Hà Tĩnh: Tỉnh ủy đề xuất Đảng đoàn Vusta tiếp tục hỗ trợ tư vấn về mỏ sắt Thạch Khê
Ngày 12/7, Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã ban hành văn bản về một số nội dung tăng cường phối hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật và đội ngũ trí thức. Tại Văn bản này Tỉnh ủy Hà Tĩnh tiếp tục đề nghị Đảng đoàn Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tiếp tục phối hợp phản biện khoa học về khai thác mỏ sắt Thạch Khê.
Đoàn công tác Liên hiệp các Hội KHKT Việt Nam (VUSTA) do GS-TSKH Đặng Vũ Minh - Chủ tịch VUSTA dẫn đầu tiến hành khảo sát hiện trường khu vực mỏ sắt Thạch Khê (ngày 19/6/2017).
Theo đó Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề nghị Đảng đoàn Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tiếp tục quan tâm, phối hợp với tỉnh Hà Tĩnh thực hiện tốt một số nội dung trong đó tiếp tục đề xuất Bộ Chính trị đề ra các chính sách phát triển kết nối vùng Bắc Trung Bộ. Đặc biệt đồng hành cùng tỉnh trong phản biện khoa học, xây dựng các luận cứ và đánh giá tính khả thi từ góc độ chuyên môn về Dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê trong giai đoạn hiện nay để tỉnh làm căn cứ đề xuất Chính phủ, các cơ quan Trung ương quyết định về Dự án.
Mỏ sắt Thạch Khê có trữ lượng quặng trên 544 triệu tấn, được coi là mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á. Điểm hạn chế của mỏ là gần biển (bờ mong mỏ phía Đông Bắc chỉ cách bờ biển 500m), hàm lượng kẽm trong quặng sắt lớn (0,071%). Quá trình khai thác mỏ đến độ sâu - 550m sẽ phải bốc đi hơn 700 triệu m3 đất, đá. Tuổi thọ mỏ Thạch Khê là 52 năm
Dự án đầu tư khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê do TIC làm chủ đầu tư, được khởi công từ năm 2009. Dự án tạm dừng triển khai 2 năm sau đó (2011) do gặp khó khăn trong huy động vốn. Sau hơn 20 năm triển khai dự án đã bóc đất tầng phủ, tiến hành khai thác nhưng nhiều vấn đề đã nảy sinh, trong đó có những quan ngại về tính khả thi và hệ lụy tác động môi trường, xã hội. Dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê ảnh hưởng trực tiếp đến 6 xã với 5.928 hộ (số liệu tại thời điểm khởi công dự án năm 2009) của vùng mỏ và gián tiếp ảnh hưởng đến nhiều xã của huyện Thạch Hà, Lộc Hà và thành phố Hà Tĩnh.
Năm 2017, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã có chuyến khảo sát, nghiên cứu và tư vấn phản biện Dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê và đã có báo cáo đề xuất với trung ương, tỉnh trong đó đề nghị xem xét 5 vấn đề chính là công nghệ khai thác; công nghệ chế biến; tác động môi trường; hiệu quả kinh tế; tác động đến đời sống kinh tế - xã hội của người dân địa phương. Từ căn cứ này tỉnh Hà Tĩnh đã đề xuất Chính phủ tạm dừng khai thác, tuy nhiên đến nay dự án vẫn chưa có quyết định cuối cùng là tiếp tục khai thác hay ngừng. Hiện Hà Tĩnh và các bộ ngành liên quan đang rà soát, cân nhắc để tham mưu chính phủ quyết định đảm bảo phù hợp với kinh tế, xã hội, môi trường của địa phương.