Quy trình chăn nuôi dê
Chọn giống:
Đối với dê cái cần có thân hình mảnh, đầu nhỏ, da mỏng, lông mịn. Những con dê cái có đặc trưng trên sẽ mắn đẻ và đẻ sai. Với dê đực giống, nên chọn loài dê Bách thảo. Dê Bách thảo có thân hình khỏe mạnh , đầu to, trán rộng. Theo lý thuyết, cứ 20-25 dê cái cần 1 dê đực giống Bách thảo là đạt yêu cầu. Để tránh đồng huyết, hàng năm cần chuyển con giống đực.
Thức ăn và chăm sóc:
Thức ăn cho dê khá đơn giản. Dê ăn được nhiều loại cỏ, lá cây như lá xoan, lá mít, dâm bụt, lá chuối, sắn dây, dâu, keo đậu cũng như các loại cỏ trồng tự nhiên. Để hiệu quả chăn nuôi dê cao, cần bổ sung thêm nguồn thức ăn tinh như lúa, bắp, khoai mì, khoai lang. Không nên cho dê ăn những thức ăn đã hôi thối, mốc hoặc lẫn đất cát.
Theo khảo sát, một kinh nghiệm mà người nuôi dê cần chú ý là không được chăn thả dê nơi vùng trũng lầy hoặc nước tù đọng vì những nơi này dễ gây bệnh giun sán cho dê. Vì dê là loài gia súc chăn thả tự nhiên nhưng lấy thịt nên vào mùa khô, đồng thả ít cỏ, người nuôi cần bổ sung từ 3-5 kg cỏ hoặc lá/con. Nhớ cho dê uống nước thỏa mãn trước khi chăn thả hoặc khi về chuồng.
Trong chuồng nuôi, nên bố trí những ống bương muối nhằm tăng thêm khoáng vi lượng hàng ngày. Thời gian chăn thả cũng là biện pháp rất quan trọng tới chất lượng thịt nên cũng cần đảm bảo thời gian chăn thả từ 7-9 giờ/ngày.
Thời gian mang thai của dê mẹ dao động từ 147-157 ngày. Lâu nay, việc chăm sóc dê con dường như chưa được người nuôi quan tâm mà để theo quy luật tự nhiên. Trong quy trình này, việc chăm sóc dê con cũng cần có những thao tác khoa học, nhằm tránh tỷ lệ tử vong ở dê con. Khi dê con vừa được sinh ra, dùng khăn mềm, sạch, lau khô lớp màng nhầy ở mồm và mũi để tránh dê con khỏi bị ngạt thở. Sau khi đẻ 30 phút, cần cho dê con bú ngay để tăng cường sức đề kháng cho dê con. Đối với dê mẹ, không nên cho dê mẹ ăn nhau thai, sau khi sinh xong, cho dê mẹ uống nước ấm pha muối 0,5% hoặc nước đường 10%. Từ 3-5 ngày đầu tiên sau khi sinh, không nên cho dê mẹ và dê con ra bãi thả mà chỉ chăm sóc trong chuồng. Sau đó, chăn thả gần nhà và bổ sung thức ăn tinh cho dê mẹ. Khi dê con được 21 ngày tuổi, có thể cho gia nhập bầy.
Dê cũng rất cần người nuôi quan tâm tới sức khỏe. Theo khuyến cáo của Viện Chăn nuôi, định kỳ 6 tháng nên tiêm phòng các loại vacxin tụ huyết trùng và tẩy giun sán. Hàng ngày, trước khi thả dê ra bãi, cần quan tâm tới những con dê có dấu hiệu bỏ ăn, loét miệng, chướng bụng đầy hơi để kịp thời điều trị, chống tình trạng lây lan ra cả bầy.
Chuồng trại:
Lâu nay việc chuồng trại cho dê chưa được quan tâm đúng mức. Có hộ chăm sóc kỹ thì chỉ làm chuồng trại như chuồng dành cho trâu bò. Nếu nuôi dê theo đúng quy trình thì chuồng dê phải cách mặt đất từ 50-68 cm với các yêu cầu: thoáng mát về mùa hè và ấm vào mùa đông.
Chuồng nuôi đúng kỹ thuật cần phải có 3 ngăn riêng biệt: ngăn dành cho dê đực giống và dê đực hậu bị; dê chửa gần đẻ, dê mẹ và dê con dưới 3 tuần tuổi; còn lại là các loại dê khác. Để đảm bảo tốc độ sinh trưởng của dê cần đáp ứng được diện tích chuồng với yêu cầu: dê trên 6 tháng tuổi: 0,7-1m 2/con; dê dưới 6 tháng tuổi chỉ cần 0, 3-0,5m2/con
Nguồn : Khoa học phổ thông, 11/2000