Anh hùng lao động, Viện sĩ - Tiến sĩ Nguyễn Duy Cương: Một đời cống hiến cho sự phát triển ngành y dược
Ngay sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, VS.TS. Nguyễn Duy Cương vận động thành lập Hội Y Dược học Thành phố. Hội đã tập hợp, đoàn kết, sử dụng đội ngũ trí thức y dược của chế độ cũ. Mặt khác, với cương vị giám đốc Sở y tế, ông đã tổ chức quy hoạch lại các cơ sở y tế đưa vào hệ thống chung của cả nước, góp phần ổn định tổ chức và cán bộ. Ông chỉ đạo quy hoạch lại mạng lưới bệnh viện thành phố, tổ chức tuyến quận, huyện, các cơ sở khám, trị bệnh đến tận xã phường.
Lúc đó, thuốc “chợ trời” phát triển mạnh ở khắp nơi, hệ thống bán sỉ, bán lẻ thuốc của nhà nước không đủ cung cấp cho nhu cầu. Ông đã hướng dẫn các phường kết hợp với các dược sĩ chưa có việc làm tổ chức mỗi phường một “nhà thuốc hợp tác”.Phương thức này vừa sử dụng đội ngũ dược sĩ chưa được bố trí việc làm, vừa chuyển thị trường thuốc tự do vào nơi cố định, để dễ quản lý. Mô hình này đã có tác dụng tích cực. Bên cạnh đó, ông thống nhất với Cục hải quan và được lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh chấp nhận cho người Việt Nam ở nước ngoài gửi thuốc về cho thân nhân dưới dạng quà biếu để Công ty dược phẩm TP (Sở y tế) mua lại. Biện pháp này đã cải thiện tình trạng khan hiếm thuốc chữa bệnh, mặt khác giúp nhiều gia đình cải thiện đời sống vốn rất khó khăn.
Cùng lúc đó, ông đã góp sức chấn chỉnh, tổ chức các cơ sở sản xuất dược tư nhân thành xí nghiệp dược phẩm quốc doanh trung ương và địa phương và sau này thành lập Liên hiệp xí nghiệp dược Việt Nam để mở rộng sản xuất, phân phối.
Ông cũng đã xin phép và được phép tạo điều kiện cho các bác sĩ trên 50 tuổi được tiếp tục mở phòng khám bệnh tư. Việc này đã giúp cho cuộc sống của nhiều bác sĩ bớt khó khăn và có ý nghĩa về tinh thần, chính trị, kinh tế.
Ông đã đề nghị Bộ ngoại thương chuyển cho Bộ y tế công tác xuất nhập khẩu thuốc men và thành lập Công ty xuất nhập khẩu y tế (Vimedimex) đầu tiên tại Việt Nam . Theo đó, tại TP. Hồ Chí Minh, Công ty XNK Yteco cũng ra đời.
Ở cương vị thứ trưởng thường trực và thứ trưởng phụ trách lĩnh vực dược Bộ y tế, ông đã tập trung xây dựng, củng cố hệ thống dược phẩm trong cả nước và điều tra cây thuốc đạt kết quả tốt, đặt nền tảng cho phát triển nguồn dược liệu. Đồng thời, ông góp sức giáo dục tuyên truyền mạnh mẽ việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý; thống nhất mạng lưới và cơ chế bán thuốc một giá, một thị trường, hạn chế phát sinh tiêu cực. Chủ trương này đã làm cho công ty dược cấp tỉnh, huyện phát triển, mở ra giai đoạn mới cho ngành dược.
Tháng 3/1989, ông được phép ký thông tư cho phép dược sĩ mở cơ sở bán thuốc tư nhân. Và được phép của Bộ y tế, ông là người đầu tiên thành lập thí điểm công ty dược cổ phần. Sau 16 năm hoạt động, công ty ngày càng phát triển và đóng góp những kinh nghiệm quý cho việc quản lý kinh doanh của công ty cổ phần. Cũng từ những ngày đó, ông đề nghị thành lập Hiệp hội sản xuất kinh doanh dược, nhưng mãi đến gần đây mới được ra đời.
Trong buổi lễ đón nhận danh hiệu Anh hùng lao động, ông chia sẻ nỗi mong muốn cháy bỏng ấp ủ từ lâu, đó là xây dựng cho được Hiệp hội hành nghề y dượcđúng với tiêu chí mà các nước phát triển đang thực hiện, cốt lõi là để hội này tự quản trong việc giữ gìn đạo đức và quy chế nghề nghiệp. Ông cũng mong thế hệ trẻ luôn cập nhật kiến thức kỹ thuật mới nhất về phòng, chữa bệnh, đồng thời biết khai thác những vốn sẵn có của dân tộc về y học cổ truyền; chuyên tâm giữ vững đạo đức nghề nghiệp với lòng thương yêu sâu sắc đối với bệnh nhân.
VS.TS Nguyễn Duy Cương đã tham gia vào việc đào tạo cán bộ y tế từ năm 1959 tại ĐH dược Hà Nội. Sau này, ở TP. Hồ Chí Minh, ông tham gia giảng dạy tại ĐH Y Dược về quản lý y tế, kinh tế y, dược, những vấn đề hiện nay còn chưa có nhiều người nghiên cứu sâu. Đến nay, tuy tuổi đã cao ông vẫn tham gia giảng dạy mỗi năm 100 - 150 tiết ở các lớp này. VS.TS Nguyễn Duy Cương còn là ủy viên Hội đồng Quốc gia chỉ đạo biên soạn “Từ điển Bách khoa Việt Nam ”. Là một trong những người sáng lập Hiệp hội các hội dược sử dụng tiếng Pháp, ông được bầu làm phó chủ tịch Hiệp hội cho đến nay. Ông còn được bầu vào Ban chấp hành Liên đoàn dược quốc tế. Với mối quan hệ tốt với trường ĐH, Viện hóa học Innbruck (CH Áo) ông đã gửi 30 cán bộ trẻ sang học thực tập nghiên cứu sinh. Năm 2001 ông được Viện hàn lâm quốc gia dược học Pháp bầu làm viện sĩ thông tấn. Ông là người đề nghị cho ra bộ mới Báo Khoa Học Phổ Thông đầu năm 1976. Và sau này ông còn xin phép xuất bản tạp chí “Thuốc và Sức khỏe”. Với những thành tích của mình, ông được Nhà nước tặng thưởng rất nhiều huân, huy chương, trong đó có Huân chương độc lập hạng 2, Huân chương lao động hạng 3, Huân chương chống Pháp, Mỹ hạng nhất, Huân chương Quyết thắng hạng 2. Cộng hòa Áo tặng ông Đại huân chương vàng... |
Nguồn: Khoa học phổ thông 4/5/2007