Bất ngờ về tốc độ trao đổi gen của virus cúm
Virus cúm vốn "khét tiếng" về khả năng trao đổi gen và đột biến. Tuy nhiên, các nhà khoa học lâu nay cho rằng việc trao đổi gen diễn ra từ từ và từng gen một. Trên thực tế, một nhóm gen có thể cùng tham gia vào quá trình trao đổi, tạo nên những thay đổi đột ngột trong "tính cách" của virus - tiến sĩ David Lipman, Viện y tế Quốc gia Mỹ, phát biểu. Đó là nguyên nhân vì sao mỗi năm thế giới lại chứng kiến một nạn dịch cúm mới, cướp đi sinh mạng của khoảng 500.000 người.
Trong nghiên cứu mới đây, Lipman và cộng sự nhận thấy các chủng cúm A đột biến từ năm 1999 đến 2004, và đỉnh điểm là sự xuất hiện chủng Fujian gây dịch cúm vào mùa cúm 2003-2004. Phát hiện này làm thức tỉnh giới khoa học, giúp họ phán đoán chính xác hơn những chủng sẽ tấn công trong các mùa cúm và phát triển văcxin hiệu quả.
Nhóm của Lipman đã giải mã được trình tự gen của 156 virus cúm A chủng H3N2 được thu thập từ năm 1999 tới 2004. Đã có "ít nhất 4 lần tái phân loại trong thế giới virus cúm ở người từ năm 1999 đến 2004", nghĩa là đã có ít nhất 4 lần trao đổi gen. Các con lai trước đây ít hung hăng và không đáng lưu tâm, thì nay đột nhiên có khả năng tấn công hàng nghìn người. "Có nhiều biến thể yếu đang cùng tồn tại và một trong số này có thể gây đại dịch", Lipman cảnh báo. Theo đó, cần nghiên cứu và giám sát cẩn thận hơn các chủng cúm hiện nay vì đột biến quan trọng có thể xảy ra bất kỳ lúc nào.
Giới chuyên gia vẫn cảnh báo về một nạn dịch cúm nguy hiểm sắp xảy ra, song không biết vào thời điểm nào. Trong khi đó, H5N1 cho tới nay đã làm hơn 50 người thiệt mạng sau lần đầu xuất hiện ở châu Á cuối năm 2003. Nó chưa dễ lây từ người sang người, song có thể sở hữu khả năng này bất kỳ lúc nào.
Nguồn: vnexpress.net 27/7/2005
