Bàn về thực phẩm chức năng kháng cholesterol
Không nên lẫn lộn thực phẩm chức năng với dược phẩm
Dùng thực phẩm chức năng không thể thay thế điều trị bằng thuốc và theo dõi bệnh. Tháng 7 vừa qua, các chuyên gia của Cơ quan An toàn Thực phẩm châu Âu đã hợp thức hóa tính chất “kháng cholesterol” của các thực phẩm sữa chua, sữa, margarin và chất xốt có 5 - 15% phytosterol.
Cholesterol có 2 nguồn gốc
Cholesterol rất cần thiết cho cơ thể để sản xuất các hormon, axit mật… Nó được gan sản xuất và cung cấp qua thực phẩm. Cholesterol liên kết với chất chuyển tải để đến các mô. Những chất chuyển tải này liporotein, được xếp theo tỷ trọng. Những chất tỷ trọng thấp (LDL) vận chuyển cholesterol đến các tế bào của cơ thể. Trong trường hợp thực phẩm quá giàu cholesterol, LDL tăng và các tế bào bão hòa cholesterol. Đó là cholesterol xấu, tích tụ lại trong máu, lắng đọng ở thành động mạch, với thời gian, có khả năng làm nghẽn động mạch hay gây chứng nhồi máu cơ tim.
Những chất vận chuyển tỷ trọng cao (HDL) gom cholesterol dư thừa và đưa đến gan. Đó là cholesterol tốt.
 |
Nên sử dụng cholesterol từ thức ăn
Phytosterol có trong hạt như Đậu nành và hạt có dầu loại hạt cải dầu (colza), gồm các sterol và các stanol có cấu trúc hóa học như cholesterol.
Cơ thể chúng ta không có khả năng sản xuất phytosterol. Khi có một lượng lớn phytosterol trong thực phẩm, chất này ức chế cholesterol nhập vào ruột non. Trong hệ tiêu hóa, nó chiếm lấy chỗ trên thụ thể của màng ruột.
Kết quả:Cholesterol vào cơ thể giảm và được đào thải qua phân. Để phản ứng lại, gan đẩy mạnh sản xuất cholesterol, nhưng không bù được trọn vẹn sự mất ở ruột. Cuối cùng, tỷ lệ cholesterol – LDL trong máu giảm.
Tỷ lệ cholesterol-LDL trong máu giảm khoảng 10%, nếu dùng phytosterol 1,5 đến 3g/ ngày. Vượt quá liều này, nghiên cứu chứng minh không có giảm thêm nữa. Nếu dùng margarin để bổ sung, phải dùng 20 – 30g mới có tác dụng tối ưu. Như vậy, phải ăn vào một lượng axit béo quá lớn. Vì thế nênchọn sữa chua có bổ sung phytosterol là phù hợp hơn.
Phytosterol không làm hạ cholesterol trong máu ở tất cả mọi người
Chỉ có 1/3 cholesterol được thực phẩm mang đến, phần còn lại do gan sản xuất (cholesterol nội sinh). Phytosterol chỉ có tác dụng trên phần cholesterol có nguồn gốc thực phẩm mà thôi.
Ở những người tổng hợp cholesterol nội sinh tự nhiên cao, phytosterol chẳng đem lại lợi ích gì. Người ta có thể xác định những người này qua định lượng lanosterol trong máu, tiền chất của cholesterol.
Phytosterol giảm sự đồng hóa beta – caroten
Theo lý thuyết, người ta có thể bù sự giảm tiền chất vitamin A bằng ăn nhiều trái cây và rau cải. Tuy nhiên, chưa biết chính xác phytosterol có tác động đến các vitamin khác tan trong dầu không. Vì vậy, cơ quan An toàn Vệ sinh Thực phẩm (Afssa) Pháp khuyên trẻ em và phụ nữ mang thai và cho con bú không nên dùng các thực phẩm chức năng kháng cholesterol.
