Triển vọng phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam

Mới đây, các nhà tài trợ và tổ chức quốc tế cũng đánh giá rất cao Dự thảo Khung Chiến lược Tăng trưởng xanh 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2050 của Việt Nam với mục tiêu tổng quát là nhằm thay đổi mô hình tăng trưởng của Việt Nam thành một mô hình dựa trên việc phát thải các-bon thấp, sản xuất và tiêu dùng “xanh” cùng với tái cơ cấu nền kinh tế để tăng trưởng kinh tế gắn kết hiệu quả hơn với tiến bộ và công bằng xã hội và bảo vệ môi trường, nhằm đảm bảo thành công quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Dự kiến, Chiến lược Tăng trưởng xanh của Việt Nam sẽ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 6/2012. Nhiều chuyên gia kinh tế kỳ vọng, Chiến lược này sẽ tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế, nâng cao đời sống của người dân, cải thiện công bằng xã hội, đồng thời giảm thiểu những rủi ro môi trường và thiếu hụt về sinh thái.

Việc chuyển đổi phương thức phát triển, hướng tới phát triển nền kinh tế xanh là hướng tiếp cận mới, tuy nhiên xét về dài hạn đây là hướng tiếp cận phù hợp với xu thế phát triển chung của hệ thống kinh tế toàn cầu. Mô hình phát triển và cơ cấu ngành nghề thế nào phù hợp với nền kinh tế xanh trong điều kiện phát triển của Việt Nam là điều cần tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện, học tập cách thức tiến hành của các quốc gia đã thực hiện trước để từ đó có lộ trình và bước đi phù hợp.

Các tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo tính theo Kwh/m ²/năm của Việt Nam tương đối cao như: Năng lượng mặt trời 1.300 – 2.200, gió đạt 2.700 – 4.500 tại vùng đảo xa. Tiềm năng thuỷ điện nhỏ cho phép xây dựng hơn 600 trạm với tổng công suất hơn 1.300MW, tiềm năng năng lượng sinh học, sinh khối từ gỗ, phụ phẩm nông nghiệp… lên tới 15 triệu TOE (tấn dầu tương đương). Tuy vậy, con đường tiến tới nền Kinh tế Xanh của Việt Nam đang phải đối diện với nhiều thách thức, cụ thể mức thu nhập trung bình đầu người/năm chỉ bằng 1/10 mức thu nhập trung bình trên thế giới. Hiệu quả sử dụng tài nguyên thấp, thiệt hại kinh tế do ô nhiễm suy thoái ở mức -11,54%, trong khi con số này ở Nhật là -0,82%, Hàn Quốc là -1,79%.

Với mục tiêu đến năm 2020 Việt Nam sẽ cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo định hướng CNH-HĐH, tập trung hơn vào năng suất, tiết kiệm năng lượng và tăng trưởng GDP 7-8%/năm và mức tiêu thụ năng lượng theo GDP giảm xuống còn 1,5-3% trung bình năm. Để đạt được mục tiêu đề ra, trước hết phải chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng thân thiện môi trường, đồng thời gỡ bỏ các rào cản, hình thành môi trường pháp lý thuận lợi, tạo lợi thế cạnh tranh cho các loại hàng hoá dịch vụ môi trường, sản xuất sạch, sử dụng năng lượng sạch, xử lý chất thải…

Tổ chức Thế giới Xanh nhận định, Việt Nam có nhiều lợi thế tiến tới nền kinh tế Xanh. Điển hình Việt Nam có thể chuyển các dự án bảo quản rừng thành các dự án CDM nhằm thu hút và biệt lập khí thải CO2 sẽ có một vị trí quan trọng trong các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.

Triển vọng phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam là rất khả quan. Để đạt được phát triển kinh tế xanh cần có sự quan tâm và đồng thuận của Chính phủ và mọi người dân.