Chủ động, đối phó khắc phục nạn cạn kiệt nguồn nước

Hầu hết các ao hồ, đầm đập trên địa bàn cả nước vào thời kỳ nắng nóng kéo dài, lượng mưa dưới mức trung bình thấp, hoặc rất hạn chế sẽ rơi vào tình trạng ở mức nước chết. Nhiều con suối, khe lạch, đầm trũng lớn có thể nước sẽ ngừng chảy và chỉ còn lại những vùng nước đọng. Tình trạng dùng thuốc nổ, vật liệu nổ, các dụng cụ kích điện phục vụ việc khai thác thủy hải sản mang tính hủy diệt sẽ diễn ra khá phức tạp. Các vùng nước đọng là nơi trú ngụ của tôm cá… trong lúc trời khô hạn sẽ khắc khoải chờ các cơn mưa, nhưng đồng thời cũng là địa chỉ béo bở của người dân bởi: tôm, cua, cá, ếch, rắn, lươn… khá phong phú do chúng đổ dồn từ thượng nguồn về vùng trũng có nước, phạm vi trú nghụ bị thu hẹp, mặt nước tĩnh và nông cạn rất dễ cho việc khai thác.

Đây là nơi tồn tại, duy trì sự sống không chỉ là các loại động vật sống ở dưới môi trường nước mà còn là nước uống của nhiều loại động vật rừng hoang dã, thế nhưng lại bị con người xâm hại. Các tay súng săn bắt từ nhiều nơi, nhiều lúc “mai phục” các loài chim, động vật bò sát và các loại thú rừng tìm đến các khe suối, đầm trũng thỏa cơn khát, khi nào xuất hiện là họ sẵn sàng “thanh toán” sự sống, đưa sản phẩm rừng về các nhà hàng đặc sản rừng mọc lên nhan nhản ở các thành phố, khu nghỉ dưỡng…

Cây cối khô héo, nước đọng cũng là nơi để người dân khai thác tưới cho cây trồng, nước các khe trũng, đầm phá cũng cạn kiệt và đương nhiên động vật sinh sống dưới nước mất đi môi trường tồn tại, mùa khô cũng là mùa nháo nhác của các loài chim vì di chuyển vùng để tìm nước uống. Các con sông thời kỳ ấy nước cũng cạn, đáy sông lộ rõ đá ghềnh, hàng trăm thú quý cũng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển.

Theo đánh giá của các ngành chức năng, để đảm bảo sự sống và phát triển của các loại thủy sản, các động vật sống nửa trên cạn và động vật rừng thì cần có biện pháp ngay từ sau vụ xuân hè để ngăn chặn, giáo dục, thuyết phục, phải thường xuyên phối hợp với chính quyền từng địa phương, tuyên truyền rộng rãi đến người dân để họ có ý thức bảo vệ môi trường nước. Kiên quyết xử lý các đối tượng dùng thuốc nổ, vật liệu nổ trái phép, kích điện nhằm khai thác thủy sản. Đặc biệt là những kẻ săn bắn động vật rừng trái phép. Phải có kế hoạch chủ động điều tiết các nguồn nước tại các hồ ao, đầm lầy, trong mùa khô hạn hợp lý (nhất là những tháng ngày nắng nóng gay gắt kéo dài). Tiến hành quy hoạch khảo sát và xây dựng một số đập giữ nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và tạo điều kiện thuận lợi cải thiện môi trường sống, không chỉ động vật dưới nước mà cả các loại động vật sống trên cạn.

Điều rất đáng quan tâm là điều kiện địa lý, khí hậu tự nhiên của mỗi tỉnh như: khu Tây Bắc, Tây Nguyên, miền núi phía Bắc, trung du, đồng bằng… cần có kế hoạch cụ thể, chi tiết phù hợp để tính toán khả năng dự trữ nước trên địa bàn tỉnh, khu vực, trong việc đầu tư thêm các đập giữ nước… để đảm bảo nước tưới, nước sinh hoạt cho mùa khô, nắng nóng kéo dài cạn kiệt để phát triển kinh tế và nước phục vụ sinh hoạt, đời sống nhân dân.

Trong khi nông dân các tỉnh chưa chủ động để đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi, khả năng sản xuất sản phẩm đáp ứng nhu cầu thiết yếu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, thì đầu tư các công trình chứa nước sẽ khắc phục được nhiều mặt tồn tại trong sản xuất nông nghiệp cũng như sự tồn tại và phát triển của nhiều loại động thực vật. Thực hiện đa dạng hóa sinh học và phát triển bền vững một cách hiện thực, hiệu quả.