Phát hiện và điều trị suy tim
Các biểu hiện của suy tim
Suy tim trái: Dấu hiệu cần quan tâm nhất là khó thở. Tuy nhiên, có trường hợp sau suy tim một thời gian, chức năng hô hấp mới bị ảnh hưởng. Lúc đầu người bệnh chỉ khó thở sau khi gắng sức nhiều. Về sau khó thở xuất hiện mạnh hơn, chỉ vận động nhẹ đã thấy khó thở.
Có khi bệnh nhân bị khó thở nặng, có thể tử vong, đó là tình trạng phù phổi cấp tính với các dầu hiệu thở hổn hển, tím tái, vã mồ hôi, có tiếng rít ở thanh quản. Khó phát hiện hơn là cơn khó thở kịch phát kèm với ho, gọi là cơn hen tim; thường xảy ra ở những người suy tâm thất trái và nguyên nhân chủ yếu là phù ở phế quản.
Suy tim phải:Trong suy tim phải, khó thở không phải là dấu hiệu chủ yếu, tuy nhiên bệnh nhân có thể khó thở do tràn dịch màng phổi. Dấu hiệu nổi bật nhất của suy tim phải là phù nề. Khi đứng lâu, bệnh nhân sẽ bị phù ở chi dưới, nằm lâu sẽ bị phù ở lưng. Bệnh nhân tăng cân, cảm thấy nặng nề mệt nhọc, đau ở hạ sườn, xuất hiện nhiều khi gắng sức.
Suy tim toàn bộ:Tim sẽ trở nên suy tim toàn bộ khi bệnh nhân có cả các dấu hiệu phù nề lẫn khó thở. Mức độ nặng của suy tim tuỳ thuộc vào giai đoạn sớm hay muộn của bệnh. Suy tim toàn bộ có thể xảy ra một cách đột ngột, cần phải đi khám bệnh ngay để tìm nguyên nhân, vì bệnh nhân có thể bị một trong các bệnh nặng sau: tăng chức năng tuyến giáp, tắc nghẽn mạch phổi, nhồi máu cơ tim, viêm nội tâm mạc…
Liệu pháp không dùng thuốc
- Nghỉ ngơi. Khi suy tim nặng cần nghỉ tại chỗ ở tư thế nửa nằm nửa ngồi để dễ thở. Nếu phải nằm điều trị lâu ngày phải xoa bóp các chi, nhất là chi dưới để máu trở về tim dễ dàng.
- Hạn chế ăn muối, vì muối làm tăng áp suất thẩm thấu của máu, do đó tăng khối lượng tuần hoàn khiến tim phải làm việc nặng hơn. Suy tim nhẹ, chỉ sử dụng < 3g muối mỗi ngày; nếu nặng chỉ được dùng dưới 1g muối mỗi ngày.
- Hạn chế nước và thức ăn lỏng để giảm khối lượng máu tuần hoàn, mỗi ngày chỉ dùng từ 500 – 1000 ml chất lỏng.
- Nếu béo phì thì cần thực hiện chế độ ăn giảm cân (ít chất béo và đường).
- Bỏ rượu, thuốc lá, cà phê.
- Tránh căng thẳng thần kinh (stress).
Dùng thuốc suy tim phải chú ý những gì?
Các thuốc thường dùng để chữa suy tim gồm thuốc lợi tiểu, thuốc giãn mạch và các glucosid trợ tim. Bệnh nhân phải dùng thuốc với liều lượng đúng như chỉ định của bác sĩ, không tự ý đổi thuốc vì các thuốc điều trị suy tim đều có chỉ định và chống chỉ định cụ thể. Phải biết các tác dụng phụ của thuốc, để nếu có xảy ra phải ngừng dùng thuốc ngay. Biến chứng có thể gặp khi dùng các thuốc lợi tiểu là làm giảm các chất điện giải natri, kali trong máu; riêng loại lợi tiểu nhẹ Thiazid còn làm giảm canxi và tăng urê, Creatinin trong máu. Khi dùng các thuốc giãn mạch, tai biến có thể gặp là tụt huyết áp. Khoảng 5 đến 10% bệnh nhân dùng Digoxin bị tai biến do thuốc, nhất là người cao tuổi hoặc bị suy gan, thận: chán ăn, buồn nôn, nôn mửa, đau đầu, chóng mặt, ảo giác, mất phương hướng, chóng mặt, mê sảng, rối loạn tim mạch.
Nguồn: Khoa học và Đời sống, số 99 (1817), 12/ 12/ 2005







