Phòng bệnh cho cá khi thời tiết thay đổi
Nguyên nhân cá mắc bệnh
Chất lượng nước bị thay đổi
Nhiệt độ nước thay đổi đột ngột xuống thấp đến 16-22 oC hoặc tăng cao 30-35 oC khiến cá bỏ ăn, suy yếu, tạo điều kiện cho sinh vật gây bệnh phát triển.
Nước ao kém chất lượng do quản lý không đúng kỹ thuật hoặc nguồn nước cấp bị ô nhiễm hoá chất độc, vi khuẩn, vi-rút...
Chất lượng thức ăn kém
Chất lượng thức ăn kém, không đủ dinh dưỡng cho cá sẽ tạo môi trường thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh phát triển và làm ô nhiễm nước ao.
Thiếu cẩn thận khi chăm sóc cá
Dụng cụ cho ăn không được vệ sinh thường xuyên là nơi ẩn chứa mầm bệnh. Khi thời tiết thay đổi, cá giảm ăn nên việc cho ăn không đúng sẽ gây lãng phí và ô nhiễm nguồn nước.
Dụng cụ vận chuyển, bắt cá như lưới vợt, thùng có thể làm sây sát cá trong quá trình thao tác và vì thế mầm bệnh có điều kiện xâm nhập vào cá nuôi.
Nguồn giống kém chất lượng
Cá có thể bị mắc bệnh từ nguồn giống thả nuôi chưa được kiểm tra chất lượng, mang sẵn mầm bệnh mà chưa được xử lý, khi nuôi một thời gian gặp thời tiết thay đổi, mầm bệnh có điều kiện phát triển.
Một số biện pháp phòng bệnh cho cá
Cải tạo môi trường
Tu sửa ao, bè nuôi
Kiểm tra tu sửa lại bờ ao, cống bọng, làm vệ sinh mương cấp, thoát nước; đối với nuôi lồng bè, có thể chuyển đến những nơi có điều kiện môi trường ổn định và khuất sóng gió.
Nguồn nước lấy vào ao phải chủ động, sạch, tránh lấy nước từ các ao nuôi khác hoặc nguồn nước bị nhiễm bẩn.
Ao nuôi phải quang đãng, thường xuyên phát cỏ, cây, bụi rậm xung quanh ao, không để lá cây rụng xuống ao. Nếu nuôi cá trắm cỏ cần vớt hết các cọng cỏ, lá thừa sau mỗi ngày. Trong ao nuôi chúng ta cần thả một ít cá ăn tầng đáy (chép, trôi) để chúng ăn những thức ăn rơi vãi xuống đáy ao, tránh ô nhiễm nguồn nước.
Tẩy độc cho ao, bè nuôi
![]() |
Kiểm tra sự sinh trưởng, phát triển của cá. |
Đối với nuôi lồng, cần định kỳ thay lồng, chà rửa sạch, phơi khô lồng bè, sau đó quét hoặc phun Clorua vôi với lượng 200-250g/m3 bè.
Tăng cường chăm sóc quản lý
Tắm cá
áp dụng dễ hơn cho hình thức nuôi lồng, bằng cách dùng muối ăn 2-4g/lít trong 15-20 phút (không dùng muối i -ốt) hoặc dùng formalin 25-30g/m3 để diệt vi trùng và nấm gây bệnh cho cá. Chú ý tránh làm sây sát cá và qua đó có thể phân cỡ cá, cách ly con yếu mang bệnh, san thưa hoặc thu tỉa.
Tẩy trùng nơi cho ăn
- Vôi 2-4kg/túi treo quanh chỗ cho ăn, 5-7 ngày thay túi;
- Chọn cá giống khỏe mạnh, không sây sát, bơi lội bình thường, không dị hình. Không nên nuôi với mật độ quá dày. Trong trường hợp nuôi cá thịt, không nên thả những giống quá bé.
Treo túi thuốc: Chỉ dùng trong nuôi cá lồng, cho thuốc vào bao treo ở thành lồng. ưu điểm của phương pháp này là tiết kiệm thuốc, cách sử dụng đơn giản, cá ít bị ảnh hưởng xấu của thuốc. Tuy nhiên, nhược điểm là khả năng tiêu diệt sinh vật gây bệnh hạn chế, chỉ diệt được tác nhân ở xung quanh khu vực treo túi thuốc. Để tránh ảnh hưởng xấu tới cá, cần tính toán lượng thuốc có thể tồn tại được 2-5 giờ, tùy vào từng loại thuốc và treo liên tục trong vòng 3 ngày.
Lưu ý:
- Trong thời gian nuôi, tránh kéo lưới nhiều lần làm sây sát cá và tránh thay nước đột ngột làm cá bị sốc.
- Cần phải ủ phân chuồng với vôi (liều lượng 5-7kg vôi/100kg phân chuồng) khoảng 20 ngày trước khi bón xuống ao.
- Cho cá ăn đủ chất, đủ lượng, tùy tình trạng sử dụng thức ăn và thời tiết mà linh hoạt trong cho ăn, thức ăn không được ôi thiu, mốc, không để cá bị đói. Đối với cá trắm cỏ, ngoài việc cho ăn cỏ cần cho ăn thêm tinh bột để tăng sức đề kháng cho cá. Định kỳ cần bổ sung vitamin, khoáng chất, dinh dưỡng cao cấp để tăng sức đề kháng cho cá, giúp cá tăng trưởng tốt. Có thể định kỳ 2 lần/tuần bổ sung vitamin C cho cá ăn với liều trộn 40g/100kg thức ăn.
Nguyên tắc phòng bệnh căn bản nhất vẫn là kiểm soát nguồn nước, thức ăn và tăng cường sức khỏe cho đàn cá nuôi.