Bệnh héo xanh vi khuẩn

Bệnh thường phát sinh, phát triển và gây hại nặng trong điều kiện nhiệt độ và ẩm độ không khí cao. Sự ẩm ướt của mùa mưa là điều kiện tốt cho bệnh phát sinh, phát triển và gây hại nặng. Bệnh có thể gây hại trong suốt thời kỳ sinh trưởng của cây, nhưng thường hại nhiều ở giai đoạn ra hoa kết trái trở đi.

Nhận biết bệnh:

- Ở giai đoạn cây non, nếu bị nhiễm bộ lá sẽ héo rũ rất nhanh, cây gục xuống và chết.

- Khi cây đã trưởng thành thì lá ngọn héo rũ trước (có thể héo trên một cành hay một vài nhánh nhỏ), sau đó là các láphía dưới, cuối cùng toàn bộ cây bị héo rũ, gẫy gục và chết.

- Mặc dù bị héo, nhưng thân lá của cây cà vẫn giữ được màu xanh (nên mới gọi là bệnh héo xanh hay héo rũ tái xanh vi khuẩn), còn phần gốc của cây vẫn rắn chắc (chứ không bị thối như một số bệnh do nấm gây ra), và vỏ thân bị xù xì.

- Nếu cắt ngang thân cành, sẽ thấy bó mạch dẫn mô bó mạch chứa đầy dịch nhờn vi khuẩn. Bóp nhẹ chỗ bó mạch mầu nâu đen, có thể thấy dịch nhờn vi khuẩn mầu trắng sữa chảy ra. Nếu ngâm đoạn cắt vào ly nước trong, sau vài phút sẽ thấy dịch vi khuẩn màu trắng sữa, đùn chảy qua miệng cắt ra ngoài.

Những ruộng nào thường bị hại nặng?

Cà chua được trồng ở khu vực thường trồng các loại rau thuộc họ cà (cà pháo, cà tím…) họ đậu đỗ (đậu que, đậu cô ve…), rau tần ô (cải cúc)… thường bị bệnh gây hại nhiều hơn, vì những loại cây này cũng là ký chủ của vi khuẩn gây bệnh, chúng sẽ lây truyền bệnh cho cây cà chua. Ngoài ra cà chua được trồng ở những ruộng đất thấp, khả năng thoát nước kém, ruộng luôn ẩm ướt… cũng là những ruộng thường bị bệnh gây hại nhiều hơn.

Hạn chế bệnh bằng cách:

- Lên liếp cao, hình mai rùa để vườn cà không bị đọng nước mỗi khi có mưa hoặc sau khi tưới.

- Sử dụng hạt giống khoẻ, không nhiễm bệnh.

- Sau khi thu hoạch, thu gom sạch sẽ tàn dư của cây cà chua ở vụ trước (đặc biệt là những cây bị bệnh) và cỏ dại trên ruộng đem đi tiêu huỷ để hạn chế nguồn bệnh ban đầu trên cho vụ sau. Tuyệt đối không được vứt bỏ những tàn dư này xuống mương nước tưới như nhiều bà con ở các vùng chuyên canh vẫn quen làm.

- Trước khi gieo trồng cà chua, nên tiếp tục thu gom tàn dư của cây cà chua hoặc những cây là ký chủ khác của vi khuẩn (nếu có) đưa ra khỏi ruộng tiêu huỷ.

- Nếu có điều kiện, nên ngâm nước ruộng khoảng 10 – 15 ngày hoặc cày phơi đất trước khi trồng.

- Không nên trồng quá dày để ruộng cà chua thông thoáng, giảm bớt ẩm độ trong ruộng.

- Phải bón cân đối giữa đạm, lân và kali, đặc biệt phải tăng cường phân hữu cơ hoai mục, phân vi sinh. Vôi bột hoặc tro trấu cũng có tác dụng làm giảm tác hại của bệnh.

- Vi khuẩn gây bệnh xâm nhập vào trong cây thường thông qua những vết thương cơ giới do con người vô ý tạo ra trong quá trình chăm sóc, do côn trùng, do tuyến trùng… Vì thế, trong quá trình chăm sóc không nên làm xây xát cây cà, dùng thuốc diệt côn trùng, tuyến trùng (nếu có) trên ruộng cà.

- Phát hiện và nhổ bỏ sớm những cây bị bệnh đem tiêu huỷ, tránh lây lan sang cây khác. Sau khi nhổ bỏ bón vôi bột vào chỗ vừa nhổ để khử trùng đất.

- Từ khi cây ra hoa kết trái, nên thường xuyên kiểm tra ruộng cà. Nếu phát hiện bệnh, có thể sử dụng một trong các loại thuốc gốc đồng như: Viben –C 50BTN; New Kasuran 16.6BTN… để phun xịt. Về liều lượng bà con có thể dùng 25 – 30 g/ bình 8 lít, lượng nước thuốc trung bình 400 lít/ha. Nên phun vào buổi sáng, lưu ý phun tập trung phần dưới gốc, trường hợp bệnh nặng thì nhất thiết phải phun lập lại lần 2 cách lần phun thứ nhất 7 – 10 ngày. Nhớ phải đảm bảo thời gian cách ly của thuốc là 14 ngày.