Kết quả nghiên cứu chế tạo bộ điều khiển tự động theo công nghệ khả trình cho các hệ thống, thiết bị tự động tàu thuỷ

Các thiết bị, hệ thống tự động nhập ngoại hiện nay được sử dụng trên các tàu đóng mới phần nhiều được thực hiện bởi các bộ điều khiển có công nghệ vi xử lý và tiên tiến hơn là trên công nghệ khả trình như PLC (Programmable Logic Controler) của các hãng SIEMENS, OMRON, MITSUBISHI (đã lắp đặt ở nhiều hệ thống điều khiển và mạng truyền thông công nghiệp). Công nghệ này cho phép nhà chế tạo cài đặt phần mềm điều khiển kèm theo mật lệnh (passwords), người sử dụng không thể can thiệp vào phần mềm điều khiển. Như vậy, nếu chúng ta muốn chế tạo ra các sản phẩm, thực hiện chính sách nội địa hoá thì cần nghiên cứu, nắm bắt công nghệ khả trình.

Thời gian qua, ngành đóng tàu nước ta đã có những tiến bộ vượt bậc, song hầu như tuyệt đại đa số thiết bị và hệ thống đều phải nhập ngoại; trong đó, có cả thiết bị điện và các hệ thống điện tự động tàu thuỷ. Vấn đề đặt ra là cần nhanh chóng có thiết bị, hệ thống nội hoá có chất lượng và chức năng tự động tương đương để thay thế nhập ngoại theo tinh thần Quyết định số 1420/QĐ-TTg ngày 2.11.2001 của Thủ tướng Chính phủ.

Mục đích của đề tài là nghiên cứu làm chủ công nghệ khả trình trên PLC, mạng truyền thông công nghiệp; chế tạo các bộ điều khiển theo công nghệ đó và điều khiển giám sát bằng mạng truyền thông công nghiệp tàu thuỷ.

Các nhà khoa học thực hiện đề tài đã nghiên cứu tìm hiểu về thiết bị khả trình, mạng công nghiệp và kỹ thuật lập trình của các hãng SIEMENS, OMRON, MITSUBISHI; tổng hợp thuật toán, viết chương trình điều khiển mới cho các hệ thống tự động tàu thuỷ đáp ứng quy phạm Đăng kiểm Việt Nam về đóng tàu vỏ thép (phần điện); chế tạo một số bộ điều khiển cho các hệ thống tự động và mạng truyền thông công nghiệp cho các hệ thống trong buồng máy.

Kết quả là đã làm chủ được công nghệ lập trình điều khiển, giám sát từ xa trên thiết bị khả trình, mạng truyền thông công nghiệp của SIEMENS, OMRON, MITSUBISHI; thiết lập 22 thuật toán điều khiển và lập trình điều khiển, giám sát trên ngôn ngữ STEP 7-300 và WIN CC của Hãng SIEMENS cho các hệ thống và bộ điều khiển; chế tạo thành công 3 hệ (3 mạng điều khiển giám sát phân tán - DP), 10 bộ điều khiển (trong đó có 1 mạng điều khiển giám sát phân tán) và 1 mạng điều khiển giám sát tập trung buồng máy loại liên kết đa điểm (MPI) trên thiết bị PLC của Hãng SIEMENS. Các hệ điều khiển và các bộ điều khiển trên được kiểm nghiệm tại phòng thí nghiệm với các mô hình vật lý thực của đối tượng và một số bộ được thử nghiệm tại Nhà máy Đóng tàu Bạch Đằng. Hiện nay, các sản phẩm này đã được Cục Đăng kiểm Việt Nam kiểm định và cấp chứng nhận và đang làm thủ tục xin cấp chứng nhận "giải pháp hữu ích" của Cục Sở hữu Trí tuệ. Một số hệ thống sử dụng công nghệ khả trình PLC do đề tài chế tạo đã được ứng dụng trên tàu Vũng Tàu 01 của Công ty Vận tải biển và Công tác lặn thuộc Vietsovpetro.

Ngoài ra, đề tài đã góp phần đạo tạo nhiều cán bộ nghiên cứu trở thành lập trình viên hệ thống điều khiển và giám sát, chủ yếu trên thiết bị của Hãng SIEMENS; đã đào tạo thành công 4 thạc sĩ.

Nguồn: TC Hoạt động khoa học, 2005, No10