Khuôn ngói không cần “làm nguội”

Khuôn ngói bấm rẻo, không gì khác so khuôn ngói truyền thống, lâu nay sử dụng ở Tây Sơn. Tức là cũng làm từ kim loại - sắt, thép; kích cỡ, hoa văn như nhau, duy có khác là ở mép rìa xung quanh của 2 khuôn ngói âm, dương được làm cao hơn một tí và rất sắc cạnh. Để khi ép, đất sét “thừa” bị “nhốt” trong khuôn, không bị đùn ra ngoài, như loại khuôn cũ. Như vậy cũng không cần cắt nguội lại viên ngói như lâu nay thường làm.

Thành công này có sự phối hợp, giữa yêu cầu của một số cơ sở cơ khí, cơ sở sản xuất ngói ở Tây Sơn, với một đơn vị chuyên làm khuôn mẫu, với các chất liệu khác nhau ở TP.HCM. Từ một tấm thép đã cắt định hình, nhà sản xuất dùng công nghệ CNC, tức công nghệ khắc, cắt, gọt tự động, theo chương trình đã lập trên máy tính, để tạo thành khuôn ngói như mong muốn. Cũng công nghệ này tạo khuôn ngói lâu nay, nhưng nay chỉ cải tiến phần rìa xung quanh 2 nắp khuôn ngói âm dương, sao cho cao hơn một tý và sắc cạnh, sít sao hơn, để khi ép đất sét không bị thừa và ứa ra ngoài.

Dùng khuôn mới còn giảm được lượng đất sét làm mê. Trước đây mỗi mê ngói từ 3 - 3,2kg, nay chỉ còn 2,6- 2,7kg. Tuy vậy độ dày viên ngói vẫn như trước, không đổi, viên ngói sau nung vẫn đạt trọng lượng 1,7 - 1,8kg, do khuôn mới không bị thừa đất sét như khuôn cũ. Còn khuôn cũ, do khi ép đất sét bị ứa ra ngoài khuôn, chỗ thừa phải làm nguội cắt gọt bỏ đi, nên còn lại khối lượng như khuôn mới.

Giá mỗi khuôn ngói bấm rẻo khoảng 12 triệu đồng, cao hơn khuôn cũ 4 triệu đồng. Bù lại dùng khuôn này giảm được một nửa lao động trong khâu ép ngói, năng suất tăng lên 2.000 viên, thay vì 1.700 viên/ngày cho mỗi người vận hành máy ép. Như vậy, giảm được khoảng 70 ngàn đồng tiền công ép cho một thiên ngói. Ông Nguyễn Xuân Nghĩa - chủ cơ sở sản xuất ngói “Phú Phong Bình Định - Tuy nen Tân Tiến” cho biết: Trước đây, mỗi tháng ông sản xuất 40 ngàn viên ngói, cần 4 người trong khâu ép, cắt nguội; nay chỉ cần 2 người là đủ. Như vậy giảm chi phí công lao động được 2,8 triệu đồng/tháng. Và chỉ cần 1,5 tháng là đủ bù cho khuôn ngói mới (đắt hơn khuôn cũ 4 triệu đồng). Viên ngói làm ra đẹp, sắc nét hoa văn, láng mặt, giá bán 1.800đ/viên cao hơn khoảng 100đ/viên so làm từ khuôn ngói cũ.

Ông Huỳnh Văn Lý - chỉ đạo kỹ thuật Công ty TNHH Cơ khí Văn Lý (Tây Sơn) - người sáng tạo ra máy ép ngói thủy lực tự động - cũng là người có ý tưởng, khởi xướng ra khuôn ngói bấm rẻo cho biết, chỉ gần 2 tháng nay, ông đã lắp đặt gần 10 khuôn ngói loại này cho làng nghề sản xuất ngói ở Tây Sơn. Máy ép ngói thủy lực tự động chỉ cần tháo khuôn cũ ra, lắp khuôn mới vào là hoạt động, không gì phức tạp, ai làm cũng được. Khi chủ một thương hiệu ngói nào đó muốn dùng khuôn bấm rẻo chỉ việc đưa viên ngói đã nung cho đơn vị tạo khuôn, (để tạo hoa văn, tên thương hiệu như cũ) sau khoảng 1 tuần là có khuôn mới.

Theo dự đoán của ông Lý, sẽ có rất nhiều cơ sở ngói ở Tây Sơn sử dụng khuôn ngói bấm rẻo, thay thế cho loại khuôn cũ, vì giảm được giá thành.