Đủ loại “thần dược” Ama Kông

Ở Đắk Lắk, tìm mua thuốc Ama Kông không khó, thuốc đóng gói có mặt ở các khách sạn, cửa hàng lưu niệm, các điểm du lịch…, với nhiều giá bán khác nhau, từ 50.000đ đến 500.000 đồng, thậm chí là 1 triệu đồng, cho mỗi gói khoảng 500g.

Vùng Buôn Đôn, xứ sở săn bắt, thuần dưỡng voi rừng, cũng là nơi ra đời bài thuốc quý của “vua voi” Ama Kông, hiện được xem là “chợ thuốc” với hàng trăm hộ bán thuốc trong nhà hoặc bày nhan nhản ra mặt đường.

Du khách dễ bắt gặp cảnh thuốc Ama Kông được đóng bao bì ni-lông với các loại rễ, thân, lá cây khô băm nhỏ, có loại bao kèm theo tờ giấy in màu giới thiệu công dụng của thuốc, hình ảnh Ama Kông thổi tù và; có loại hoàn toàn không có mẩu giấy “hướng dẫn sử dụng” nào. Hầu hết các gói thuốc này không ghi địa chỉ, số điện thoại, hoặc tên người sản xuất. Các quầy hàng đều giới thiệu “đây là thuốc Ama Kông chính hiệu”, với thành phần cây thuốc được đích thân “vua voi” Ama Kông truyền cho; giá thuốc “mềm”, chỉ 50.000 - 80.000 đồng/gói.

Chủ một quầy hàng ở buôn Trí, cạnh khu du lịch Buôn Đôn, cho biết vào mùa du lịch, khách đông, có thể bán hơn 50 gói thuốc mỗi ngày. Trong khi đó, một số hộ bán thuốc tại nhà tự xưng là người bà con của Ama Kông cho rằng chỉ có người thân của “vua voi” mới có bài thuốc “đích thực”, vì thế giá bán thuốc tại đây cao hơn bên ngoài, từ 100.000 - 150.000 đồng/gói. Nhiều du khách mua thuốc nơi này giá rẻ, đến nơi khác thấy giá cao hơn có cảm giác hoang mang, không rõ thuốc đã mua thật hay giả.

BS Hồ Việt Sang, nguyên Phó chủ tịch Hội Đông y tỉnh Đắk Lắk, người từng tham gia nghiên cứu bài thuốc Ama Kông, kết quả nghiên cứu bước đầu chứng minh bài thuốc Ama Kông không độc trên súc vật, có tác dụng tăng lực, tăng sức bền vận động, tăng nồng độ testosteron trong máu…

Bài thuốc có 3 loại cây chính là Tom NgLeng (lá của một loài Micromelum thuộc họ cam), Nam Dong (thân rễ một loài Smilax thuộc họ kim cang), Tom Trơng Nenso (thân một loài Urceola thuộc họ trúc đào). Các loại cây này trước đây có nhiều ở vùng Yók Đôn nhưng đã bị khai thác cạn kiệt, muốn thu hái nhiều phải tốn công sức đi tìm tận những khu rừng sâu, hẻo lánh.

Chính vì thiếu thành phần các cây thuốc chính nên nhiều người ham lợi đã độn thân, rễ nhiều cây rừng khác vào gói thuốc để bán. Không ít người phản ảnh đã mua phải thuốc Ama Kông trôi nổi, không rõ nguồn gốc, khi ngâm rượu uống sinh mẩn ngứa, tiêu chảy, và cho rằng không có tác dụng “tăng cường sinh lực” như đồn đại...

Theo BS Sang, để tránh tiền mất tật mang, người tiêu dùng nên cẩn trọng khi mua thuốc Ama Kông không có nhãn mác, không ghi rõ địa chỉ sản xuất và giấy phép kinh doanh. Việc sử dụng thuốc như ngâm rượu hay sắc uống cũng cần đúng cách, vì đây là một bài thuốc đông y, khi cần thiết có thể tìm thầy thuốc để được tư vấn.