Kiểu sinh sản khác lạ ở cây nhiệt đới Australia

Các loài cây miền bắc Australia khác những cây nhiệt đới ở các nước khác ở chỗ chúng có cả hoa đực và cái trên cùng một cây. Đặc điểm này còn được gọi là monoecy, có thể đã ra đời để đối phó với sự lười nhác và kém hiệu quả của những con bọ cánh cứng thụ phấn cho chúng.

Nghiên cứu do giáo sư Caroline Gross tại Đại học New Englandthực hiện cho thấy cả hoa cái và đực ở trên cùng một cây sẽ giúp các con côn trùng làm nhiệm vụ của mình dễ dàng hơn.

Gross đã tìm hiểu hệ sinh sản của 1113 cây thuộc 83 họ trên khắp miền bắc Australia . Bà đã so sánh những cây này với các nghiên cứu trước ở những khu rừng cổ nhiệt đới ở châu Phi và châu Á và những khu rừng tân nhiệt đới ở Mỹ, Mexico, Costa Rica và Columbia.

Những nghiên cứu có từ những năm 1800 cho thấy hầu hết các cây nhiệt đới đều lưỡng tính, với những bông hoa có cả nhị đực và nhuỵ cái. Hình thức phổ biến thứ 2 là phân tính (dioecy), cơ quan sinh sản đực và cái nằm trên 2 cây khác nhau. Monoecy là hình thức sinh sản ít phổ biến nhất. Không chỉ hoa đực và cái nằm trên các phần khác nhau của cùng một cây, chúng còn nở hoa tại các thời điểm khác nhau. Hình thức khác thường này phổ biến hơn cả ở các cây nhiệt đới Australia . Gross cũng tìm hiểu các nghiên cứu về rừng cận nhiệt đới Australia và cũng tìm thấy hình thức monoecy ở đó.

"Có vẻ như ở Australia không có những bông hoa to sặc sỡ để thu hút ong như ở các khu rừng khác. Thay vào đó hoa ở Australia thường nhỏ và có những con ong thụ phấn không mấy năng động, thích ở một chỗ và ăn trên cùng một cây", bà nhận xét.

Bà cho rằng hiểu được hệ sinh sản thực vật là vô cùng quan trọng để bảo tồn các loài cây. "Chẳng hạn, ở các rừng nhiệt đới, bạn có mật độ các loài thực vật cao, nhưng từng thành viên của cùng một loài lại bị tách biệt. Nếu bạn quét sạch những cây riêng lẻ phụ thuộc vào nhau để thụ phấn thì sự sinh sản sẽ bị suy giảm hoặc triệt tiêu".

Nguồn: vnexpress.net 24/6/2005