Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ năm, 05/01/2012 21:00 (GMT+7)

Tạo Ra Siêu Vật Liệu Phát Ra Bức Xạ "đen"

Siêu vật liệu có thể phát ra bức xạ " đen " đại diện cho một lý thuyết lý tưởng rằng: một loại siêu vật liệu hấp thụ hoàn toàn tất cả các bức xạ chiếu đến nó và đồng thời siêu vật liệu này cũng phát ra năng lượng từ nguồn nhiệt độ của chính nó. Nghĩa là, năng lượng hấp thụ bằng với năng lượng phát ra trong trạng thái cân bằng.

Bước đột phá trong nghiên cứu của Padilla và đồng nghiệp đến từ Đại học Duke, Hoa Kỳ và công ty SensorMetrix, Inc, có thể dẫn đến sự ra đời của các công nghệ tiên tiến được sử dụng tạo ra điện, từ nhiệt thải ra trong các quá trình sản xuất công nghiệp. Hơn nữa, các siêu vật liệu nhân tạo còn cung cấp khả năng kiểm soát phát xạ, giúp nâng cao hiệu suất chuyển đổi năng lượng.

Padilla cho biết: " Đây là lần đầu tiên, siêu vật liệu có thể phát ra bức xạ "đen" được phát hiện và hứa hẹn nhiều ứng dụng khai thác năng lượng tiềm năng. Trong khi, năng lượng phát ra trên một bề mặt tự nhiên chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ của bề mặt tự nhiên này. Chính vì vậy, bạn không có nhiều sự lựa chọn. Trong khi đó, các siêu vật liệu cho phép bạn điều chỉnh bức xạ theo ý muốn , vì vậy bạn hoàn toàn kiểm soát được lượng năng lượng phát ra ."

Trong thời gian dài, các nhà nghiên cứu đã tìm cách tìm ra các siêu vật liệu có thể phát ra bức xạ " đen " sử dụng trong hệ thống khai thác năng lượng mặt trời hoặc nhiệt điện. Trước đây, việc tìm ra siêu vật liệu phát thải nhiệt như vậy không khả thi, bởi một số oxit đất hiếm vốn có nguồn cung cấp hạn chế và đắt tiền, bên cạnh đó lại không thể kiểm soát được lượng năng lượng phát ra. Tinh thể quang tử được chứng minh là phát thải kém không mang lại hiệu quả đáng kể.
Được xây dựng từ các vật liệu tổng hợp nhân tạo, siêu vật liệu được thiết kế cung cấp các tính năng mới vượt quá giới hạn hiệu suất vật lý của các thành phần thông thường cấu tạo nên chúng và cho phép siêu vật liệu này phát ra bức xạ "đen" tương ứng . Siêu vật liệu còn có tác dụng như một chỉ số khúc xạ âm. Dựa vào điều này, nhà nghiên cứu đã kết hợp các siêu vật liệu với thiết bị quang học nhân tạo tạo ra " Áo tàng hình " (về cơ bản đây là quá trình điều khiển ánh sáng xung quanh một không gian và che giấu sự tồn tại của nó.)

Ba năm trước đây, các nhà nghiên cứu đã phát triển một siêu vật liệu " hoàn hảo " có khả năng hấp thụ tất cả ánh sáng chiếu vào nó nhờ vào tính năng bề mặt hình học có kích thước nano của nó. Đây là một trong những nghiên cứu nhằm tìm cách khai thác định luật Kirchoff (về bức xạ nhiệt), vốn cho rằng khả năng tồn tại của một loại vật liệu phát ra bức xạ tương đương với khả năng hấp thụ bức xạ.

Làm việc trong ngưỡng hồng ngoại trung bình, nguồn phát nhiệt cung cấp sự phát xạ trong thử nghiệm đạt 98%. Nguồn phát nhiệt ở băng tần kép cung cấp đỉnh cao phát xạ đạt 85% và 89%. Các kết quả khẳng định hiệu suất đạt được phù hợp với định luật Kirchoff, theo các nhà nghiên cứu.

" Chúng tôi cũng nhận thấy, bằng cách thực hiện cả hai phát xạ và các phép đo sự hấp thụ phát xạ cho thấy quá trình phát xạ và hấp thụ diễn ra rất hợp lý ", theo Padilla. "Mặc dù kết quả thực nghiệm dựa trên dự đoán của định luật Kirchoff, nhưng đây là lần đầu tiên định luật Kirchoff được chứng minh nhờ các siêu vật liệu. "

Các nhà nghiên cứu cho biết, thay đổi các thành phần của siêu vật liệu có thể cho ra siêu vật liệu trong đơn, băng tần kép và siêu vật liệu băng thông rộng cho phép kiểm soát tốt hơn các photon phát ra để cải thiện hiệu suất chuyển đổi năng lượng.
Các ứng dụng tiềm năng trong lĩnh vực khai thác năng lượng như sử dụng siêu vật liệu này như các nguồn bức xạ nhiệt có chọn lọc cho các tế bào thermophotovoltaic (TPV), theo Padilla. "Kể từ khi phát hiện ra siêu vật liệu có khả năng phát ra bức xạ nhiệt để giải phóng các photon, kết hợp với các lỗ trống tự do của chất bán dẫn, một phần của tế bào TPV, làm cho hiệu suất chuyển đổi năng lượng được tăng cường rất nhiều.

Tác giả chính nhà Vật lý Willie Padilla; đồng tác giả khác của nghiên cứu bao gồm: Nghiên cứu sinh Xianliang Liu, trường Cao đẳng Boston, Hoa Kỳ; Nan Marie Jokerst và Talmage Tyler, Đại học Duke, Hoa Kỳ và các nhà nghiên cứu Tatiana Starr và Anthony F. Starr, đến từ công ty SensorMetrix, Inc.

Xem Thêm

Thúc đẩy ứng dụng AI trong quản lý năng lượng - Giải pháp then chốt giảm phát thải nhà kính
Ngày 17/12, tại phường Bà Rịa, thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp cùng Sở Công Thương TP.HCM, Trung tâm Chứng nhận Chất lượng và Phát triển Doanh nghiệp và Công ty Cổ phần Tập đoàn Vira tổ chức Hội thảo khoa học “Giải pháp thúc đẩy ứng dụng AI trong quản lý, sử dụng năng lượng hiệu quả nhằm giảm phát thải khí nhà kính”.
Thúc đẩy vai trò của Liên hiệp các Hội KH&KT địa phương trong bảo tồn đa dạng sinh học và thực thi chính sách
Trong hai ngày 12-13/11, tại tỉnh Cao Bằng, Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam (VUSTA) phối hợp với Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) và Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Cao Bằng tổ chức Chương trình chia sẻ “Thúc đẩy vai trò của Liên hiệp các Hội KH&KT địa phương trong bảo tồn đa dạng sinh học và thực thi chính sách”.
Thúc đẩy ứng dụng thực tiễn của vật liệu tiên tiến trong sản xuất năng lượng sạch
Ngày 24/10, tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp với Hội Khoa học Công nghệ Xúc tác và Hấp phụ Việt Nam (VNACA) tổ chức Hội thảo khoa học “Vật liệu tiên tiến ứng dụng trong sản xuất nhiên liệu tái tạo và giảm phát thải khí nhà kính”.
Dựa vào thiên nhiên để phát triển bền vững vùng núi phía Bắc
Đó là chủ đề của hội thảo "Đa dạng sinh học và giải pháp dựa vào thiên nhiên cho phát triển vùng núi phía Bắc" diễn ra trong ngày 21/10, tại Thái Nguyên do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta) phối hợp với Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PANNATURE) phối hợp tổ chức.
Muốn công tác quy hoạch hiệu quả, công nghệ phải là cốt lõi
Phát triển đô thị là một quá trình, đô thị hoá là tất yếu khách quan, là một động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững. Trong kỷ nguyên vươn mình, quá trình đô thị hoá không thể tách rời quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước...
Hội thảo quốc tế về máy móc, năng lượng và số hóa lần đầu tiên được tổ chức tại Vĩnh Long
Ngày 20/9, tại Vĩnh Long đã diễn ra Hội thảo quốc tế về Máy móc, năng lượng và số hóa hướng đến phát triển bền vững (IMEDS 2025). Sự kiện do Hội Nghiên cứu Biên tập Công trình Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VASE) - hội thành viên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp cùng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long (VLUTE) tổ chức.
Ứng dụng công nghệ số toàn diện là nhiệm vụ trọng tâm của VUSTA giai đoạn tới
Ứng dụng công nghệ số toàn diện, xây dựng hệ sinh thái số là bước đi cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả quản trị và phát huy sức mạnh đội ngũ trí thức của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA). Qua đó cho thấy, VUSTA không chỉ bắt kịp xu thế công nghệ mà còn chủ động kiến tạo những giá trị mới, khẳng định vai trò tiên phong của đội ngũ trí thức trong thời đại số.

Tin mới

Vai trò nòng cốt, quy tụ trí tuệ, kết nối nguồn lực của VAA trong điều khiển và tự động hóa
Ngày 27/12 tại Hà Nội, Hội Tự động hóa Việt Nam (VAA) long trọng tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, nhiệm kỳ 2025-2030. Với chủ đề “Tiếp nối - Phát triển”, Đại hội thể hiện rõ định hướng kế thừa, đổi mới và quyết tâm của VAA trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, nơi khoa học - công nghệ và tự động hóa giữ vai trò then chốt.
Gia Lai: Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tổng kết hoạt động năm 2025
Ngày 26/12/2025, tại phường Quy Nhơn, Hội nghị Ban Chấp hành Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Gia Lai (Liên hiệp hội) lần thứ III đã diễn ra với sự tham dự của đại diện lãnh đạo Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, các ủy viên Ban Chấp hành, đại diện các đơn vị thành viên Liên hiệp hội.
Vĩnh Long: Tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành tổng kết hoạt động năm 2025 và phương hướng nhiệm vụ năm 2026
Sáng ngày 26/12, tại Hội trường Trung tâm Bồi dưỡng Chính trị phường Phước Hậu, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Vĩnh Long (Liên hiệp hội) tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành năm 2025. Hội nghị do Ban Thường vụ Liên hiệp hội tỉnh chủ trì, với sự tham dự của các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành và đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành liên quan.
Thanh Hóa: Tổng kết Hội thi Sáng tạo kỹ thuật cấp tỉnh lần thứ 14 (2024 - 2025)
Sáng ngày 25/12/2025, Ban Tổ chức Hội thi Sáng tạo kỹ thuật Thanh Hóa (Hội thi) tổ chức Lễ tổng kết và trao giải thưởng Hội thi lần thứ 14 (2024 - 2025). Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Phạm Ngọc Linh đã tham dự, phát biểu chúc mừng Ban Tổ chức Hội thi và các tập thể, cá nhân đạt giải tại buổi lễ.
Đắk Lắk: TS. Phan Xuân Lĩnh được bầu làm Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh
Ngày 25/12/2025, Ban Chấp hành Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức Hội nghị về thực hiện quy trình công tác cán bộ. Tại Hội nghị, với 100% số phiếu nhất trí, Ban Chấp hành đã bầu TS. Phan Xuân Lĩnh tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Đắk Lắk khóa I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Khối Khoa học xã hội tổng kết công tác năm 2025
Sáng 23/12, tại Hà Nội, Khối Khoa học xã hội (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức hội nghị tổng kết hoạt động năm 2025 và đề ra nhiệm vụ thực hiện năm 2026. Đến dự có đại diện Thường trực Hội đồng Thi đua- Khen thưởng Liên hiệp Hội Việt Nam; lãnh đạo của các đơn vị thành viện thuộc Khối Khoa học xã hội.
Ông Bùi Trung Kiên được tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch Liên hiệp Hội tỉnh Hưng Yên nhiệm kỳ 2025-2030
Chiều ngày 24/12, TSKH. Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam), đã tới dự và phát biểu chỉ đạo tại Đại hội đại biểu Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hưng Yên (Liên hiệp Hội tỉnh Hưng Yên) lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.
Đại hội Đoàn TNCS Hồ Chí Minh MTTQ, các đoàn thể Trung ương lần thứ I: Thống nhất trong đa dạng
Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh MTTQ, các đoàn thể TƯ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 không chỉ là một dấu mốc về mặt tổ chức, mà còn mang ý nghĩa lịch sử, mở ra chặng đường phát triển mới cho công tác Đoàn và phong trào thanh niên trong toàn khối. Đại hội thể hiện sâu sắc sự "thống nhất trong đa dạng" - đa dạng về hình thái các tổ chức đoàn trực thuộc và thống nhất về mục tiêu hành động.
Vĩnh Long: Tổng kết Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng và Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật Trần Đại Nghĩa
Sáng ngày 24/12/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Vĩnh Long phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo, các đơn vị có liên quan tổ chức Hội nghị tổng kết và trao giải Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Vĩnh Long lần thứ XIV, năm học 2024-2025 và Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật Trần Đại Nghĩa lần thứ X, năm 2024-2025.
Nhìn lại năm 2025: Những con số biết nói thể hiện sự đóng góp đối với xã hội từ các tổ chức KH&CN trực thuộc VUSTA
Năm 2025, các tổ chức KH&CN trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã để lại nhiều dấu ấn đậm nét, là minh chứng sinh động cho vai trò tiên phong của KHCN trong phụng sự xã hội. Hàng trăm đề tài, dự án KH&CN được triển khai hiệu quả đã lan tỏa giá trị thiết thực trong chăm sóc sức khỏe, xóa đói giảm nghèo, đào tạo nguồn nhân lực, bảo vệ môi trường và phản biện chính sách.