Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 30/06/2009 16:01 (GMT+7)

Loạn thần do rượu

Thư ông Ng. N., được BS Quỳnh Viên phúc đáp như sau:

Thưa ông, đúng là hiện nay nghiện rượu là một vấn nạn xã hội.

Ngày xưa có câu chuyện như sau: một hung thần cầm đao chận một chàng trai và bảo rằng: ta sẽ giết ngươi nếu người không làm một trong ba điều sau đây: Một là đốt nhà, hai là giết mẹ của nhà ngươi, ba là uống rượu! Chàng trai không thể đốt nhà hay giết người mẹ mà mình yêu quý, nên đã chọn điều thứ ba là uống rượu. Nhưng sau khi uống rượu say, mất hết lý trí, anh ta đã đốt nhà và giết mẹ.

Câu chuyện trên cho thấy, rượu đã tác hại lên tâm thần kinh người uống ghê gớm như thế nào! Trong y học, các biểu hiện tâm thần do rượu đã được ghi nhận với các mức độ nặng nhẹ khác nhau tuỳ theo thể chất người uống, thời gian nghiện rượu lâu hay mới.

Say rượu bệnh lýlà một dạng loạn thần cấp tính trong thời gian ngắn, thường xảy ra ở người uống rượu khi quá mệt mỏi, mất ngủ nhiều, bị chấn thương sọ não hay suy nhược vì bệnh thời gian dài. Điều làm người ta bất ngờ là lượng rượu uống vào thường là rất ít, nên mọi người thường nghĩ là không đủ để say nhưng lại xuất hiện đột ngột các triệu chứng tâm thần trầm trọng. Lúc đó, ý thức người uống rượu đột ngột trở nên mù mờ, năng lực định hướng về thời gian và không gian bị rối loạn, đồng thời bị các ảo giác về thính giác như nghe một lời nói nào đó (không có thật trên thực tế), về thị giác như thấy một thành hai hay thực tế không có vật gì đó nên sẽ dễ gây tai nạn nếu đang lái xe. Người say rượu bệnh lý có các hoang tưởng bị theo dõi, bị đe doạ nên có cảm giác sợ hãi rồi phản ứng giận dữ hay độc ác, có thể tấn công người khác, phá hoại tàn sản. Đáng lưu ý là người say rượu bệnh lý không bị rối loạn vận động và ngôn ngữ nên không có việc đi đứng loạng choạng, nói năng lè nhè để người chung quanh cảnh giác đối với kẻ say xỉn. Say rượu bệnh lý có thể kéo dài từ vài giờ đến 24 giờ và kết thúc đột ngột bằng giấc ngủ say, sau đó tỉnh dậy không nhớ những gì đã xảy ra. Nếu lần sau uống rượu thì cơn say rượu bệnh lý lại tái phát với những biểu hiện giống lần trước.

Nghiện rượu mãn tínhxảy ra sau khi dùng rượu thường xuyên. Đây là một chứng nghiện chất độc, bao gồm hội chứng cai rượu, sự thay đổi biến đổi khả năng dung nạp rượu, sự nhân cách và sa sút tâm thần.

Hội chứng cai rượulà biểu hiện chủ yếu của nghiện rượu mãn tính. Khi thiếu rượu người nghiện cảm thấy bồn chồn, bứt rứt, khó chịu, tỏ vẻ lo âu sợ hãi một cách mô hồ; giấc ngủ không sâu, hay bị gián đoạn và có kèm theo ác mộng. Người nghiện rượu có hiện tượng run và các rối loạn thần kinh thực vật như tim đập nhanh, vã mồ hôi; đôi khi bị các cơn co giật giống động kinh và các ảo giác thị giác, thính giác vào buổi chiều và ban đêm. Hội chứng cai rượu kéo dài từ vài giờ đến 3 – 4 tuần, tuỳ theo mức độ nghiện rượu nặng hay nhẹ. Tất cả những triệu chứng trên đều giảm đi hoặc biến mất khi uống vào một ít rượu. Hội chứng cai rượu biểu hiện ngày một tăng dần, làm người nghiện cứ sau vài giờ lại phải uống rượu để làm dịu các triệu chứng trên.

Bên cạnh mức độ trầm trọng ngày càng tăng của hội chứng cai rượu, khả năng dung nạp rượucủa người nghiện cũng thay đổi. Khi mới bắt đầu uống, phải đến số lượng lớn mới đủ làm say; nhưng càng về sau, tửu lượng càng kém, chỉ uống một ít đã say.

Chứng nghiện rượu mãn tính thường dẫn đến biến đổi nhân cách và sa sút tâm thần;tâm trạng bất thường, lúc khoan khoái vui vẻ, lúc cau có gây gổ. Sau một thời gian, người nghiện rượu giảm sút về đạo đức và năng lực trí tuệ, trở nên ích kỷ, lãnh đạm với người thân, không quan tâm đến gia đình, tiêu xài phung phí, vô trách nhiệm trong công việc, trí nhớ, khả năng sáng tạo và năng suất làm việc đều suy giảm, hay nói dối, thậm chí vi phạm kỷ luật lao động và phạm pháp.

Cơn sảng runlà một dạng loạn tâm thần cấp tính và trầm trọng xuất hiện ở người nghiện rượu mãn tính, khi cơ thể suy yếu vì mệt nhọc hay vì một bệnh nào đó. Gọi là mê sảng nặng, không nhận thức được không gian và thời gian, vào buổi chiều và tối thường xuất hiện các ảo giác (như ảo thị, ảo thính, ảo xúc) có nội dung không lành, làm người nghiện khiếp sợ, hoảng hốt. Trong ảo giác thị giác, các cảnh vật sự kiện thay đổi một cách hợp lý; ảo giác thính giác làm người nghiện nghe những tiếng người hăm doạ, buộc tội; ảo giác xúc giác có côn trùng đang bò trên cơ thể, thậm chí còn có cảm giác đau như bị côn trùng cắn; do ý thức rối loạn nên người nghiện rất tin đó là sự thật và có hành động phản ứng với nội dung các ảo giác như lẩn trốn hay tự vệ, nét mặt khi ngạc nhiên khi sợ hãi… vào ban đêm người nghiện không ngủ được, rối loạn tâm thần nặng lên và có thể kích động dữ dội. Đồng thời toàn thân run dữ dội, rõ nhất ở chân tay và lưỡi; người nghiện rối loạn phối hợp động tác nên đi đứng; cử động khó khăn. Toàn trạng sốt, mồ hôi đầm đìa, có hiện tượng mất nước, mạch nhanh nhưng huyết áp tăng. Cơn sảng run kéo dài từ 3 – 10 ngày và chấm dứt sau một giấc ngủ sâu. Tiên lượng phụ thuộc vào điều trị và trạng thái cơ thể của người bệnh, phần lớn được điều trị khỏi, một số ít đi vào hôn mê sâu, sốt cao và chết vì truỵ tim mạch.

Bệnh loạn thần Cóc - xa - cốp, được Cóc-xa-cốp mô tả vào năm 1887, là một bệnh loạn thần đặc biệt với các đặc trưng: viêm nhiều dây thần kinh gây liệt nhẹ, liệt có teo cơ, suy yếu hoặc mất các phản xạ gân xương, rối loạn cảm giác . Hội chứng quên Cóc-xa-côp với các rối loạn trí nhớ nặng nề, người nghiện nhận thức đúng những việc cảy ra chung quanh mình nhưng lại quên ngay tất cả, rối loạn định hướng không gian và thời gian. Trí nhớ những việc trước mắt và hàng ngày giảm nhiều, nhưng trí nhớ về quá khứ còn tốt. Hiện tượng bịa chuyện với nội dung thông thường để thay thế vào các khoảng trống trí nhớ.

Bệnh càng phát triển, người nghiện càng trở nên vô cảm, giảm sút về trí tuệ, về khả năng nhận xét. Loạn thần Cóc xa cốp xuất hiện nhiều ở tuổi 50 đến 60, trên những người uống thường xuyên đã nhiều năm. Nếu ngưng uống rượu thì tình trạng người bệnh khá dần lên, nhưng trí nhớ vẫn còn kém, nghị lực và sáng kiến đều giảm sút. Nếu người nghiện uống rượu trở lại thì toàn trạng diễn tiến xấu đi rất nhanh.

Hoang tưởng ghen tuông do rượu, thường kèm theo các ý tưởng bị theo dõi, bị đầu độc. Lúc đầu, hoang tưởng chỉ xuất hiện khi say sưa, về sau trở thành thường xuyên và quá quắt, các ông nghiện theo dõi xét nét vợ mình từ những điều nhỏ nhặt, rồi hành hạ đánh đập…

Xem Thêm

Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Ngày 25/6/2025, tại Tp. Huế, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) chủ trì, phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Huế (Liên hiệp Hội TP. Huế) tổ chức Hội thảo “Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức để góp phần tích cực cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023”.
An Giang: 8 giải pháp thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ
Đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội tỉnh) đã tập hợp được 40 hội, tổ chức thành viên với 9.554 hội viên cá nhân, trong đó có hơn 3.451 hội viên trí thức. An Giang xác định và đề ra mục tiêu về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) đến năm 2030.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

Cuộc thi sáng tác biểu trưng (logo) Đảng uỷ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương
Hướng tới chào mừng Đại hội Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Cuộc thi sáng tác biểu trưng (logo) Đảng uỷ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương và biểu trưng (logo) Đại hội đại biểu Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 được chính thức khởi động từ ngày 18/7/2025.
Xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, tập hợp, đoàn kết trí thức KH&CN phục vụ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới
Kể từ khi Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) được thành lập ngày 26/03/1983, Đảng bộ Liên hiệp Hội Việt Nam đã trải qua 9 kỳ Đại hội, mỗi kỳ Đại hội đã thực sự trở thành những mốc son quan trọng, đánh dấu bước phát triển cả về tư duy chính trị lẫn phương thức hoạt động của toàn hệ thống.
Hành trình phát triển văn hóa, ngôn ngữ, giáo dục bền vững của Viện CLEF
Ngày 9/7, Viện Nghiên cứu Phát triển Văn hóa, Ngôn ngữ và Giáo dục (Viện CLEF) đã tổ chức lễ kỷ niệm 5 năm thành lập. Đây là dịp để nhìn lại hành trình hình thành và phát triển của Viện, là lời tri ân sâu sắc gửi tới các đối tác, chuyên gia và cộng đồng học thuật đã luôn đồng hành, hỗ trợ và tiếp sức cho những bước tiến của Viện trong suốt thời gian qua.