Đáp ứng miễn dịch sau khi tiêm vắc xin

Ngày đầu tiên: tiêm vac xin gây phản ứng viêm tại chỗ, đôi khi có sốt, sưng đau. Đây là tuyến phòng thủ đầu tiên mang tính chất bẩm sinh. Tá dược làm tăng phản ứng viêm. Trong lúc này, các tế bào tua đi tuần trong máu, xác định vị trí và hấp thu kháng nguyên.

Từ ngày thứ 1 đến ngày thứ 15: các tế bào tua đưa các kháng nguyên đến các hạch bạch huyết và lách, hai bộ phận chính cua hệ miễn dịch. Các lympho bào T báo động và các lympho bào B biệt hoá thành tương bào để sản xuất kháng thể (Ig).

Các kháng thể IgM được sản xuất ngay và tương ứng thô sơ với kháng nguyên. Các kháng thể IgG được sản xuất tiếp theo và tương ứng đặc thù với kháng nguyên. Các lympho bào B “nhớ” xác định đặc tính của kháng nguyên và có khả năng nhận dạng, nếu bị nhiễm lại.

Ngày đầu tiên đến ngày thứ 42: phần lớn các tương bào sản xuất kháng thể IgG chết sau vài ngày. Chỉ các tương bào nào đi vào tuỷ xương mới tồn tại và là kho dự trữ để sản xuất lượng kháng thể trong nhiều năm. Tuy nhiên các kháng thể này cũng không tồn tại vĩnh viễn. Đó là lý do tại sao phải tiêm nhắc lại để đưa kháng nguyên vào máu lân 2, nhằm tăng lượng kháng thể.

Từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 28:các kháng thể được sản xuất ở lách và các hạch bạch huyết vào tuần hoàn máu. Số lượng kháng thể đạt mức cao nhất vào khoảng giữa 21 và 28 ngày sau mũi tiêm đầu tiên. Các kháng thể kết hợp với kháng nguyên có mặt trong tuần hoàn máu đễ cho các thực bào nhận dạng. Mặt khác các lympho bào T có nhiệm vụ loại trừ các tế bào bị nhiễm bởi kháng nguyên. Như vậy, có thể loại trừ mọi vật lạ.

Ngày thứ 28: Thông thường, người ta tổ chức tiêm lập lại sau khi lượng kháng thể trong máu đạt mức cao nhất. Tiêm nhắc lại giúp duy trì miễn dịch “nhớ”. Phản ứng miễn dịch lần này cao và nhanh hơn lần đầu. Có những vacxin chỉ cần tiêm 1 lần như quai bị, sởi virus (rubella)

Từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 6: Các lympho bào B “nhớ” nhận dạng, di chuyển đến chung quanh lách và toàn bộ hạch của cơ thể. Khi tiếp xúc với virus hay vi khuẩn, hệ thống miễn dịch sẵn sàng phản ứng: chỉ trong vài ngày kháng thể đặc thù được sản xuất.

Cơ thể có khả năng tự bảo vệ, nhưng cũng có loại vac xin sau một số năm phải tiêm nhắc lại, chẳng hạn vacxin uốn ván, mỗi lần tiêm đều có hiệu lực trong vòng 10 năm. Đáp ứng thứ phát là cơ sở quá trình tiêm vac xin.

Nhờ có tiêm chủng mà nhiều bệnh hiểm nghèo được ngăn chặn như ho gà, bạch hầu. Chương trình tiêm chủng mở rộng đã làm giảm đáng kể bệnh truyền nhiễm và làm tăng sức khoẻ cộng đồng. thông qu chương trình tiêm chủng mở rộng, nhiều người đề kháng với tác nhân gây bệnh.