Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ năm, 17/02/2011 19:26 (GMT+7)

Lịch sử vũ trụ sẽ phải viết lại?

Từ khi Georges Lemaitre lần đầu tiên đưa ra lý thuyết Vụ nổ lớn (Big Bang) vào năm 1927 đến nay, người ta vẫn coi đây là cơ sở để lý giải về sự hình thành của vũ trụ. Những kết quả thực nghiệm và quan sát mới nhất của các nhà khoa học đều đưa ra những bằng chứng củng cố cho sự tồn tại của lý thuyết này.

Tuy nhiên, điều này hoàn toàn không có nghĩa rằng, các nhà khoa học từ bỏ tham vọng tìm những lý thuyết khác khả dĩ có thể giải thích sự hình thành vũ trụ.

Mới đây, hai nhà vật lý học thiên thể Maximo Banados và Pedro Ferreira đã cho công bố thành quả nghiên cứu mới nhất trong lĩnh vực này. Sau khi bổ sung và sửa đổi lý thuyết về lực hấp dẫn của A. Eddington được xây dựng vào đầu thế kỷ XX, Maximo Banados và Pedro Ferreira phát hiện ra rằng, lý luận mới này sẽ mang đến cho con người những kết luận ngoài sức tưởng tượng về sự hình thành vũ trụ.

Eddington là nhà vật lý sống cùng thời với Albert Einstein. Ông được cả thế giới biết đến khi ông quan sát được rằng lực hấp dẫn của mặt trời đã làm cong ánh sáng sao. Chính phát hiện này của Eddington trở thành những bằng chứng đầu tiên cho thuyết tương đối rộng.

Vào năm 1924, Eddington đưa ra hàm tác dụng trường hấp dẫn mới, một lựa chọn thứ hai bên cạnh hàm tác dụng Einstein-Hilbert, có thể trở thành một điểm xuất phát khác của thuyết tương đối rộng.

Trong vật lý học thiên thể, hàm tác dụng trường hấp dẫn thể hiện cơ chế không thời gian hình thành lực hấp dẫn như thế nào khi bị năng lượng và vật chất bẻ cong. Tuy nhiên, lý thuyết của Eddington chỉ đúng trong điều kiện chân không, không hàm chứa bất cứ vật chất nào. Điều này khiến cho lý thuyết của Eddington cho đến nay vẫn chưa thể trở thành một lý luận hoàn chình được.

Sau khi Eddington đề ra lý luận này, nhiều nhà khoa học đã tìm nhiều cách khác nhau để chứng minh cho lý thuyết này trong điều kiện có vật chất song họ đã gặp phải rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, trong công trình nghiên cứu mới đây của mình, Maximo Banados và Pedro Ferreira đã nghĩ ra một biện pháp mới, tức đưa ra hàm tác dụng trường hấp dẫn mới được gọi là hàm tác dụng Born-Infeld. Hàm tác dụng này giúp cho lý thuyết của Eddington đúng cả trong trường hợp có sự hiện diện của vật chất.

Điều khiến mọi người chú ý hơn là, lý luận mới này có thể đưa ra một mô hình vũ trụ hoàn toàn mới mà không có sự tồn tại của Vụ nổ lớn.

Trong lý thuyết Vụ nổ lớn, trạng thái khởi đầu của vũ trụ là một điểm kỳ dị, điều này cũng có nghĩa là vũ trụ từng vô cùng nhỏ bé. Tuy nhiên, lý thuyết đã sửa đổi của Eddington yêu cầu kích thước không thời gian ở thời kỳ đầu hình thành phải có một trị số nhỏ nhất nào đó. Điều này cũng có nghĩa là khi đó vũ trụ không thể nào là điểm kỳ dị được.

Lý luận này cho rằng, trước khi vũ trụ giãn nở và tuân theo những phép tắc diễn biến của bản thân nó thì vũ trụ đã duy trì kích thước tương đối nhỏ trong một thời gian dài. Độ dài của khoảng thời gian này phụ thuộc vào mật độ vật chất của vũ trụ ở thời kỳ ban đầu. Một khả năng khác là vũ trụ có thể đã trải qua một lần đột biến do sự giãn nở của vũ trụ tạo thành. Trạng huống cụ thể của khả năng này phụ thuộc vào điều kiện ban đầu hình thành vũ trụ.

Nhưng bất cứ mô hình vũ trụ nào trong hai khả năng này đều không có sự hiện diện của điểm kỳ dị. Điều này có thể giúp các nhà khoa học giải quyết câu hỏi về điểm kỳ dị đang khiến họ đau đầu trong thuyết tương đối rộng. Vì rằng, cho đến nay, trong toán học, điểm kỳ dị vẫn là khái niệm chưa thể định nghĩa.

Hai nhà khoa học Maximo Banados và Pedro Ferreira cho biết họ sẽ tiếp tục phân tích một cách cụ thể hơn về hàm tác dụng trường hấp dẫn Born-Infeld để chứng minh cho giả thiết của mình. Mặc dù vậy, hai nhà khoa học này cũng chỉ ra rằng, lý thuyết này vẫn đang còn trong giai đoạn đầu của khái niệm hóa và họ hiểu rất rõ rằng để có thể chính xác hóa lý thuyết này vẫn còn một quãng đường rất dài phải vượt qua.

Kết quả nghiên cứu này của Maximo Banados và Pedro Ferreira, được đăng tải trên tạp chí Physical Review Letters.

Xem Thêm

Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Ngày 25/6/2025, tại Tp. Huế, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) chủ trì, phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Huế (Liên hiệp Hội TP. Huế) tổ chức Hội thảo “Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức để góp phần tích cực cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023”.
An Giang: 8 giải pháp thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ
Đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội tỉnh) đã tập hợp được 40 hội, tổ chức thành viên với 9.554 hội viên cá nhân, trong đó có hơn 3.451 hội viên trí thức. An Giang xác định và đề ra mục tiêu về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) đến năm 2030.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

VUSTA làm việc với Đoàn công tác Hiệp hội Khoa học và Công nghệ Bắc Kinh (BAST)
Ngày 7/8, tại trụ sở Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Tp. Đà Nẵng, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã có buổi làm việc với Đoàn công tác Hiệp hội Khoa học và Công nghệ Bắc Kinh (BAST). Đây là hoạt dộng trong khuôn khổ Hội nghị giữa kỳ lần thứ 24 của AFEO do VUSTA tổ chức đăng cai.
Vinh danh 20 kỹ sư tiêu biểu tại Hội nghị AFEO năm 2025
Ngày 6/8, tại Đà Nẵng, trong khuôn khổ chương trình Hội nghị AFEO Midterm 2025 do Liên đoàn các Tổ chức Kỹ sư ASEAN (AFEO) phối hợp Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức, 20 kỹ sư đến từ các đơn vị của Việt Nam đã được vinh danh tại Lễ trao chứng chỉ Kỹ sư chuyên nghiệp ASEAN (ACPE) năm 2025.
Khai mạc Hội nghị AFEO Midterm 2025 tại Đà Nẵng
Ngày 6/8, tại TP Đà Nẵng, Liên đoàn các tổ chức kỹ sư ASEAN (AFEO) chính thức khai mạc phiên toàn thể Hội nghị giữa kỳ lần thứ 24. Hội nghị là diễn đàn để các nhà khoa học, các kỹ sư, các chuyên gia cùng chia sẻ, thảo luận các giải pháp trong việc kiến tạo một tương lai bền vững cho khu vực ASEAN.
Ba mục tiêu khi xây dựng thành phố thông minh tại ASEAN
Nằm trong khuôn khổ chuỗi hội thảo thuộc Hội nghị AFEO Midterm 2025 tại Đà Nẵng do Liên đoàn các tổ chức kỹ sư ASEAN (AFEO) và Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức, Hội thảo Thành phố thông minh - Hướng tới nâng cao chất lượng cuộc sống đã xác định được 3 mục tiêu khi xây dựng thành phố thông minh tại ASEAN.
Khai mạc phiên toàn thể của Hội nghị AFEO Midterm 2025 tại Đà Nẵng
Ngày 6/8, tại TP Đà Nẵng, Liên đoàn các tổ chức kỹ sư ASEAN (AFEO) chính thức khai mạc phiên toàn thể Hội nghị giữa kỳ lần thứ 24. Hội nghị là diễn đàn để các nhà khoa học, các kỹ sư, các chuyên gia cùng chia sẻ, thảo luận các giải pháp trong việc kiến tạo một tương lai bền vững cho khu vực ASEAN.
Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Đảng bộ Liên hiệp Hội Việt Nam nhiệm kỳ 2025-2030
Ngày 31/7, Đảng bộ Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ lần thứ nhất. Đồng chí Phạm Ngọc Linh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam chủ trì Hội nghị.
Sửa Luật Đất đai 2024: Đề xuất 2 phương án về bảng giá đất, bỏ "nguyên tắc thị trường"
Tại Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất bỏ nguyên tắc thị trường trong xác định giá đất, thay vào đó Nhà nước đóng vai trò chủ thể xác định; đồng thời đề xuất 2 phương án khi xây dựng bảng giá đất...