Cây Rau muối

Cây sống hằng năm, thường cao đến 1m. Lá mọc so le, cuống dài, lá 3 - 7 cm, rộng 2 - 4 cm, mép lá có khía răng to hay thùy nông, mặt lá có lông mọng nước, màu trắng, trông như những giọt sương muối (vì vậy mà có tên là Rau muối). Lá gần ngọn trên các cành mang hoa thì nhỏ dần. Cụm hoa dài 10 - 40 cm, gồm nhiều hoa nhỏ tụ họp thành chùm xim. Hoa đều, màu trắng, bao oa gồm 5 mảnh rời. Nhị 5, không đều nhau. Đầu nhụy 2. Quả đóng, nằm kín trong đài tồn tại. Mùa hoa: tháng 4 - 5.

Cây Rau muối chứa protein khoảng 4%; lipid 0,76%; carbohydrat B2 1,58mg%l niacin 2,5m%; và các chất khác như Ca 32mg%, P 2,8 mg%, Fe, Mg. Hạt Rau muối cũng có hàm lượng protein khá cao (16%), carbohydrat 49%, Ca, P, K và vitamin A.

Ngọn non, cụm hoa non và lá có thể luộc, xào hay nấu canh ăn, nhưng không nên ăn quá nhiều, vì cây có nhiều axit axalic, gây kích ứng dạ dày. Ở Ấn Độ, Rau muối được trồng để dùng trong nhiều món ăn, nấu súp và chế các dạng nước uống từ hạt lên men.

Theo Đông y, Rau muối có vị ngọt, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, sát khuẩn, chỉ tả lỵ, chống ngứa. Nó cũng có tác dụng nhuận tràng và trừ giun.

Lá có tác dụng chống viêm, an thần, nhuận tràng nhẹ, trị kiết lỵ, tiêu chảy, rắn độc cắn. Nước sắc Rau muối làm thuốc chữa đau răng, chân răng có mủ (sắc đặc, để ngậm trong miệng). Rễ sắc uống chữa đau bụng (20g rễ, sắc nước uống, chia 2 lần trong ngày). Hạt nhai chữa các bệnh đường tiết niệu. Nước ép thân dùng chữa vết tàn nhanh và cháy nắng. Nước ép rễ chứa kiết lỵ ra máu. Dùng ngoài, lấy một lượng lớn cành lá Rau muối đun sôi trong nước để xông chân bị cước khi đầu gối, bàn chân sưng đau. Khi nước còn ấm (hết hơi) tì cho cả 2 chân vào ngâm. Sau đó, lau khô và xoa bóp chân, làm như vậy nhiều lần sẽ rất tốt (theo Dã thái trị bách bệnh dân gian liệu pháp).

Cây Rau muối dễ trồng bằng hật, phát triển tốt trên mọi loại đất, không thấy sâu bệnh. Đây là một loại rau sạch, không độc hại. Nếu tận dụng đất hoang để trồng nhiều thành hàng hóa thì nó có thể bổ sung vào danh sách các loại rau ăn trên thị trường, thậm chí là loại rau đặc sản. Cây già dùng làm thức ăn cho lợn. Ngoài ra, nó còn là một cây thuốc dân gian nếu chúng ta biết sử dụng.