Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ năm, 14/09/2006 19:45 (GMT+7)

Có hay không “Ngày thiên địa nhân hội”?

Thiên địa nhân hội là ngày nào?

Người tiền sử sống cùng côn trùng thảo mộc nên nghe và hiểuđược thông điệp của thế giới tự nhiên. Họ thấy rằng trong một năm có một tháng giao mùa rất rõ rệt. Tháng ấy có một tuần, tuần ấy có 3 ngày, 3 ngày ấy có 1 ngày trời đất chuyển mình, cảm nhậnđược sự sinh sôi nảy nở của chồi cây và âm thanh khác thường của chim muông, côn trùng. Cây trút lá ào ạt, trời ấm hẳn lên. Cơthể con người cũng rạo rực hơn mọi ngày.

Theo Nam Dịch và các trước tác của Lý Công Uẩn, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Hải Thượng Lãn Ông, Nguyễn Bỉnh Khiêm, ngày này là ngày mùng 1 Tết trong lịch cổ Đông Sơn.

Lịch cổ Đông Sơnđược thể hiện rõ nét trên mặt trống đồng với chu kỳ 13 tháng. Ngày Thiên Địa Nhân hộiđược đánh dấu bằng hình tượng người vũ sỹ cầm ngọn lao cắm xuống đất (biểu tượng chọc lỗ trỉa hạt) bắt đầu một vụ gieo trồng. Phía dưới ngọn giáo là đầu con hươu cái biểu hiện một mùa săn thú bắt đầu (vì đây là mùa động vật động dục nên dễ săn bắt chúng). Tham chiếu ngày mồng một Thiên Địa Nhân hội trên lịch cổ Đông Sơn thấy ngày này muộn hơn Tết Chon Ch’năm Thơmây của người Khơme và Tết Song Kơla của người Thái. Tham chiếu với âm - dương lịch hiện đại thì ngày Thiên địa nhân hội thường rơi vào một ngày trong tháng Thiên địa nhân hội ( khoảng từ cuối tháng 3 đến đầu tháng năm). Đó là tháng có trận mưa rào sấm chớp đầu tiên trong năm. Lịch cổ Đông Sơn tính theo tuần trăng, con nước, một tháng có 28 ngày. Một năm lịch cổ Đông Sơn có 13 tháng x 28 ngày 365 ngày. Vì vậy, ngày Thiên địa nhân hội có chu kỳ nhất định chính xác theo lịch cổ Đông Sơn. Tuy nhiên, ngày nay, các tính lịch này đã thất lạc, chỉ còn để cập đến trong một số sách cổ của các thầy cúng ở các vùng dân tộc thiểu số.

Ngày tốt hay xấu?

Theo Đông y, kinh lạc và huyệt đạo con người hoạt động theo giờ. Vì vậy các lương y xưa thường chọn giờ để châm cứu vào các huyệt nhất định, nhằm lợi dụng thời khí (gồm thiên khí và địa khí) tác động vào cơthể tốt nhất. Vào ngày này, huyệt đạo cơthể khai mở, nếu xông hơi sẽ mở hết các lỗ chân lông, xả bỏđược tuyến bã và các chất độc hại cho cơthể đồng thời dẫnđược các chất thuốc vào kinh mạch nhanh hơn.

Trên trống đồng Đông Sơn, thời khắc Thiên địa Nhân hộiđược miêu tả là thời điểm khởi mùa gieo hạt, động dục nên các thầy cúng xưa cho rằng đó là thời điểm tốt cho con người thụ thai. Tuy nhiên, trong sách Hải Thượng Lãn Ông có ghi: “Vào thì ấy phụ nữ dễ sảy thai nhưng cũng dễ thụ thai. Thiên Địa Nhân hội khả dĩ dược trị!” Nghĩa là những người đã có thai thì dễ sảy thai, những người hiếm muộn lại dễ đậu thai. Các thầy cúng người Mường cũng cho rằng, gieo trồng, thụ thai vào ngày này cây cối phát triển tốt, con người sống lâu, khoẻ mạnh.

Theo các lương y xưa, vào ngày Thiên địa nhân hội cơthể hoạt huyết, chịu sự chi phối của năng lượng trong tự nhiên. Trong sách binh lược của mình, Trần Hưng Đạo cũng đã tổng kết: “Thiên Địa Nhân hội hoạt huyết, binh sĩ khó cầm máu khi tử thương, đả giặc Thát ngoan cường khôn xiết”. Nghĩa là vào ngày đó binh sĩ chiến đấu dũng cảm hơn nhưng khó cầm máu nếu bị thương. Khi cơthể hoạt huyết nếu không đề phòng rất dễ nhiễm bệnh tật. Thực tế ngày nay, vào thời điểm này, Cục y tế dự phòng cũng khẳng định đây cũng là thời điểm thường phát sinh dịch bệnh.

Theo nghiên cứu của chúng tôi, vào tháng Thiên địa nhân hội, các pin mặt trời đều tăng công suất thu điện (nghĩa là lượng bức xạ mặt trời thời gian đó tăng hơn bình thường) và có nhiễu loạn mạnh ở tầng điện ly (tầng ion bao quanh vỏ Trái đất) làm nhiễu các máy radio. Nhiều khả năng, chính các phông năng lượng này đã kích thích các mầm sống ở Trái đất. Vào ngày này, do cơthể chịu sự chi phối của năng lượng bức xạ bên ngoài nên khó kiểm soátđược hành vi. Đó cũng chính là lý do thời điểm này tỷ lệ tai nạn giao thông, tai nạn lao động và tội phạm gia tăng. Kiểm tra biểu đồ tội phạm và trọng án của công an Hà Nội trong nhiều năm cũng trùng khớp với điều đó. Cũng có một sự trung lặp kỳ lạ là các cuộc chiến tranh đẫm máu trong Lịch sử loài người như: trận chiến thành Troy trận Verdon, Waterlo, Matxcơva, Thế chiến I, Thế chiến II… đều rơi vào tháng Thiên Địa Nhân hội.

Có thể những nghiên cứu trên đây chưa thật thoả đáng, tuy nhiên, từ những di sản văn hoá này của tổ tiên, chúng ta sẽ hiểu hơn về sự tồn tại và phát triển của vạn vật. Kết hợp hài hoà giữa khoa học cổ và hiện đại để vận dụng vào cuộc sống sao thuận với tự nhiên là điều mà mỗi chúng ta đều mong muốn.

Nguồn: KH&ĐS Số 74 Thứ Sáu 15/9/2006

Xem Thêm

Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

LHH Bình Định và Gia Lai trao đổi kinh nghiệm, hướng tới mô hình tổ chức phù hợp sau sáp nhập
Ngày 28/5, tại TP Pleiku đã diễn ra buổi làm việc và trao đổi kinh nghiệm giữa Liên hiệp các Hội KH&KT (LHH) tỉnh Bình Định và LHH tỉnh Gia Lai. Buổi làm việc do ông Lê Văn Tâm – Phó Chủ tịch Thường trực LHH Bình Định và ông Nguyễn Danh – Chủ tịch LHH Gia Lai đồng chủ trì.
Nâng cao nhận thức và năng lực ứng dụng AI trong truyền thông, báo chí
Ngày 29-5, Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Chương trình tập huấn với chủ đề “Trí tuệ nhân tạo (AI) – Ứng dụng trong báo chí hiện đại”. Học viên tham dự tập huấn là các phóng viên, biên tập viên thuộc các cơ quan báo chí của các Tổ chức KH&CN, Hội ngành toàn quốc trong hệ thống.
Quảng Ngãi: Hội nghị thông tin, tuyên truyền cho đội ngũ trí thức tỉnh “Kỷ nguyên mới - Sứ mệnh và hành động”
Thực hiện Chương trình phối hợp công tác năm 2025, Liên hiệp hội tỉnh Quảng Ngãi phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị thông tin, tuyên truyền cho đội ngũ trí thức tỉnh Quảng Ngãi với chủ đề: “Kỷ nguyên mới - Sứ mệnh và hành động”
Quảng Bình: Hội nghị tập huấn Trí tuệ nhân tạo (AI) trong hành chính - công vụ - xã hội
Ngày 28/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Quảng Bình tổ chức Hội nghị tập huấn Trí tuệ nhân tạo (AI) trong hành chính- công vụ - xã hội cho 100 học viên là cán bộ, công chức, viên chức một số sở ngành, cơ quan Liên hiệp Hội và hội viên của các Hội thành viên.
Chủ tịch Phan Xuân Dũng chúc mừng Liên hiệp hội Hà Tĩnh nhân Kỷ niệm 30 năm thành lập
Sáng 26/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Tĩnh (Liên hiệp hội) đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập (27/5/1995-27/5/2025). Dự lễ kỷ niệm có Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Trần Nhật Tân, đại diện các tỉnh bạn, các sở ngành tại địa phương và lãnh đạo, cán bộ nhân viên của Liên hiệp hội qua các thời kỳ.
Phát động hưởng ứng Ngày phòng chống tác hại của thuốc lá tại Phú Yên
Sáng qua 28/5, tại Trường đại học Phú Yên, Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh phối hợp với Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam tổ chức lễ phát động hưởng ứng các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá vì sức khỏe người tiêu dùng với thông điệp: “Phòng chống tác hại của thuốc lá bảo vệ thế hệ tương lai”, “Vì sức khỏe người tiêu dùng hãy nói không với thuốc lá”.
Anh nông dân lớp 5 và hành trình tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật
Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đòi hỏi sự đổi mới, thích ứng và sáng tạo để nâng cao năng suất và giảm chi phí lao động, một người nông dân tại Châu Phú, An Giang - dù chỉ học hết lớp 5 - đã chứng minh rằng: Tri thức không chỉ đến từ sách vở mà còn từ thực tiễn cần mẫn và khối óc sáng tạo không ngừng.
Trao Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam năm 2024
Tối 28/5, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã tổ chức Lễ tổng kết và trao Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ (KHCN) Việt Nam năm 2024.
Quảng Ngãi: Tổ chức Hội nghị tuyên truyền cho trí thức
Chiều 9/5, tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm tỉnh Quảng Ngãi, Liên hiệp hội tỉnh đã phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh uỷ tổ chức Hội nghị thông tin, tuyên truyền cho đội ngũ trí thức và Hội viên của Câu lạc bộ Lê Trung Đình tỉnh Quảng Ngãi với chủ đề “Tình hình Biển Đông gần đây và chính sách của Việt Nam”.
Đắk Lắk: Hội nghị phản biện Dự thảo Nghị quyết về bảo đảm thực hiện dân chủ cơ sở
Sáng ngày 27/5/2025, tại trụ sở Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đắk Lắk (Liên hiệp hội) đã diễn ra Hội nghị phản biện và góp ý đối với Dự thảo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Đắk Lắk về việc quyết định các biện pháp bảo đảm thực hiện dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Phát động Chiến dịch phục hồi rừng “Rừng xanh lên 2025” tại Sơn La
Hưởng ứng Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học 22/5 và Ngày Môi trường Thế giới 05/06, ngày 25/5, Liên Hiệp Hội Việt Nam (LHHVN) đã phối hợp cùng Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature), Hạt Kiểm lâm Vân Hồ, Trung tâm Nghiên cứu Sáng kiến Phát triển cộng đồng (RIC) và chính quyền địa phương phát động trồng hơn 18.000 cây bản địa tại hai xã Song Khủa và Suối Bàng, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.
VinFuture 2025 nhận 1.705 đề cử toàn cầu – tăng 12 lần số đối tác đề cử sau 5 mùa giải
Giải thưởng Khoa học Công nghệ toàn cầu VinFuture đã chính thức khép lại vòng đề cử cho mùa giải thứ 5 với 1.705 hồ sơ đến từ khắp nơi trên thế giới. Đặc biệt, số lượng đối tác đề cử chính thức của Giải thưởng đã tăng trưởng vượt bậc, đạt 14.772 đối tác.