Một số sâu - bệnh chính hại cây mãng cầu (na)
Rệp sáp phấn
Gây hại trên lá, trái. Cơ thể rệp phủ đầy chất sáp trắng như phấn. Rệp sáp tập trung chích hút trên lá và trái làm cho lá bị quăn, trái bị chai, không lớn được. Nếu rệp sáp tấn công vào giai đoạn trái non thì trái thường bị rụng. Nếu tấn công vào giai đoạn trái đã phát triển, trái sẽ mất giá trị thương phẩm. Khi chích hút trái mãng cầu, rệp sáp tiết ra chất mật ngọt tạo điều kiện cho nấm bố hóng phát triển làm cây sinh trưởng kém. Rệp sáp phấn hiện diện quanh năm trên các vườn mãng cầu, gây hại nặng vào mùa nắng.
Biện pháp phòng trị : Sau khi thu hoạch, tỉa xén cành làm cho vườn thật thông thoang; loại bỏ cành đã bị nhiễm rệp sáp. Khi mật số rệp cao, có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu ít gây hại cho thiện địch như: DRAGON 58 5EC (15ml/bình 8 lít nước), SAGO SUPER 20EC (25 ml/bình 8 lít nước), DIMENAT 40EC. Nên phun 2 lần liên tiếp cách nhau 7-10 ngày để bảo đảm diệt sạch rệp sáp. Chú ý đảm bảo thời gian cách ly.
Sâu đục trái
Thành trùng là loài bướm có màu nâu xám, cánh trước có màu xanh ánh kim. Sâu non có màu đen, khi phát triển đầy đủ, sâu non dài khoảng 20-22 mm. Sâu non mới nở thường cắn đục vào bên trong thịt trái. Triệu chứng để thấy là bên ngoài vỏ trái có phân sâu đùn ra ngoài. Thường một trái có nhiều sâu phá hại.
Biện pháp phòng trị : Khi mãng cầu tượng trái, cần thăm vườn thường xuyên để phát hiện kịp thời. Loại bỏ những trái bị sâu ra khỏi vườn. Sử dụng một trong các loại thuốc như sau: SHERZOL 20 5EC, SECSAIGON 25EC, FENBIS 25EC… (20 ml pha cho 1 bình 8 lít nước, phun khi trái cõ ngón tay út). Chú ý phun kỹ vào trái, không cần phun tràn lan cả vườn để hạn chế lượng thuốc sâu sử dụng, đồng thời duy trì được quần thể thiên địch trong vườn. Cần bảo đảm thời gian cách ly ghi trên bao bì.
Bọ vòi voi gây hại bông mãng cầu
Trưởng thành là loài bọ cánh cứng có màu nâu lợt, đầu kéo dài ra trước tựa như cái vòi, miệng nhai ở cuối vòi. Con cái đẻ trứng vào các vết đục trên cánh hoa. Cả thành trùng và ấu trùng đều ăn, đục phá cánh hoa. Tấn công hoa mới nở làm cho hoa đen và khô (hoa bị khô vẫn dính vào cây). Mỗi hoa có thể bị 5-10 con bọ vòi voi gây hại.
Biện pháp phòng trị : Do bọ vòi voi thường ẩn nấp trong cánh hoa nên các loại thuốc trừ sâu thông thường ít có hiệu quả. Phải sử dụng các loại thuốc có tính xông hơi mạnh mới có thể xua đuổi con trưởng thành và tiêu diệt được ấu trùng. Có thể sử dụng các loại thuốc sau: DRAGON 58 5EC pha 10ml cho 1 bình 8 lít nước, SAGO-SUPER 20EC pha 25ml cho 1 bình 8 lít nước, PYRINEX 20EC pha 25ml cho 1 bình 8 lít nước, phun đẫm lên hoa trước khi đa số hoa trên cây nở.
Bệnh thán thư
Là bệnh phổ biến và nguy hiểm nhất đối với cây mãng cầu. Bệnh hại cả trên lá, ngọn, hoa và quả. Trên lá, bệnh tạo thành các đốm nâu hình tròn, xung quanh viền vàng, lâu dần hoá thành các vòng đen đồng tâm chứa các bào tử nấm. Trên ngọn, bệnh làm khô búp, hoa và quả. Quả non bị bệnh thì khô đen và rụng. Quả lớn có thể bị khô đen một phần.
Biện pháp phòng trị : Phun ngừa từ khi trái còn nhỏ đến trước khi thu hoạch 10 ngày. Nên phun định kỳ khoảng 15 ngày một lần, có thể sử dụng các loại thuốc như: BENDAZOL 50WP, pha 10g cho 1 bình 8 lít nước; CARBENZIN 500FL, pha 15ml cho 1 bình 8 lít nước.
Bệnh thối rễ
Do nấm Fusarium solanigây ra. Cây bị bệnh có biểu hiện sinh trưởng kém dần, lá vàng và rụng, quả ít và nhỏ. Nấm sống trong đất, phá hoại bộ rễ, hạn chế sự hấp thu nước và chất dinh dưỡng cung cấp cho cây. Bị hại nặng lâu ngày bộ rễ có thể hư hại hoàn toàn, cây bị chết.
Biện pháp phòng trị : Không để vườn mãng cầu bị đọng nước vào mùa mưa. Hàng năm, bón bổ sung vôi và dùng thuốc Bordeaux hoặc các loại thuốc gốc đồng tưới vào gốc 2-3 lần cũng hạn chế được bệnh.
Nguồn: Kinh tế V.A.C, số 18-19, 1-8/5/2006