Tình hình ngành điện hạt nhân ở một số nước sau sự cố tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima 1 của Nhật Bản

Tại Mỹ, quốc gia có nhiều nhà máy điện hạt nhân nhất với 104 lò phản ứng hiện đang vận hành, một đợt tổng kiểm tra mức độ an toàn của các lò phản ứng hạt nhân đã được triển khai. Tổng thống Mỹ B.Obama đã chỉ thị Ủy ban giám sát hạt nhân Mỹ (NRC) cần rút ra bài học từ sự cố của Nhà máy điện hạt nhân Fukushima 1 của Nhật Bản để đảm bảo an toàn hạt nhân của Mỹ. Ông Obama nêu rõ: giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, phát triển nguồn năng lượng sạch là điều tất yếu. Ông cho biết, sẽ ủng hộ mạnh mẽ việc Mỹ tiếp tục thúc đẩy chương trình xây dựng nhà máy điện hạt nhân và nhấn mạnh: Mỹ sẽ nổ lực hết sức để bảo đảm tính an toàn và hiệu quả của cơ sở hạt nhân và việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân mới sẽ vẫn được tiến hành theo đúng kế hoạch.

Trong ngân sách tài khóa năm 2012, Chính phủ Mỹ dự kiến phê chuẩn bảo lãnh vốn vay 36 tỷ USD dùng để xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Tại Trung Quốc, theo quyết định của Hội đồng Nhà nước, Tổng công ty hạt nhân quốc gia đã tiến hành kiểm tra các công trình nhà máy điện hạt nhân đang xây dựng. Theo số liệu chính thức, Trung Quốc hiện có 14 lò phản ứng đang vận hành, 26 lò đang xây và 28 lò đang được hoàn thiện. Nước này còn dự kiến xây thêm 50 lò phản ứng khác và 110 lò nữa đang trong giai đoạn đề xuất dự án. Thứ trưởng Bộ Môi trường Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh sẽ không thay đổi quyết tâm và kế hoạch phát triển điện hạt nhân. Những bài học rút ra từ vụ động đất ngày 11-3-2011 vừa qua ở Nhật Bản sẽ được xem xét rút kinh nghiệm khi xây dựng các nhà máy điện hạt nhân tại Trung Quốc. Theo kế hoạch, trong giai đoạn từ năm 2011 - 2015, Trung Quốc sẽ xây dựng các nhà máy điện hạt nhân với tổng công suất 40 triệu kW.

Tại Nga, theo chỉ thị của Thủ tướng V. Pu-tin, các nhà khoa học Nga và các chuyên gia đã tiến hành kiểm tra lại các vấn đề liên quan đến việc phát triển năng lượng hạt nhân của nước này. Là một cường quốc về điện hạt nhân, Nga hiện có 32 lò phản ứng đang vận hành. Ngoài ra, Nga còn là nước xuất khẩu công nghệ điện hạt nhân tới nhiều nước. Tập đoàn Rosatom của Nga đã xây dựng 66 tổ máy ở 12 quốc gia trên thế giới. Hiện Nga cũng đang triển khai các dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở I-ran, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ và Việt Nam .

Các chuyên gia Nga cho biết, Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 ở Việt Nam sẽ được Nga xây dựng theo công nghệ lò phản ứng an toàn nhất hiện nay. Việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân cũng đã được nghiên cứ kỹ về địa chất, khoảng cách bảo đảm an toàn khi có sự cố động đất hay sóng thần.

Các chuyên gia điện hạt nhân trên thế giới cho rằng, sự cố rò rỉ phóng xạ tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushina 1 của Nhật Bản, một nhà máy được xây dựng với công nghệ cách đây 40 năm, sẽ được khắc phục, và công nghệ điện hạt nhân hiện đại ngày nay với những tiêu chuẩn an toàn ở mức cao nhất sẽ bảo đảm cho ngành điện hạt nhân tiếp tục phát triển, đáp ứng nhu cầu về năng lượng ngày càng tăng cao của nền kinh tế thế giới.

Tuy vậy, nước Đức đang có năng lượng hạt nhân chiếm 23% tổng năng lượng tiêu thụ có chiều hướng khác. Ngày 30/5/2011 Liên minh đảng cầm quyền Đức đã tuyên bố đóng cửa tất cả các nhà máy điện hạt nhân của nước này vào năm 2022. Thủ tướng Đức bà Angela Market đã thiết lập một ủy ban nhằm xem xét năng lực hạt nhân của Đức để thực hiện tiến trình đóng cửa các nhà máy điện hạt nhân.

Trong bối cảnh như vậy nước Tiệp lại có chủ trương tăng cường khai thác Urani và xây thêm nhà máy điện hạt nhân để bán cho nước Đức.

Như vậy, sau sự cố ở nhà máy điện hạt nhân Fukushima 1 của Nhật Bản lại xuất hiện quan niệm khác nhau về phát triển điện hạt nhân, đa số các nước công nghiệp phát triển tiếp tục phát triển điện hạt nhân, nước Đức tuyên bố đóng cửa các nhà máy điện hạt nhân.

Hy vọng sự khắc phục sự cố ở nhà máy điện hát nhân Fukushima 1 sẽ mở đường cho những tiến bộ khoa học công nghệ mới đảm bảo an toàn đến mức không còn khả năng xuất hiện sự cố điện hạt nhân, làm cho việc điện hạt nhân phát triển bền vững đáp ứng yêu cầu về điện cho các nước trên thế giới.