Hà Nội đang bị ô nhiễm về đêm do thời tiết
Ban ngày nắng đẹp, ban đêm khá lạnh. Thời tiết hanh khô và chênh lệch nhiệt độ quá lớn trong một ngày khiến nhiều người cảm thấy khó chịu, mệt mỏi. Nhưng không chỉ có thế. Con người đốt nhiên liệu, tung ra không khí các chất ô nhiễm, và chính thời tiết này đã làm cho chúng rất khó phát tán về ban đêm.
Đồ thị dưới đây minh hoạ diễn biến hàm lượng ô xýt cac bon (CO) và bụi khí PM10 (có kích thước hạt bé hơn 10 micron) do thiết bị quan trắc chất lượng không khí tự động của Trung tâm Khí tượng Thuỷ văn ghi từng giờ tại trạm khí tượng Láng, Hà nội.
Gió mùa đông bắc đợt này bắt đầu tràn qua Hà nội từ ngày 15 tháng 11. Cho đến ngày 20, chất lượng không khí Hà nội không tồi lắm nhờ có gió mạnh làm phát tán nhanh các chất ô nhiễm. Nhưng từ ngày 20 trở đi, cứ từ chập tối hàm lượng các chất ô nhiễm luôn tăng vọt và kéo dài cho đến gần sáng hôm sau. Về đêm gió lặng cho đến khuya (đồ thị dưới cùng), sáng sớm có sương mù.
Các nguồn phát ô nhiễm thường hoạt động vào ban ngày nên thông thường ô nhiễm không khí ban ngày cao hơn ban đêm. Nhưng với thời tiết hiện nay, hàm lượng các chất ô nhiễm về ban đêm có thể cao hơn ban ngày đến 2-3 lần (xem đồ thị). Sở dĩ như vậy vì có hiện tượng nghịch nhiệt do bức xạ về ban đêm (nocturnal radiation inversion).
Nói nghịch nhiệt vì trong lớp không khí vài trăm mét gần mặt đất nhiệt độ không khí tăng theo độ cao, khác với diễn biến thông thường là giảm theo độ cao. Trời nắng suốt ngày đốt nóng mặt đất, tối đến mặt đất vẫn còn ấm phát ra bức xạ hồng ngoại, hơi nước và khí CO 2hấp thụ chúng làm cho không khí ấm lên và nhiệt độ không khí tăng theo độ cao cho đến vài trăm mét. Càng về khuya lớp nghịch nhiệt này càng dâng lên cao và có thể tan biến sau khi mặt trời mọc.
Nghịch nhiệt bắt đầu xảy ra đúng vào giờ cao điểm làm ô nhiễm không khí thêm trầm trọng. Bụi và khí do xe cộ và các lò đun nấu phát ra lúc này không phát tán lên cao mà cứ tích tụ lại ở lớp sát mặt đất. Gió lặng lại hạn chế chúng phát tán ra xa.
Hiện tượng nghịch nhiệt về ban đêm đợt này chắc còn kéo dài vài ngày nữa. Hàng năm ở Hà nội về đầu mùa đông những đợt nghịch nhiệt về ban đêm thường xảy ra vài ngày sau khi gió mùa đông bắc tràn về và kéo dài cho đến khi gió thịnh hành chuyển sang hướng đông nam (để rồi sau đó lại bắt đầu đợt gió mùa mới).
Hạn chế ra ngoài đường về ban đêm là cách đề phòng an toàn nhất cho những ai nhạy cảm với ô nhiễm không khí.
Nguồn: vnn.vn 26/11/2005
