Trận chiến Gạc Ma 1988, một thiên sử anh hùng
Lực lượng không cân sức, 3 tàu vận tải làm nhiệm vụ vận chuyển lực lượng công binh và nguyên vật liệu ra xây dựng các công trình nhằm phục vụ cho đời sống của quân, dân Việt Nam đang làm nhiệm vụ trên quầnđảo Trường Sa theo kế hoạch thường niên đã đấu chọi với lực lượng Trung Quốc hùng mạnh trên 6 tàu chiến được trang bị nhiều vũ khí hạng nặng. 64 chiến sĩ Hải quân Việt Nam đã hy sinh, 11 người bị thương, nhưng vẫn bảo vệ được Cô Lin và Len Đao…
Hành động của Trung Quốc trước trận chiến Trường Sa
Sự kiện ngày 14-3-1988, cùng với sự kiện 19-1-1974, là những dấu mốc lịch sử quan trọng trong quá trình dân tộc Việt Nam, Nhà nước Việt Nam qua các thời kỳđã chiến đấu bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ của mình trong BiểnĐông, là dấuấn không bao giờ phai mờ trong tâm khảm của mỗi con dân đất Việt. Đây là sự kiện cần được quan tâm nghiên cứu đầyđủ và phải rút ra được những bài học quý giá nhằm phục vụ cho sự nghiệp đấu tranh bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Đất nước hiện tại và tương lai.
Thực ra, thời điểm ngày 14-3 chỉ làđỉnhđiểm của cả một chiến dịchtheo kịch bảnđã được Trung Quốc tính toán, triển khai nhằm thực hiện quyết tâmđặt được chân lên khu vực quầnđảo Trường Sa.
Thời điểm trướcđó, CHND Trung Hoa chưa từng chiếmđóng được vị trí nào trên quầnđảo Trường Sa của Việt Nam (trừĐài Loan đã chiếmđóng trái phépđảo Ba Bình từ năm 1956), trong khi hầu hết cácđảo nổi chủ yếu của quầnđảo Trường Sa đều đã do các lực lượng Việt Nam đóng giữ, bảo vệ với tư cách những chủ nhân thực sự, ngoài ra còn có sự chiếmđóng của Philippinnes, Maylaysia trên một sốđảoở phíaĐông và Nam của quầnđảo này.
Việt Nam đã tiếp quản cácđảo nổi trong chiến dịch Hồ Chí Minh và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với cácđảo nổi, còn cácđảo chìm, bãi cạn, bãiđá phụ thuộc, lúcđó Việt Nam chỉ tiến hành bảo vệ, quản lý bằng biện pháp quan sát, tuần tra định kỳ mà chưa cóđiều kiện xây dựng các công trình như hiện nay. Hơn nữa, ngay cả việc tuần tra kiểm soátđó trong điều kiện lúc bấy giờ cũng không phải lúc nào cũng thực hiện được….Đây là một tình thế mà Trung Quốcđã lợi dụng triển khai chiến dịchđánh chiếm cácđảo chim, các bãiđá…. nhằm biến các bãi cạn này thành các căn cứ quân sự, cácđiểmđóng quân, để “đặt được chân” vào khu vực Trường Sa của Việt Nam. Trung Quốcđã triển khai chiến dịch “đặt chân” này ngay từ đầu năm 1988, đồng thời với một loạt các động thái trên phương diện thông tin tuyên truyền, ngoại giao, pháp lý… diễn ra trước, trong và sau chiến dịch này nhằm biện minh cho hành động xâm lược bằng vũ lực của họ… Cụ thể là: ngày 31-1-1988, họđã chiếmđá Chữ Thập, ngày 18/2, chiếmđá Châu Viên, ngày 26-2-1988, chiếmđá Gaven, ngày 28-2, chiếmđá Huy gơ, ngày 23-3 chiếmđá Xu bi…
Việt Nam xây dựng, bảo vệ chủ quyền hòa bình
Trước tình hìnhđó, trong tình thế hết sức khó khăn về nhiều mặt, Việt Nam vẫn cố gắng tìm mọi cách xây dựng, củng cố các khu vực, các vị trí của quầnđảo Trường Sa mà Việt Nam đang quản lý, bằng việcđưa tàu vận tải chở vật liệu xây dựng ra cácđảo chìm, bãiđá theo một kế hoạch mang tên CQ-88:
Ngày 26-1, xây dựngđá Tiên Nữ
Ngày 5-2, xây dựngĐá Lát
Ngày 6-2, xây dựngĐá Lớn
Ngày 18-2, xây dựng Đá Đông
Ngày 27-2, xây dựng Tốc Tan
Ngày 2-3, cắm chốt Núi Le…
Về phía Trung Quốc, không chỉ dừng lạiở những vị trí chiếmđóng bất hợp pháp nói trên, họ còn tiếp tục tổ chức chiếm thêm 3 đá Cô Lin, Len Đao và Gạch Ma, gây ra sự kiện 14 tháng 3 đẫm máu.
Theo các nguồn thông tin đáng tin cậy, trong chiến dịch này, Trung Quốcđã huy động một liên đội tàu chiến gồm 9 đến 12 tàu chiến. Trong đó có 1 tàu khu trục tên lửa, 7 tàu hộ vệ tên lửa, 2 tàu hộ vệ pháo, 2 tàu đổ bộ, 3 tàu vận tải hỗ trợ. Ngoài ra, có tàuđo đạc, tàu kéo… và một Pông-Tông lớn. Trong khi đó, Việt Nam chỉ có 3 tàu vận tải, chủ yếu lực lượng Công binh Hải quân ra làm nhiệm vụ xây dựngđảo, đá với 2 phân đội công binh gồm 70 người và 4 tổ chiến đấu. Các tàu vận tải của Việt Nam gồm HQ-604, HQ-505, HQ-605, đều là những tàu không trang bị vũ khí, ngoại trừ những khẩu AK của các chiến sĩ công binh để tự vệ khi cần thiết.
Từ thực trạng nói trên chúng ta thấy rõ một bên là Trung Quốcđã tổ chức một chiến dịch quân sự nhằm tiến hành xâm chiếm lãnh thổ chủ quyền của Việt Nam; trong khi đó, Việt Nam hoàn toàn không cóýđịnh sử dụng lực lượng quân sự để tiến hành hải chiến theo quy luật chiến tranh thông thường mà chỉ sử dụng 3 con tàu vận tải làm nhiệm vụ chi viện cho cácđảo thuộc quyền quản lý của mình. Khi buộc phải nổ súng tự vệ, các chiến sĩ công binh, bằng sức mạnh của lòng yêu nước, không tiếc máu xương, họđã chiến đấu đến hơi thở cuối cùng để bảo vệ mảnh đất thieng cho cha ông để lại, giữ vững ngọn cờ vẻ vang của Tổ quốc hiên ngang tung bay giữa trung khơi sóng gió…
Thiên sử anh hùng
Theo các tài liệu, trận chiến Trường Sa năm 1988 được ghi lại khá đầyđủ, chi tiết.
Tại khu vựcđá Gạc Ma, sáng ngày 14-3, từ tàu HQ-604 đang thả neo tại Gạc Ma làm nhiệm vụ xây dựng, Trần Đức Thông, Lữđoàn phó Lữđoàn 146, phát hiện thấy 4 chiếc tàu lớn của Trung Quốcđang tiến lại gần. Tổ 3 người gồm thiếuúy Trần Văn Phương và hai chiến sĩ Nguyễn Văn Tư, Nguyễn Văn Lanh được cử đếnđá bảo vệ lá cờ Việt Nam đang tung bay trên đá Gạc Ma.
Phía Trung Quốc cử hai xuồng chở tám lính có vũ khí lao thẳng vế phíađá. Chỉ huy Trần Đức Thong ra lệnh cho các thủy thủ từ tàu 604 tiến về bảo vệ để hình thành tuyến phòng thủ, không cho đối phương tiến lên.
Khoảng 6h sáng, Hải quân Trung Quốc thả ba thuyền nhôm và bốn mươi quân đổ bộ lên đá giật cờ Việt Nam. Hạ sĩ Nguyễn Văn Lanh bị lêđâm và bắn bị thương. Thiếuúy Trần Văn Phương bị bắn tử thương.
Lúc 7 giờ 30 phút, Trung Quốc dùng hai chiến hạm bắn pháo 100mm vào tàu 604, làm tàu bị hỏng nặng. Hải Quân Trung Quốc cho quân xông về phía tàu Việt Nam. Thuyền trưởng Vũ Phi Trừ chỉ huy đánh trả quyết liệt, buộc đối phương phải nhảy xuống biển bơi trở về tàu.
Hải quân Việt Nam vừa chiến đấu, vừa tổ chức băng bó, cứu chữa thương binh và hỗ trợ các chiến sĩ bảo vệ cờ. Trung Quốc tiếp tục nã pháo, tàu 604 của Việt Nam bị thủng nhiều lỗ và chìm dần xuống biển. Vũ Phi Trừ - thuyền trưởng, Trần Đức Thông - lữ doàn phó Lữđoàn 146, cùng một số thủy thủ trên tàuđã hy sinh cùng tàu 604 ở khu vựcđá Gạc Ma.
Tại đá Cô Lin, tàu HQ-505 của Việt Nam đã cắm hai lá cờ trên đá. Khi thấy tàu 604 của Việt Nam bị chìm, thuyền trưởng tàu HQ-505, Vũ Huy Lê ra lệnh nhổ neo cho tàuủi bãi. Phát hiện tàu 505 đang lên bãi, 2 tàu của Trung Quốc quay sang tiến công tàu 505. Khi tàu HQ-505 trườn lên được hai phần ba thân tàu lên đá thì bốc cháy.
8h15, thủy thủ tàu 505 vừa triển khai lực lượng dập lửa cứu tàu, bảo vệđá, vàđưa xuống đến cứu thủy thủ tàu 604 bị chìmở phía bãi Gạc Ma ngay gầnđó.
Hành động dũng cảmủi bãi của thuyền trưởng Vũ Huy Lễ và đồng độiđã giữ đượcđá Cô Lin.
Tạiđá Len Đao, 8 giớ 20 phút ngày 14-3, Hải quân Trung Quốc bắn mãnh liệt vào tàu HQ-605 của Hải quân Việt Nam. Tàu 605 bị bốc cháy và chìm lúc 6 giờ ngày 15-3.
Thượngúy Nguyễn Văn Chương và trung úy Nguyễn Sĩ Mạnh tổ chứcđưa thương binh và chiến sĩ về tàu 505 (sau khi bị bắn cháy nằm trên đá Cô Lin). Thi hài các chiến sĩ Trần Văn Phương, Nguyễn Văn Tư, cùng các thương binh nặng được đặt trên xuồng. Số người còn sức một tay bám thành xuống một tay làm mái chèođưa xuồng về đếnđá Cô Lin.
Khoảng một tháng sau trận hải chiến tại Gạc Ma, Hải quân Việt Nam đưa ba mươi lăm công binh và bảy thủy binh cùng vật liệu xây dựng bí mật đổ bộ trong đêm lên đá Len Đao xây nhàđánh dấu chủ quyền. Lặp lại kịch bản Gạc Ma, trong ngày Trung Quốcđưa bảy tàu chiến và nhiều xuồng nhỏ bao vây uy hiếp số quân Việt Nam trên đá. Tuy nhiên lần này Việt Nam cho bảy máy bay chiến đấu từ đất liền bay ra phíađá hỗ trợ nên số tàu chiến của Trung Quốc tản ra, đụng độ không nổ ra, phía Việt Nam giữ đượcđá và hoàn thành việc xây dựng nhà trên đá. Như vậy là Quân đội nhân dân Việt Nam đã bảo vệ thành công Cô Lin và Len Đao trướcâm mưu xâm chiếm lãnh thổ bằng vũ lực của Trung Quốc.
Trận chiến này, 64 chiến sĩđã hy sinh, 11 chiến sĩ bị thương. Máu và thân xác các anh đã hòa cùng sóng biển nhưng tấm gương dũng cảm, mưu trí bảo vệ chủ quyền Tổ quốc của các anh sẽ mãi là những thiên sử anh hùng, bất diệt.
