, có thể ăn được. Theo các tài liệu quốc tế, có thể có 5-6 loài cá nóc nước ngọt tại một số nước khu vực Đông Nam Á, nhưng ở nước ta đến nay chỉ tìm thấy 2 loài cá nóc nước ngọt tại khu vực các tỉnh miền Nam là cá nóc chấm xanh (Chelonodon nigroviridis) và cá nóc mắt đỏ (Carinotetraodon lorteri). Cá nóc chấm xanh (tên địa phương là cá nóc beo) có kích thước lớn nhất 17 cm, được tìm thấy ở các thủy vực nước ngọt như suối, sông hoặc những cánh đồng ngập nước. Cá nóc mắt đỏ (tên địa phương là cá nóc mít) có kích thước lớn nhất khoảng 6 cm, thường sống ở những thủy vực có dòng chảy yếu hoặc những vùng nước lặng tại khu vực Tam giác Mê Kông. Đặc biệt, loài này có sự khác biệt về hình thái ngoài giữa 2 giới tính cái (hình A) và đực (hình B). Hai loài này không có giá trị thương mại về mặt thực phẩm do kích thước và trọng lượng nhỏ nhưng vì có màu sắc sặc sỡ, đẹp mắt nên thường được nuôi làm cá cảnh. Tuy nhiên, chúng có thể là đối tượng gây ra các vụ ngộ độc thức ăn khi được đánh bắt ngẫu nhiên từ lưới kéo hoặc bẫy cá và được sử dụng làm thức ăn, cụ thể như vụ ngộ độc nói trên.

* Mức độ nguy hiểm của hai loại cá nóc nước ngọt này thế nào?

- Kết quả nghiên cứu năm 2005 của Phòng hóa sinh, Viện Hải dương học - Nha Trang khẳng định cả hai loài cá nóc chấm xanh và mắt đỏ thu tại Trà Vinh và Bến Tre trong năm 2005 là hai loài cá nóc độc, nguy hiểm cho người tiêu dùng. Tuy có sự khác biệt về độc tính giữa các bộ phận cơ thể của chúng (thường cao nhất ở cơ quan sinh dục và gan), nhưng tất cả các bộ phận đều có độc tính. Do kích cỡ và trọng lượng cá thể khá nhỏ (5-20 gam) nên dân địa phương thường ăn toàn bộ cơ thể chúng và vì vậy, khả năng ngộ độc khá cao. Chỉ cần 10 gam gan hoặc 10-20 cá thể là có thể gây tử vong cho người. Bản chất độc tố của hai loài cá nóc nước ngọt này cũng đã được xác định là tetrodotoxin, tương tự như độc tố cá nóc biển Việt Nam và một số loài sinh vật độc khác như sò, mực đốm xanh...

* Triệu chứng ngộ độc cá nóc nước ngọt và cách xử lý?

- Độc tố của hai loại cá nóc nước ngọt trên có dạng như độc tố cá nóc. Vì vậy, người bị ngộ độc cá nóc nước ngọt có triệu chứng tê môi, đầu lưỡi, có thể nôn mửa, co giật, hôn mê, suy hô hấp và dẫn đến tử vong. Hiện nay chưa có thuốc giải độc đối với người bị ngộ độc tetrodotoxins nói chung và ngộ độc cá nóc nước ngọt nói riêng. Khi bị ngộ độc cá nóc nước ngọt, trước hết cần kích thích nôn mửa hết thức ăn trong dạ dày, nếu thấy biểu hiện khó thở, cần tiến hành hô hấp nhân tạo, và quan trọng nhất là phải nhanh chóng đưa nạn nhân đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất.

Nguồn: thanhnien.com.vn 12/2/2006

Xem Thêm

An Giang: 8 giải pháp thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ
Đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội tỉnh) đã tập hợp được 40 hội, tổ chức thành viên với 9.554 hội viên cá nhân, trong đó có hơn 3.451 hội viên trí thức. An Giang xác định và đề ra mục tiêu về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) đến năm 2030.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

Hà Giang: Góp ý dự thảo sửa đổi Luật Chất lượng sản phẩm
Ngày 13/6, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (Liên hiệp hội) tỉnh đã tổ chức hội thảo góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá (CLSPHH). Tham dự hội thảo có lãnh đạo đại diện các Sở, ban ngành của tỉnh, các hội thành viên Liên hiệp hộivà các chuyên gia TVPB.
Đại hội thi đua yêu nước Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ V
Đây là sự kiện chính trị quan trọng và có ý nghĩa sâu sắc trong công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam), là ngày hội tôn vinh điển hình tiên tiến các tập thể, cá nhân nhà khoa học trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam đã nỗ lực phấn đấu, đóng góp cho công tác hội và sự nghiệp KH&CN nước nhà.
THI ĐUA LÀ YÊU NƯỚC!
Năm 2025 không chỉ đánh dấu nhiều ngày lễ trọng đại của đất nước, mà còn là mốc son đưa Việt Nam bước vào một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.
Thảo luận, đề xuất các giải pháp phát triển hạ tầng xanh hướng tới xây dựng đô thị bền vững
Ngày 6/6, Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp với Tổng Hội Xây dựng Việt Nam tổ chức Hội thảo Phát triển hạ tầng xanh hướng tới xây dựng đô thị bền vững. Các chuyên gia, nhà khoa học tại hội thảo đã làm rõ vai trò và nhu cầu cấp thiết của phát triển hạ tầng xanh, đồng thời đề xuất nhiều giải pháp về chính sách và công nghệ.