Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ sáu, 25/01/2013 21:24 (GMT+7)

Đông y chữa loạn dưỡng cơ

Bệnh loạn dưỡng cơ Duchenne (Duchenne muscular dystrophy, viết tắt DMD) là một bệnh gây nên do đột biến gen Dystrophin - một gen lặn nằm trên cánh ngắn của nhiễm sắc thể X (Xq21) gây thiếu hụt protein Dystrophin nằm ở bề mặt màng tế bào cơ vân, đưa đến thoái hóa cơ và teo cơ.

DMD là một trong 9 loại bệnh loạn dưỡng cơ. Theo các tác giả GS.TS. Nguyễn Công Khanh, PGS.TS. Nguyễn Thanh Liêm, bệnh xuất hiện sớm, diễn biến từ từ, thường qua 3 giai đoạn: Giai đoạn 1: Bệnh xuất hiện tự nhiên, từ 2 - 3 tuổi, có bệnh nhân từ 4 - 5 tuổi với các triệu chứng giảm vận động, chậm biết đi, đi hay mỏi, dễ ngã, cầm nắm đồ vật hay bị rơi... chưa có teo cơ. Giai đoạn này khó chẩn đoán trừ khi có tiền sử gia đình có cậu, hoặc anh trai mắc.

Giai đoạn 2: Bệnh biểu hiện với đầy đủ các triệu chứng: Giảm vận động rõ, đi lại, đứng lên ngồi xuống, đang nằm ngồi dậy đều khó khăn (dấu hiệu Gower+); Teo cơ nhiều nơi, đối xứng như cơ vai, cơ Delta, cơ cánh tay, cơ ngực, thắt lưng, mông, đùi....; Giả phì đại cơ ở bắp chân gặp ở 100% bệnh nhân, cẳng tay ít gặp hơn. Cuối giai đoạn 2 thường có hiện tượng co gân gót, hoặc các gân khác làm bệnh nhân thay đổi dáng đứng, dáng đi, ngực ưỡn ra trước, mông cong ra sau, khi đứng chân thường phải nhón gót.

Giai đoạn 3 là giai đoạn cuối của bệnh: Mất hẳn khả năng vận động, ngồi một chỗ; Teo cơ toàn thân, teo cả cơ mặt làm mặt trẻ biến dạng. Hai bắp chân cũng teo nhỏ. Bệnh nhân chỉ còn lại da bọc xương; Tổn thương chức năng hô hấp, cơ tim. Bị các bệnh nhiễm trùng, bệnh nhân tử vong do suy hô hấp, suy tim, nhiễm trùng.

Thời gian tiến triển của bệnh dài ngắn tùy từng bệnh nhân, phụ thuộc vào đột biến của gen nhiều hay ít exon. Người mắc DMD làm xét nghiệm Creatin kynase (CK) huyết thanh tăng cao vọt từ 20 đến hàng 100 lần (CK bình thường của trẻ em là 18+16 IU/l; CK của phụ nữ là 26.9+ 9.8 UI/l).

Theo Lương y Lê Đắc Quý, Đông y nhận định DMD trong phạm trù chứng nuy của Đông y, từ đó suy ra nguyên nhân, chẩn đoán, phép chữa, phương chữa. Đông y nhận định: Tỳ chủ tứ chi, là gốc của hậu thiên, là nguồn của sinh khí (hậu thiên chi bản, sinh khí chi nguyên), hậu thiên mất sự nuôi dưỡng, tứ chi suy yếu, ắt sinh chứng cơ nuy; thận chủ tinh, là gốc của tiên thiên, bẩm thụ tiên thiên không đầy đủ, thận tinh suy hư, xương khô tủy vợi, ắt sinh chứng cốt nuy.

Thể tỳ khí hư nhược: Triệu chứng cơ bắp toàn thân co thu, không có lực, mệt mỏi mất sức, ăn ít, hụt hơi, bụng trướng, phân nát, lưỡi nhạt, thân lưỡi mập, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch tế nhược vô lực. Phép chữa Bổ ích tỳ khí. Phương: Sâm linh bạch truật tán gia giảm.

Dược gồm: Đảng sâm, Bạch truật, Hoài sơn, Bạch biển đậu, Mạch nha đều 12g, Phục linh, Mễ nhân đều 9g, Cam thảo, trích Kê nội kim đều 6g. Sắc uống. Tỳ chịu trách nhiệm về cơ bắp và tứ chi, DMD tuy có liên quan với di truyền, nhưng hậu thiên mất nuôi dưỡng, cần chữa chính khí, phải kiện tỳ bổ khí.

Nghiên cứu dược lý cho thấy Sâm linh bạch truật tán có thể tăng thêm hấp thu nước và yếu tố vi lượng của thành ruột, liều lượng nhỏ có tác dụng hưng phấn đối với nhu động ruột, liều lượng lớn có tác dụng ức chế, đồng thời có tác dụng giảm co thắt thành ruột, cơ chế tác dụng của nó là có tác dụng trực tiếp lên cơ trơn, bổ khí gián tiếp cho cơ vân.

Thể thận tinh hư tổn: Triệu chứng cơ bắp teo nhẽo, không có lực, tiến triển nhanh, đa số phát triển ở bệnh nhi, đi không vững, dễ ngã, khi đứng cột sống thắt lưng gồ về trước, lưỡi đỏ nứt giữa, mạch huyền tế vô lực.

Phép chữa: Tư bổ thận tinh. DMD phần nhiều là bệnh di truyền, phát bệnh từ tuổi nhi đồng, thường do tiên thiên không đầy đủ. Thận tàng tinh, là gốc của tiên thiên, thận tinh không đầy đủ phải chữa bổ thận. Phương: Địa hoàng ẩm tử gia giảm. Dược gồm: Sinh địa, Thục địa đều 12g, Sơn thù, Kỷ tử, Viễn chí, Nhục thung dung, Đương quy, Ngũ vị tử, Thạch xương bồ, Ba kích, Phục linh, Hoàng kỳ đều 9g. Sắc uống.

Hiện Lương y Lê Đắc Quý đã lập ra Phác đồ điều trị DMD của Đức Thọ Đường với một liệu trình điều trị dài 3 tháng.

Xem Thêm

Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Ngày 25/6/2025, tại Tp. Huế, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) chủ trì, phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Huế (Liên hiệp Hội TP. Huế) tổ chức Hội thảo “Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức để góp phần tích cực cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023”.
An Giang: 8 giải pháp thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ
Đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội tỉnh) đã tập hợp được 40 hội, tổ chức thành viên với 9.554 hội viên cá nhân, trong đó có hơn 3.451 hội viên trí thức. An Giang xác định và đề ra mục tiêu về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) đến năm 2030.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

Cuộc thi sáng tác biểu trưng (logo) Đảng uỷ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương
Hướng tới chào mừng Đại hội Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Cuộc thi sáng tác biểu trưng (logo) Đảng uỷ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương và biểu trưng (logo) Đại hội đại biểu Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 được chính thức khởi động từ ngày 18/7/2025.
Xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, tập hợp, đoàn kết trí thức KH&CN phục vụ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới
Kể từ khi Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) được thành lập ngày 26/03/1983, Đảng bộ Liên hiệp Hội Việt Nam đã trải qua 9 kỳ Đại hội, mỗi kỳ Đại hội đã thực sự trở thành những mốc son quan trọng, đánh dấu bước phát triển cả về tư duy chính trị lẫn phương thức hoạt động của toàn hệ thống.
Hành trình phát triển văn hóa, ngôn ngữ, giáo dục bền vững của Viện CLEF
Ngày 9/7, Viện Nghiên cứu Phát triển Văn hóa, Ngôn ngữ và Giáo dục (Viện CLEF) đã tổ chức lễ kỷ niệm 5 năm thành lập. Đây là dịp để nhìn lại hành trình hình thành và phát triển của Viện, là lời tri ân sâu sắc gửi tới các đối tác, chuyên gia và cộng đồng học thuật đã luôn đồng hành, hỗ trợ và tiếp sức cho những bước tiến của Viện trong suốt thời gian qua.