Tạo ra được những cơn bão trong phòng thí nghiệm

Những thảm hoạ gây ra ở Hoa Kỳ do ảnh hưởng của bão trong mùa hè qua đã chứng minh sự thiếu khả năng của Trung tâm quốc gia về bão ở Mỹ trong việc dự đoán đường di chuyển của chúng. Ở bên này Đại Tây Dương, các nhà khoa học bị giới hạn, do khó khăn trong việc tạo ra chúng trong phòng thí nghiệm.

Trong lĩnh vực này, nước Pháp đã nổi trội lên. Cơ sở thí nghiệm đặt ở Grenoble, êkíp của Legi (thí nghiệm về những dòng chảy địa - vật lý và công nghiệp) kết hợp với Trung tâm quốc gia về nghiên cứu khoa học (CNRS) đã tạo ra một bể chứa cao 1,20 m, đường kính 14 m, chứa được 300 tấn nước. Khi quay với tốc độ cực nhanh, nó tác động tới nước như sự tự quay của Trái đất tác động tới các đại dương và khí quyển, tạo ra những cơn gió xoáy, bão như ở Đại Tây Dương theo ý muốn và làm sáng tỏ hơn những kịch bản khí tượng.

Cơ chế ban đầu của một cơn bão có vẻ khá đơn giản: một khối lượng lớn không khí nóng và ẩm bốc lên từ đại dương và bắt đầu xoáy dưới tác động của lực Coriolis (làm gió bị lệch hướng) do sự tự quay của Trái đất. Về lý thuyết, quỹ đạo của nó trên đại dương có dạng một parabol. Nhưng trên thực tế, nó lại rất phức tạp. Bão tiến tới và lui lại, tạo thành những cái vòng và do đó có thể tàn phá lại những vùng đã bị huỷ hoại do đợt bão vừa đi qua. Sự di chuyển của những “con quái vật” nước và không khí cũng có liên quan tới lực Coriolis. Do đó, lực này là trọng điểm nghiên cứu của Legi.

Phòng thí nghiệm ở Grenoble không những chỉ cho phép nghiên cứu về bão mà cả các hệ thống xoáy khác như những thiên hà đang hình thành hoặc những đám mây đỏ của sao Mộc. Đám mây này đã được biết tới từ 3 thế kỷ nay nhưng người ta mới phát hiện đó là do một cơn xoáy khí quyển khổng lồ có kích thước bằng Trái đất. Đó cũng là những cơn ác mộng của các nhà khí tượng học.

Nguồn: Khoa học phổ thông, số 05/06, 17/2/06