Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 25/04/2023 14:33 (GMT+7)

Nâng cao hiệu quả công tác tư vấn phản biện của Liên hiệp hội Việt Nam

Thời gian qua Liên hiệp Hội Việt Nam (LHHVN) đã chủ trì tổ chức thực hiện nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội (TV, PB &GĐXH) rất sôi nổi. Rất nhiều cuộc toạ đàm, hội thảo đã được tổ chức, các hội thành viên, các tổ chức trực thuộc đã đóng góp được những ý kiến rất phong phú, bổ ích.

Tuy nhiên, để không ngừng nâng cao chất lượng công tác TV, PB & GĐXH của LHHVN, cần có những giải pháp cụ thể phát huy tối đa vai trò của giới trí thức, đây là ngững người có học vấn luôn đóng vai trò quan trọng hàng đầu đối với mọi lĩnh vực. Số phận của trí thức luôn gắn liền với số phận của những cộng đồng, quốc gia cụ thể, nơi họ là thành viên. Và mục tiêu cuối cùng của TV, PB & GĐXH là để hoàn thiện  cái đang cần phản biện để xã hội ngày một tốt đẹp hơn.

tm-img-alt

Hội nghị lấy ý kiến nhà khoa học LHHVN về Dự thảo Luật Đất đai (Sửa đổi) tháng 2/2023

Tăng cường thảo luận, cọ xát quan điểm

Các phiên họp, toạ đàm, hội thảo của LHHVN nên khuyến khích thảo luận, tranh luận, cọ xát quan điểm, thời lượng phần thảo luận, tranh luận nên mởi rộng và có thời lượng nhiều hơn.

Trước nay các cuộc hội thảo về TV, PB & GĐXH  do LHHVN tổ chức thường có nhiều chuyên gia trình bày, chia sẻ ý kiến, và thường thì kết thúc phần tham luận cũng là lúc sắp đến giờ kết thúc hội thảo. Thời gian dành cho phần thảo luận, tranh luận, cọ xát quan điểm hơi ngắn, trong khi đây chính là lúc sôi động nhất, kích thích sự sáng tạo của chuyên gia nhất. Cũng là lúc từng chuyên gia cần làm rõ, bảo vệ quan điểm, ý kiến của mình trước những quan điểm, ý kiến khác biệt, thậm chí trái chiều.

Thông qua thảo luận, tranh luận nhiều vấn đề sẽ được soi tỏ ở nhiều phương diện, cuộc họp sẽ đóng góp được nhiều ý kiến bổ ích, đề xuất được nhiều giải pháp xác đáng hơn.

Như Luật đất đai (sửa đổi) là một “siêu luật” vì nó quy định quyền và nghĩa vụ của nhà nước, cá nhân, tổ chức đối với nhau về một loại tài sản/tư liệu sản xuất quan trọng bậc nhất của từng con người và xã hội loài người, đó là đất đai. Các vấn đề như quyền sở hữu đất, quyền sử dụng đất, tiền sử dụng đất, thuế bất động sản, thừa kế đất đai, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, ‘nghiên cứu có chính sách điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch’ v.v. đều có thể có nhiều quan điểm khác nhau thậm chí trái chiều nhau. Nếu mỗi chuyên gia sau khi nêu tóm tắt ý kiến tham luận còn có thời gian để phân tích làm rõ, trả lời những câu hỏi thắc mắc, bàn luận của những diễn giả khác thì những cuộc hội thảo chắc chắn sẽ đạt nhiều kết quả tốt hơn.

tm-img-alt

Các nhà khoa học LHHVN phản biện về BOT giao thông - thực trạng và giải pháp năm 2017

Lập danh mục chi tiết các vấn đề cụ thể cần thảo luận

Cần liệt kê, danh mục hoá những tiểu vấn đề nằm trong đại vấn đề cần thảo luận. Chẳng hạn đối với Luật đất đai, cần vạch ra vài chục vấn đề cụ thể và gửi từ trước tới khách mời tham dự hội thảo để tiện cho việc chuẩn bị ý kiến, nêu ý kiến, đối thoại, thảo luận nếu cần.

Ví dụ như Nghị quyết 19 BCHTW Khoá XI năm 2012 chúng ta đã xác định quyền sử dụng đất bao gồm 9 quyền (Chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp,  góp vốn bằng quyền sử dụng đất, và  được nhà nước bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất).  Những quyền này tập hợp lại đã tương đương với quyền sở hữu tư nhân về đất đai ở các nước hay chưa?

Đối với mỗi tiểu vấn đề, nếu Ban tổ chức hội thảo cung cấp được diễn biến trao đổi, cung cấp những ý kiến những luồng quan điểm khác nhau, thậm chí đang trái ngược nhau, đã có từ trước đến nay, thì việc thảo luận sẽ càng dễ “trúng” hơn, tránh được việc trình bày lại những nhận thức chung mà tuyệt đa số cá nhân, tổ chức liên quan đã nắm vững và đạt đồng thuận từ lâu rồi.

Để làm tốt việc danh mục hoá, chi tiết hoá và cập nhật diễn biến thảo luận này, LHHVN cần có sự phối hợp rất chặt chẽ, chủ động, và tích cực từ cơ quan chủ trì soạn thảo.

tm-img-alt

Các nhà khoa học LHHVN góp ý Dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) – tháng 12/2022

Chuyển đổi số để chia sẻ quan điểm của chuyên gia

Để việc thảo luận đạt kết quả cao, mỗi cá nhân tham dự họp trực tiếp (và trực tuyến) cần nắm được càng sớm càng tốt ý kiến, quan điểm mà những diễn giả khác sẽ nêu lên tại cuộc thảo luận. Các chuyên gia được mời tham dự hội thảo nên nhận được quan điểm phản biện của nhau từ một đến hai ngày trước khi hội thảo diễn ra.

Để việc này thuận tiện, nên có một cloud server để lưu trữ và mở quyền tiếp cận cho những diễn giả/tổ chức có tham dự cuộc họp và có đóng góp, trao đổi ý kiến.

Tuy nhiên, việc này có một thách thức là “bản quyền ý kiến” của những cá nhân diễn giả/tổ chức liên quan. Cần làm sao để đảm bảo ý kiến của ai thì người đó sẽ được ghi nhận. Tránh việc sao chép ý kiến của người khác mà không công bố hay không thừa nhận việc sao chép.

Tăng nguồn kinh phí cho công tác tư vấn phản biện giám định xã hội

Có chế độ kinh phí phù hợp để động viên khuyến khích cá nhân/tổ chức thuộc LHHVN dành nhiều thời gian tâm sức cho công tác nghiên cứu, tư vấn, phản biện, giám định xã hội.

Xây dựng pháp luật là việc rất khó. Một bộ luật hay một văn bản quy phạm pháp luật hữu hiệu sẽ giúp ngành nghề, lĩnh vực liên quan tiến lên rất nhanh, đem lại nguồn lợi ích lớn cho xã hội, đất nước.  Nhà nước cần dành nguồn lực xứng đáng cho việc vận động các Hội và Liên hiệp hội tham gia TV, PB & GĐXH . Trên bình diện đất nước, kinh phí cho hoạt động này chính là một dạng chi đầu tư cho phát triển bền vững.

Cụ thể, nhà nước cần đặt hàng thoả đáng, bằng nguồn kinh phí đủ sức hấp dẫn để  cá nhân, tổ chức đóng góp ý kiến thanh thản dành đủ nhiều thời gian công sức cho công việc rất khó này. (cũng đồng nghĩa phải hy sinh thời gian, công sức lẽ ra được dành cho những công việc khác).

tm-img-alt

Các nhà khoa học LHHVN tìm giải pháp cơ chế, chính sách nhằm phát huy vai trò của đội ngũ trí thức KHCN đối với đất nước (tháng 12/2022)

Có hình thức sáng tạo để ghi nhận đóng góp của cá nhân/tổ chức tham gia

Kích thích hành vi của một con người, hay một tổ chức, cũng chính là kích thích việc thực hiện giá trị xã hội của con người ấy, tổ chức ấy. Từ cách nhìn này, chúng ta thấy cần có hình thức ghi nhận, biểu dương kịp thời, xứng đáng những sáng kiến, góp ý, đề xuất hữu hiệu trong tư vấn, phản biện, giám định xã hội.

Đất nước còn khó khăn, ngân sách quốc gia còn eo hẹp, việc tưởng thưởng vật chất cho việc này có thể chưa nhiều, chưa nhanh. Song việc ghi nhận công sức, đóng góp một cách nhanh nhạy, chính xác, công bằng cũng là một nguồn động viên rất lớn, mà hầu như không tốn kém.

Chẳng hạn một bộ luật khi được thông qua, thì phần cuối văn bản luật có thể liệt kê họ tên đơn vị công tác của những người có đóng góp những ý kiến hữu hiệu, được cơ quan soạn thảo tiếp thu, được đưa vào văn bản quy phạm pháp luật và được cơ quan có thẩm quyền thông qua. Thậm chí đóng góp cụ thể, ý kiến cụ thể của cá nhân, tổ chức hữu quan là gì cần được lưu trữ trên không gian internet, có trỏ hyperlink để người đọc có thể xem được ngay.

Cần phải có cách thức ghi nhận và công bố những đóng góp như thế,việc ghi nhận này là xứng đáng. Công việc tưởng chừng đơn giản và không tốn kém nhiều này sẽ kích thích tinh thần đóng góp ý kiến không những của các cá nhân, tổ chức trong LHHVN,trong các Hội thành viên, mà còn tạo ra những phong trào đóng góp ý kiến sôi nổi, tích cực, hữu hiệu, thiết thực trong cả nước.

Xem Thêm

Dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô phải minh bạch phương án tài chính
Khẳng định đầu tư theo phương thức đối tác công tư(PPP) đối với dự án thành phần 3 đầu tư xây dựng đường cao tốc thuộc DA Đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội là cần thiết, chuyên gia lưu ý, Nhà nước phải minh bạch phương án tài chính, có phương án tổ chức giao thông rõ ràng, nhất là đối với các phương tiện liên tỉnh bắt buộc phải đi qua Vành đai 4 để bảo đảm quyền lợi nhà đầu tư.
Các nhà khoa học góp ý cho Dự án Vành đai 4 – Vùng Thủ đô
Ngày 12/9, Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam (LHHVN) phối hợp với Tổng hội Xây dựng Việt Nam và Hội Khoa học và kỹ thuật Cầu đường Việt Nam tổ chức Hội thảo "Tác động của việc xây dựng Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc theo phương thức đối tác công tư thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội".
Phát huy hiệu quả hoạt động tư vấn phản biện và giám định xã hội
Hoạt động TVPB&GĐ XH là hoạt động mang tính xã hội, độc lập, khách quan, do trí thức đóng góp trí tuệ, cung cấp cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn cho Nhà nước và các cơ quan có thẩm quyền làm cơ sở đánh giá, phân tích và quyết định các vấn đề về đường lối, chủ trương, chính sách quan trọng và những chương trình, dự án lớn có liên quan về KH&CN, GD&ĐT và chính sách xây dựng đội ngũ trí thức.
Liên hiệp Hội Sơn La: Đẩy mạnh hoạt động tư vấn phản biện
Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội có vai trò quan trọng nhằm bổ sung thêm những luận cứ khoa học, cơ sở thực tiễn một cách hiện thực, khách quan, tạo ra sự đồng thuận giữa các cơ quan quản lý, đối tượng quản lý và cộng đồng xã hội, tạo ra tính khả thi, hiệu quả khi áp dụng vào thực tiễn đời sống.
Phát triển nhà ở xã hội: Cần bổ sung cụ thể vào Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi)
Trong tờ trình về dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) gửi Thủ tướng Chính phủ mới đây, Bộ Xây dựng cho biết, nhiều năm qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân luôn được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm quan tâm và xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Đắk Nông: Tổ chức diễn đàn về tư vấn phản biện
Sáng ngày 19/7/2022, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đắk Nông phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh tổ chức diễn đàn khoa học tư vấn, phản biện và giám định xã hội đề án “Phát triển kinh tế tập thể (KTTT), hợp tác xã (HTX) trong lĩnh vực nông nghiệp giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030.
Hà Giang: Góp ý dự thảo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở
Ngày 13/5/2022, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (Liên hiệp Hội) Hà Giang đã tổ chức Hội thảo tư vấn phản biện (TVPB), góp ý đối với dự thảo “Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở”. Tham dự Hội thảo có lãnh đạo đại diện các Sở, ban ngành của tỉnh, các Hội thành viên Liên hiệp Hội Hà Giang và các chuyên gia TVPB ở tỉnh.

Tin mới

Thúc đẩy khoa học, công nghệ vì một Việt Nam thịnh vượng, phát triển bền vững
Với sự bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, một trong những nhiệm vụ quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội chính là thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Bình Phước: Tìm giải pháp ứng dụng công nghệ mới nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp
Sáng 28/9, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Bình Phước phối hợp cùng Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Khoa học Vật liệu ứng dụng thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học “Giải pháp ứng dụng vật liệu mới và kỹ thuật, công nghệ tiên tiến nhằm nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp”.
Phú Yên: Hội Làm vườn nỗ lực không ngừng góp phần xây dựng nông thôn mới
Là tổ chức xã hội nghề nghiệp của người nông dân, hoạt động trong phạm vi địa bàn toàn tỉnh. Trong những năm qua, với sự nỗ lực không ngừng, Hội đã bám sát chức năng nhiệm vụ và căn cứ điều kiện cụ thể, cùng với cách tiếp cận phù hợp, đổi mới, sáng tạo, từng bước xây dựng tổ chức Hội ngày càng phát triển.
Tham vấn ý kiến các nhà khoa học về Dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi)
Ngày 27/9, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt nam tổ chức Hội thảo Góp ý Dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi). Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phan Xuân Dũng và Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Thị Lệ Thủy đồng chủ trì hội thảo.
Đêm hội trăng rằm - Ấm tình Vusta
Ngày 26/9, Công đoàn và Chi đoàn cơ quan Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã phối hợp tổ chức chương trình vui Tết Trung thu “Đêm hội Trăng rằm - Ấm tình Vusta” cho các cháu thiếu niên, nhi đồng là con em của cán bộ, công nhân viên cơ quan.
Đổi mới và sáng tạo hoạt động truyền thông, phổ biến kiến thức khoa học công nghệ
Truyền thông và phổ biến kiến thức khoa học & công nghệ là nhiệm vụ quan trọng và cũng là thế mạnh của Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên, nơi tập hợp đông đảo đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, các chuyên gia giỏi, giàu kinh nghiệm và tâm huyết trong việc truyền bá kiến thức cho cộng đồng, người dân và xã hội.
Người đam mê những sáng kiến kỹ thuật môi trường từ rác thải
Tại vòng chung khảo Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Phú Yên lần thứ 10 (2022-2023) tổ chức ngày 3/8 vừa qua, tôi đặc biệt chú ý tới giải pháp “Thiết bị ủ rác thải hữu cơ dễ phân hủy sinh học cụm dân cư” là 1/41 giải pháp được chọn vào Chung khảo và đã đạt giải Ba, thuộc lĩnh vực: Nông-Lâm-Ngư nghiệp,Tài nguyên và Môi trường của TS Võ Anh Khuê và cộng sự.