Công dụng của việc bón vôi cho lúa
Nguyên liệu dùng để làm vôi và thành phần gồm có:
- Đá vôi: chủ yếu là CaCO 3thường lẫn với MgCO 3, chứa 55-56% CaO và khoảng 1% Mg.
- Vôi nung: CaO, thường lẫn Ca(OH) 2và CaCO 3. Loại này bón tốt, đỡ công vận chuyển, hiệu lực nhanh. Tuy nhiên, cần chú ý là nó thuộc loại hút nước, tăng nhiệt độ mạnh và nở to. Vôi nung có thể bón thẳng vào ruộng nước để hả hết rồi cày bừa.
Về khả năng trung hòa độ chua của đất, thì 1 tấn Ca(OH) 2bằng khoảng 1,35 tấn CaCO 3.
Khi bón vôi cho cây trồng cần chú ý một số điểm sau:
- Bón vôi khử được độ chua của đất, thỉnh thoảng phải bón lại, không để quá lâu vì do quá trình rửa trôi đất bị hóa chua trở lại.
- Vùng mưa càng nhiều, đất càng dốc thì việc bị chua trở lại càng nhanh.
- Đất mặn bón vôi vẫn có thể có tác dụng tốt, có điều kiện nên bón thạch cao.
- Bón vôi làm tăng cường quá trình vi sinh vật đất, tạo điều kiện cho cây trồng hấp thu được dinh dưỡng mạnh hơn, tiêu diệt được một số nấm hại cây.
- Bón vôi cải tạo được lý tính đất, tăng cường dung tích hấp thu. Đất được cải tạo bằng vôi cày nhẹ hơn đất không bón vôi.
- Bón vôi khử được nhiều chất độc trong đất, có ảnh hưởng không tốt đến sinh trưởng phát triển của cây như nhôm di động, sắt (II), H 2S, Axit butilic v.v....
- Bón vôi kết hợp với các loại phân hóa học sinh lý chua như SA (Sunphat đạm), KCl v.v... là rất cần thiết để trung hòa bớt độ chua của phân, giảm tác hại đối với cây.
- Đất có thành phần càng nhẹ, càng ít mùn thì lượng vôi càng phải ít hơn và bón làm nhiều lần.
- Bón nhiều vôi, mùn bị khoáng hóa nhanh và một số chất dinh dưỡng trong đất bị chuyển thành dạng khó tiêu (như Zn, Cu, B, Mn v.v...). Do đó, nên kết hợp bón vôi với phân chuồng hoặc các loại phân hữu cơ khác.
Trong sản xuất hiện nay, nhất là trong sản xuất lúa, người dân thường bón vôi quá ít, lại bón phân khoáng sinh lý chua, dẫn đến tình trạng đất lúa càng ngày càng chua. Mặt khác, mưa nhiều làm rửa trôi bớt Canxi, cây hút Canxi, chất hữu cơ phân giải sinh ra nhiều axit hữu cơ, vô cơ có khả năng hòa tan vôi và rửa trôi đi. Tất cả các nguyên nhân trên đòi hỏi phải coi trọng việc bón vôi cho cây trồng, nhất là cây lúa. Trong mọi trường hợp có canh tác trên đất chua hiện nay, bón thêm một lượng vôi thích hợp khi nào cũng được năng suất cao hơn là không bón.
Đối với nhiều loại cây trồng, ngay cả trên đất ít chua và không chua, bón vôi vẫn có thể tăng thêm được năng suất.
Tóm lại, đừng nên xem nhẹ vai trò của vôi, một loại phân bón rẻ tiền nhưng có tác dụng không nhỏ. Cần bón vôi cho cây trồng một cách đầy đủ, nếu muốn hạn chế tối đa những tác động tiêu cực đến hệ sinh thái đồng ruộng, cũng như năng suất chất lượng của cây trồng.
Nguồn: Thông tin Môi trường Đà Nẵng, 2001, Số 1