Hai lần đoạt Huy chương Vàng Olympic Vật lý Châu Á và Quốc tế
Từng bó hoa thay cho lời chào, từng cái ôm siết chặt thay cho lời chúc mừng, tiếng reo hò, tiếng hô vang khiến sân trường Trung học phổ thông chuyên Phan Bội Châu như vỡ oà trong niềm hạnh phúc, xúc động đón hai thầy trò.
Mười năm trở lại đây, thầy giáo Trần Văn Nga có lẽ là người hạnh phúc nhất bởi hầu như năm nào thầy cũng được chứng kiến hình ảnh học sinh của trường, học sinh của Việt Nam tham gia cuộc thi ở đấu trường quốc tế. Cảm giác đó, không chỉ dừng lại ở sự xúc động, không đơn thuần là sự tự hào mà cao hơn là sự tự tôn, lòng tự trọng dân tộc. Và càng đi xa, càng tiếp xúc với nhiều nước, trong đó có cả những cường quốc lớn, thầy lại càng khẳng định một điều rằng: Với sự học, học sinh xứ Nghệ, học sinh Việt Nam không thua kém bất cứ một nước nào. Cũng ít có học sinh nước nào đi thi mà ở nhà bố mẹ các em vẫn phải “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, chắt chiu từng hạt lúa củ khoai để các em ăn học. Với thầy giáo Nga, ấn tượng về học trò Cao Ngọc Thái là một học sinh hiền lành, ít nói, chăm chỉ. Ở Thái, tư chất thông minh được bộc lộ rõ, em luôn chịu khó học hỏi, có khả năng tự đọc, tự giải, tiếp thu nhanh sự truyền đạt kiến thức giảng dạy của thầy cô giáo, bởi thế đã giúp em có được thành công như ngày hôm nay.
Sinh ra tại một vùng quê nghèo xã Diễn Cát, huyện Diễn Châu, bố mẹ làm ruộng, nhưng em không hề tự ti về bản thân, về hoàn cảnh gia đình mình. Thay vào đó, em không ngừng nỗ lực vươn lên khẳng định mình trong học tập.
Gần một tuần sống trong những cung bậc cảm xúc khác nhau, chủ nhân của hai tấm Huy chương Vàng Olympic Vật lý Quốc tế và Châu Á vẫn chưa hết xúc động khi chứng kiến một lễ đón ấm áp của thầy cô và các bạn cùng trường, ngày 23/7, khi em và thầy Trần Văn Nga từ Hà Nội trở về. Giờ đây, em vẫn chưa quên được 3 năm trở về trước, cái ngày em mới bỡ ngỡ vào trường, từ một cậu học trò “quê”, nhưng nhờ được sự dìu dắt của thầy giáo chủ nhiệm Trần Văn Nga, niềm say mê Vật lý trong em trỗi dậy. Thái vẫn còn nhớ như in, những ngày thầy và trò cùng vật lộn khi các kỳ thi đã cận kề, em đã cùng ăn, cùng ở với gia đình thầy và không đếm được bao nhiêu đêm hai thầy trò cùng thức trắng. “Thầy giáo Nga là người truyền lửa, tiếp thêm đam mê cho em đối với bộ môn Vật lý. Còn gia đình là chỗ dựa, nguồn động viên, sẻ chia những lúc em gặp khó khăn cũng như đạt thành tích cao trong học tập”- Thái chia sẻ.
Không biết tự bao giờ Thái lại có niềm đam mê đối với bộ môn Vật lý. Ngay từ hồi còn học lớp 8, Thái thường xuyên đọc sách Vật lý vui, tham gia các hoạt động liên quan đến Vật lý như tham gia Câu lạc bộ Vật lý ở trường, trên Internet… Thái luôn đặt câu hỏi “Tại sao?” trước những vấn đề, những tình huống thuộc môn Vật lý dù là đơn giản để từ đó khơi gợi tính tò mò, đòi hỏi phải được lý giải. Và như vậy, dần dần Thái tìm thấy được những cái hay, cái đẹp của bộ môn này mà yêu thích nó.
Theo Thái, để học giỏi môn Vật lý, cần phải có phương pháp học tập sao cho khoa học và hợp lý. Đó là phải đọc và soạn bài kỹ trước khi đến lớp. Chú ý ghi lại những từ ngữ quan trọng, những vấn đề còn chưa rõ trong bài để khi đến lớp nghe thầy cô giảng bài ta sẽ tiếp thu nhanh hơn. Phải mạnh dạn hỏi ngay những gì còn chưa hiểu với thầy cô, bạn bè. Khi về nhà, phải làm bài tập trong sách giáo khoa và sách bài tập. Muốn vậy, Thái phải học đều tất cả các môn, đặc biệt là môn Toán, vì đây là môn học giúp em có được tư duy logic và tính toán chính xác, rất cần trong việc giải các bài tập vật lý. Đặc biệt, Thái còn làm bài tập thật nhiều, bắt đầu từ những bài đơn giản rồi đến những bài tập khó. Việc làm bài tập nhiều đã giúp Thái rèn luyện tư duy nhanh, tích luỹ thêm kiến thức bổ sung cho lý thuyết; đọc thêm nhiều sách giúp Thái nắm chắc và hiểu đúng, sâu sắc hơn những kiến thức trong sách giáo khoa. Ngoài ra, việc học nhóm cũng giúp Thái và các bạn gỡ rối những vướng mắc thông qua phần thảo luận, chia sẻ giữa các thành viên.
“Lần thứ hai Cao Ngọc Thái giành được Huy chương Vàng trên đấu trường Quốc tế và Châu Á về môn Vật lý, gia đình tôi thật sự xúc động và hạnh phúc. Vợ chồng tôi chỉ biết quanh năm với đồng ruộng, cháu Thái một phần có tố chất thông minh, một phần nữa cháu đã vào được môi trường học tập tốt và có cơ hội để gặt hái thành tích cao. Chúng tôi luôn tin tưởng vào con trai mình. Đó cũng là thành quả của cả thầy và trò sau bao nhiêu nỗ lực trong giảng dạy và học tập”- cô Lê Thị Anh, mẹ của Thái xúc động nói. Trước đó, Cao Ngọc Thái cũng là học sinh duy nhất của tuyển Việt Nam đoạt Huy chương Vàng Olympic Vật lý Châu Á, vào năm lớp 11 Thái đã nhận được Bằng khen trong kỳ thi Olympic Vật lý Châu Á
Tại lễ đón đoàn, bà Đinh Thị Lệ Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An vui mừng phát biểu: Ở Nghệ An, môn Vật lý đã trở thành thế mạnh khi có nhiều học sinh đạt được thành tích cao trên trong các kỳ thi châu lục và quốc tế. Môn Vật lý đang dần khẳng định vị thế khi có đội ngũ giáo viên giỏi về chuyên môn và dạn dày kinh nghiệm hướng dẫn học sinh như thầy giáo Trần Văn Nga, cô giáo Lê Thị Thơ An… của Trường chuyên Phan Bội Châu. Đoạt Huy chương Vàng Vật lý quốc tế năm 2014 không những là phần thưởng xứng đáng ghi nhận sự cố gắng vươn lên trong học tập của em Cao Ngọc Thái, sự dày công rèn giũa của thầy giáo hướng dẫn Trần Văn Nga, mà còn là niềm tự hào của tập thể Trường chuyên Phan Bội Châu, của ngành giáo dục tỉnh Nghệ An và vinh quang cho Tổ quốc.
Chỉ tính trong 10 năm trở lại đây, bộ môn Vật lý, Trường Trung học phổ thông chuyên Phan Bội Châu đã giành được 6 Huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc, 2 Huy chương Đồng Quốc tế, 1 Huy chương Vàng, 3 Huy chương Đồng và 2 Bằng khen Châu Á.
Năm nay, cuộc thi Olympic Vật lý quốc tế có 84 nước và vùng lãnh thổ với 383 thí sinh tham dự. Theo kết quả từ cuộc thi Olympic Vật lý quốc tế năm 2014, trong số 5 học sinh của đoàn Việt Nam tham dự kỳ thi này thì cả 5 em đều đoạt huy chương, trong đó có 3 Huy chương Vàng và 2 Huy chương Bạc. Với thành tích này, đoàn Việt Nam lọt vào top 5 đoàn có kết quả cao nhất của Olympic Vật lý Quốc tế năm 2014 và cũng là thành tích cao nhất của học sinh Việt Nam tại các kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế từ trước tới nay. Riêng em Cao Ngọc Thái là học sinh có số điểm cao nhất đoàn Việt Nam, đồng thời xếp vị trí thứ 3 thế giới, vượt điểm ngưỡng Huy chương Vàng 11,7 điểm.
Hai tấm Huy chương Vàng của Thái là món quà em dành tặng thầy giáo Trần Văn Nga, nhà trường, bố mẹ, bạn bè - những người đã tin tưởng, tạo động lực, môi trường cho em học tập tốt. Hai tấm Huy chương Vàng của Thái chỉ là thành công bước đầu nhưng em sẽ cố gắng học tập thật tốt ở Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội sau này.
“Khi cây mạ vươn lên trời xanh thì hạt lúa mầm tạo ra nó tan dần vào đất, nhưng hai mảnh trấu vẫn ủ ấm cho nó lớn lên. Em luôn nghĩ mình như cây lúa bé nhỏ ấy, dù mình có trưởng thành bao nhiêu thì bố mẹ, thầy cô vẫn luôn bên em, dõi theo em những lúc em gặp khó khăn hay lúc em gặt hái được thành tích này”- chàng trai Vàng môn Vật lý Cao Ngọc Thái bày tỏ./.