Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ năm, 24/03/2022 09:20 (GMT+7)

Đắk Lắk: Giải pháp canh tác giảm thiểu xung đột giữa voi với người

Trong hơn một thập niên gần đây, voi rừng thường xuất hiện và gây thiệt hại cho tài sản, hoa màu trên đất canh tác của người dân ở các huyện: Buôn Đôn, Ea Súp, Ea H’Leo và Cư M’gar tỉnh Đắk Lắk.

Để hạn chế xung đột với voi, người dân thường dùng cách truyền thống là đốt lửa, tạo âm thanh bằng cách gõ các vật dụng có sẵn. Một số hộ tự làm chỗ trú tạm thời trên các cây cao để tránh khi có voi xuất hiện ở các khu vực canh tác. Có doanh nghiệp đã đào hào quanh khu đất với mục đích ngăn chặn sự xâm nhập của voi rừng vào phá cây trồng, mặt dù biết việc đào hào là vi phạm những nguyên tắc về môi trường, cảnh quan, ảnh hưởng đến hành lang di chuyển của voi và các loài thú lớn cần bảo tồn.

Nhiều hộ dân đã liên kết với nhau, dùng máy cày, máy cưa,… đồng loạt tạo tiếng nổ lớn, liên tục, hoặc dùng đất đèn đốt vừa tạo tiếng nổ vừa tạo ánh sáng…để xua đuổi voi. Các hộ dân người dân tộc thiểu số nhập cư từ các tỉnh phía Bắc còn dùng súng tự chế để bắn voi hoặc dùng các loại chông để bẫy voi.

Tuy nhiên, tất cả các cách làm trên cũng chỉ là giải pháp tạm thời để ngăn chặn, xua đuổi mà không hiệu quả vì voi không những quen và không còn sợ, ngược lại biểu hiện của voi khi nghe âm thanh lớn trở nên hung hăng và phá phách nhiều hơn.

tm-img-alt

Tác giả nhân Giải thưởng Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Đắk Lắk lần thứ VIII

Xuất phát từ thực tế nói trên, để “chung sống hòa bình” với voi, TS. Cao Thị Lý và các cộng sự tại trường Đại học Tây Nguyên đã nghiên cứu, lựa chọn những loài cây voi không thích ăn, ít phá hoặc không phá khi gặp trên đường di chuyển để xây dựng mô hình canh tác ở khu vực thường có voi rừng xuất hiện.

Sau hai năm thực nghiệm, nhóm nghiên cứu của TS. Cao Thị Lý đã xây dựng được mô hình trồng xen các loài cây ngắn ngày (Môn sọ, Cà ri), với cây dài ngày cho gỗ (Tếch) hoặc cho quả (Me thái), đều là những loài cây voi không ưa thích, giúp tận dụng đất đai, tránh bỏ hóa đất canh tác, góp phần mang lại thu nhập cho người dân địa phương.

Giải pháp canh tác này giúp “lấy ngắn nuôi dài”, tạo ra thu nhập trước mắt cho người dân từ thu hoạch sản phẩm cây ngắn ngày, trong khi chờ cây dài ngày cho sản phẩm có thu như gỗ Tếch và quả Me thái. Điều này càng đặc biệt cần thiết và có ý nghĩa đối với các hộ người dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng đệm vườn quốc gia Yốk Đôn. Đây cũng là một trong những giải pháp đóng góp cho hướng giải quyết hài hòa giữa bảo tồn và phát triển. Bảo tồn trực tiếp đối với voi, loài thú lớn, quý hiếm còn phân bố ở Đắk Lắk, và cũng là biểu tượng của tỉnh.

Kết quả bước đầu sau 02 năm thực hiện giải pháp đã góp phần cải thiện suy nghĩ tiêu cực của các hộ dân đã từng bị thiệt hại trong việc ngăn ngừa, phòng tránh voi rừng; nhận thức của các hộ dân về bảo tồn voi cũng thay đổi theo hướng thân thiện và hài hòa hơn. Các hộ dân tham gia thử nghiệm mô hình đã biết cách trồng, chăm sóc các loài cây đúng kỹ thuật. Một số hộ, sau khi thu hoạch đã tự để giống các loại cây ngắn ngày như Môn sọ, Cà ri để trồng lại trong năm sau. Một số hộ trong buôn và các buôn khác trong xã đã tự đầu tư để trồng thêm Môn sọ và Me thái ngoài diện tích thử nghiệm.

Dự kiến, sau 5 - 15 năm, khi có thu nhập ổn định từ cây dài ngày, kết quả của giải pháp sẽ được chính các hộ dân tự phát triển và chia sẻ kinh nghiệm để nhân rộng trên các diện tích đất rẫy đang còn bị bỏ hóa hoặc canh tác chưa hiệu quả do thiệt hại tại địa phương. Khi sinh kế ổn định, thu nhập được cải thiện thì người dân sẽ yên tâm canh tác và phát triển kinh tế hài hòa; góp phần cùng vườn quốc gia trong bảo tồn Voi.

Vương Hữu Nhi, Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh, nhận xét: Giải pháp của TS. Cao Thị Lý có tính sáng tạo trong việc chọn lựa và phối trí cây trồng cho phù hợp với từng điều kiện canh tác khác nhau; linh hoạt giữa tiếp cận có sự tham gia mang tính xã hội với tiếp cận kỹ thuật; có sự kết hợp kỹ thuật của các ngành: Lâm nghiệp và quản lý bảo tồn tài nguyên rừng; kết hợp bảo tồn loài voi với phát triển nông nghiệp và nông thôn; có thể triển khai được ngay với trình độ canh tác, khả năng kinh phí của các hộ tại các khu vực rẫy đã từng bị thiệt hại do voi; Giải pháp này cũng có thể được áp dụng cho các địa phương có các khu vực rẫy bị thiệt hại do voi, có điều kiện sinh thái tương đồng, hoặc phù hợp với các loài cây trồng của mô hình, tại các địa phương khác trong cả nước.

Giải pháp này đã đạt giải Ba Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Đắk Lắk lần thứ VIII (2020-2021).

Xem Thêm

Đắk Lắk: Triển khai Cuộc thi sáng tạo lần thứ 11 - năm 2023
Cuộc thi do Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh cùng Sở Khoa học và Công nghệm, Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh Đoàn Đắk Lắk phối hợp thực hiện. Cuộc thi dành cho đối tượng là tất cả các em thanh thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh từ 6 – 18, khuyến khích các em nhỏ tuổi, vùng sâu, vùng xa tham gia.
Lào Cai: Trao giải Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng lần thứ 17
Là một tỉnh vùng cao, biên giới điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn xong trong những năm qua hoạt động tuyên truyền và tổ chức Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Lào Cai thực hiện đã đạt được những kết quả rất ấn tượng.
Trao Giải thưởng Cuộc thi sáng tạo của thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 18
Ngày 27-11 tại Nhà hát lớn Hà Nội, Quỹ hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) - Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Ðoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức tổng kết và trao giải thưởng Cuộc thi sáng tạo của thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 18 (Cuộc thi).

Tin mới

Duyên nợ với Vusta
Hơn 20 năm trước, khi còn ngồi trên ghế giảng đường đại học, tôi nhận học bổng của Vusta, nhưng chưa biết rằng sau này tôi đã gắn bó hơn nửa thời gian công tác đầy duyên nợ.
Đắk Lắk: Triển khai Cuộc thi sáng tạo lần thứ 11 - năm 2023
Cuộc thi do Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh cùng Sở Khoa học và Công nghệm, Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh Đoàn Đắk Lắk phối hợp thực hiện. Cuộc thi dành cho đối tượng là tất cả các em thanh thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh từ 6 – 18, khuyến khích các em nhỏ tuổi, vùng sâu, vùng xa tham gia.
Thanh Hóa: Đoàn công tác của Liên hiệp hội Thanh Hóa thăm, làm việc với Liên hiệp hội Quảng Ngãi
Thực hiện Chương trình công tác năm 2023, ngày 17/3/2023, tại văn phòng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (Liên hiêp hội) Quảng Ngãi, đoàn công tác Liên hiệp hội Thanh Hóa do đồng chí Nguyễn Văn Phát - Chủ tịch Liên hiệp hội Thanh Hóa - làm trưởng đoàn, đã có cuộc làm việc với Liên hiệp hội Quảng Ngãi.
Khẳng định vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức Việt Nam
Ngày 20/3, tại Hà Nội, Liên hiệp Hội Việt Nam gặp gỡ báo chí công bố Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963 - 18/5/2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp Hội Việt Nam (26/3/1983 - 26/3/2023). Chủ trì buổi họp có PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch, đồng chí Phạm Hữu Duệ, Trưởng Ban Tổ chức và Chính sách Hội, Lê Thanh Tùng, Trưởng Ban TT&PBKT LHHVN.
Phê duyệt dự án Đồng quản lý đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế cho người dân khu vực quy hoạch bảo tồn Vọc gáy trắng
Dự án “Đồng quản lý đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế cho người dân khu vực quy hoạch bảo tồn Vọoc gáy trắng tại huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình, Việt Nam” do Trung tâm Nghiên cứu Quản trị Tài nguyên vùng cao thực hiện với nguồn kinh phí viện trợ nước ngoài không hoàn lại 192.473 USD từ tổ chức Botanic Gardens Conservation International - Tổ chức Bảo tồn Vườn thực vật quốc tế, quốc tịch Anh.
Phú Yên: Phát động hưởng ứng Ngày quyền của người tiêu dùng Việt Nam
Sáng 15/3, tại siêu thị Co.op Mart Tuy Hòa, Hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh Phú Yên phối hợp Sở Công Thương Tỉnh tổ chức Lễ phát động hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam 15/3/2023 và hoạt động kết nối, tiêu thụ sản phẩm đặc trưng, sản phẩm OCOP của tỉnh với người tiêu dùng.
Lào Cai: Nhiều ý kiến của trí thức góp ý cho dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)
Sau gần một tháng triển khai, đã có trên 100 ý kiến của đội ngũ trí thức trong tỉnh góp ý vào các nội dung dự Luật Đất đai (sửa đổi). Các ý kiến góp ý được Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh, UB MTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai tiếp tục tổng hợp, kiến nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu bổ sung hoạt thiện dự thảo luật.
Đoàn thanh niên Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam thực hiện tình nguyện tại Thái Nguyên
Chào mừng kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Liên hiệp Hội Việt Nam (26/3/1983-26/3/2023) và Ngày thành lập ĐTNCS Hồ Chí Minh 26/3, trong không khí rộn ràng của tháng Thanh niên, ngày 17-3, Đoàn Thanh niên Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp cùng ĐTN Bộ Nội vụ và ĐTN Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tổ chức chương trình "Hành trình về nguồn - Đến với địa chỉ đỏ" tại huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên.
Bài 8: Đại hội đại biểu toàn quốc Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ VIII
Ngày 24 và 25/12/2020, Đại hội đại biểu toàn quốc Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ VIII nhiệm kỳ 2020-2025 đã được tổ chức trọng thể tại Hà Nội với chủ đề: “Phát huy tinh thần đoàn kết và sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, đổi mới nâng cao chất lượng hoạt động và phát triển Liên hiệp Hội Việt Nam vững mạnh vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Bài 6: Đại hội đại biểu toàn quốc Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ VI
Ngày 27-28/4/2010, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI (nhiệm kỳ 2010-2015) Liên hiệp Hội Việt Nam được tổ chức trọng thể tại Hà Nội với sự tham gia của 677 đại biểu đại diện cho 125 hội thành viên (gồm 55 Liên hiệp hội địa phương và 70 hội ngành toàn quốc, trong đó có 4 tổng hội với hơn 80 hội thành viên hoạt động trong phạm vi cả nước)