Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 10/03/2009 01:30 (GMT+7)

Chất dẻo có độc tố gì?

Một nghệ sĩ nhà nghề nổi tiếng thời trước dự báo, trong lịch sử điện ảnh, chất dẻo là tuyệt vời trên con đường của nó để trở thành một sản phẩm chủ yếu trong đời sống Mỹ. Thế rồi, Mỹ đã thải ra 28 triệu tấn rác chất dẻo trong năm 2005, trong đó 27 triệu tấn rác này đựơc chôn dưới đất.

Thực phẩm và nước được chứa trong chất dẻo. Chất dẻo được sử dụng trong điện thoại và các máy tính, các loại ô tô và các loại máy bay. Cái chất này có thể thích ứng vô hạn nhưng lại có mặt ít ai hay biết. Các nhà môi trường học buồn phiền vì dầu đã là nhu cầu để tạo ra chất dẻo. Các bậc cha mẹ lo lắng về khả năng của các hoá chất độc hại tạo nên cái cách của chúng từ chất dẻo thông thường đi vào trong các dòng máu của con người.

Những khả năng nói trên, Haegele, một cư dân ở Chicago, 28 tuổi, không phải là cá nhân duy nhất cố loại bỏ chất dẻo ra khỏi cuộc sống của bà. Thậm chí bà còn có một blog tốt nhất cho những nỗ lực này. Nhưng những ai đó đã cố hiểu biết sự độc hại ấy thì còn lâu mới dễ đi đến thoát ra khỏi chất dẻo. Những đồ vật loại này thì ở đâu cũng có mà nó là thực tế không dễ dàng có thể tránh sự tiếp xúc với chúng.

Vom Saal, nhà sinh học ở Đại học Missouri , và là thành viên nổi tiếng của một nhóm các nhà nghiên cứu đã gia tăng lo ngại trong những năm gần đây về sự an toàn của một vài loại chất dẻo thông thường. Theo ông, chất dẻo có tính chất trơ ỳ. Chúng phải mất hàng trăm năm mới phân huỷ khi đã chôn trong đất. Song vì tuổi thọ của chất dẻo hoặc bị đặt vào tình thế dễ bị hơi nóng hoặc bị stress (ứng suất) có thể thoát ra một lượng nhỏ trong một vài thành phần của nó.

Thuộc mối liên quan đặc biệt trong thời gian ấy là chất bisphenol - a (BPA), thường được dùng để tăng cường các chất dẻo nào đó; và các chất phthalate, thường được dùng để làm mềm các chất dẻo khác. Mỗi thành phần chiếm một phần vài trăm trong các sản phẩm thông thường; chất BPA đang có trong mọi vật từ các màng lót đóng bên trong đồ hộp (để bảo vệ chống lại khuẩn E. Coli và chứng ngộ độc), trong khi các chất phthalate được tìm thấy ở các đồ chơi của con trẻ cũng như các thuốc mỹ dung, nước hoa…

Chất BPDE, được sử dụng như một sự làm chậm lửa cháy. Những lượng nhỏ hoá chất này có thể thoát vào không khí. Những nghiên cứu về động vật cho thấy nó tác động phủ định thần kinh. Nó được thấy trong các dây và các loại cable, các loại vỏ bọc chất dẻo của các tivi và các máy tính.

Các loại hoá chất nói trên có thể đi vào bên trong cơ thể chúng ta qua thực phẩm, nước và những bụi nhỏ li ti khi chúng ta thiêu đốt chất dẻo, thậm chí do hấp thụ qua da. Thực vậy, cơ quan Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Bệnh cho biết 92% trẻ em Mỹ trên dưới 6 tuổi thử nghiệm, khẳng định có chất BPA - một dấu hiệu xác đáng hoá chất này thông thường có trong thế giới chất dẻo của chúng ta như thế nào.

Các nhà khoa học như V. Saal cho rằng BPA và các phthalate đều không giống các độc chất môi trường khác (như than chì và thuỷ ngân), trong những thành phần chất dẻo này đều là “kẻ phá vỡ” nội tiết, mà nó giống hệt các hormone.

Estrogen và các hormone khác, với một lượng tương đối một chút có thể gây ra các biến đổi rất lớn. Vì vậy, họ lo lắng chất BPA và các chất phthalate có thể gây ra hiện tượng tương tự đặt biệt ở các trẻ nhỏ.

Những nghiên cứu ở động vật dựa vào chất BPA cho thấy sự đặt vào tình thế dễ bị tồi tệ đó, đặc biệt ở các trường hợp mang thai, có thể đã liên quan đến sự đa dạng các rủi ro, kể cả ung thư và những vấn đề liên quan tới sinh sản. Một vài nghiên cứu về con người trên cơ sở các chất phthalate đã cho thấy có nguy cơ rơi vào tình thế dễ bị suy tàn chất lương tinh dịch ở các đàn ông trưởng thành. Trong khi những nghiên cứu khác lại đưa đến kết quả là vào tuổi dậy thì sớm ở các cô gái có thể liên quan tới các loại hoá chất này!

Các mức độ đặt vào tình thế dễ bị, thậm chí rất nhỏ của các chất trung gian đó hiện nay có quá nhiều không/

Khoa học thì vẫn mù mờ, còn các nghiên cứu về con người cũng ít và còn lâu mới đi đến dứt khoát. Vì thế, trong khi Canada và Cộng hoà Dân chủ Wal - Mart đang khuấy động việc cấm chất BPA có trong các bình dùng cho trẻ thơ - thì cơ quan Quản lý Dược và Thực phẩm Mỹ lại xác nhận rằng các sản phẩm BPA đưa ra không có một nguy cơ nào, như đưa ra EU. Cho dù có đúng như thế, song các nhà khoa học như M. Suffet - một giáo sư về các khoa học sức khoẻ và môi trường ở Đại học California nói: Đơn giản là hiện nay, việc tránh các loại chất dẻo nào đó, vẫn an toàn hơn là phải lấy làm tiếc!

Trong khi các nhà nghiên cứu tiếp tục xem xét tác động của chất dẻo vào cơ thể người, thì không một nghi ngờ nào cho rằng giảm bớt vật liệu này nhất định sẽ cứu giúp môi trường. Chất dẻo đã tạo nên gần 12% rác rưởi ở Mỹ (trong năm 1960 chỉ là 1%).

Người ta có thể thấy cái kết quả 1.600 km miền Tây San Francisco trong “Bãi rác Thái Bình Dương vĩ đại”, một khối ngồn ngộn vụn chất dẻo gấp đôi kích thước Texas. Giá dầu tăng lên có thể làm cho nhà công nghiệp bắt kịp với những khích lệ cho việc đi xe đạp; các tỷ lệ hiện thời ở Mỹ đang ở mức ít hơn 6%. Song cách tốt nhất để giảm bớt tác động chất dẻo lên trái đất, đơn giản là sử dụng chúng ít đi.

Người ta có thể tránh dùng các bình và các đồ chơi chất dẻo có dán nhãn số 3 hoặc số 7, mà chúng thường chứa BPA hoặc các phthalate và tránh xa các thực phẩm được đóng hộp có lượng axit giống như các loại cà chua.

Vom Saal cũng khuyên rằng những sự thận trọng nên tránh hơi nóng từ chất dẻo trong các lò vi sóng. Song tống khứ hoàn toàn chất liệu này như thế nào, thì “Nó là khó khăn để có được toàn bộ giải pháp”.

Xem Thêm

Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Ngày 25/6/2025, tại Tp. Huế, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) chủ trì, phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Huế (Liên hiệp Hội TP. Huế) tổ chức Hội thảo “Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức để góp phần tích cực cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023”.
An Giang: 8 giải pháp thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ
Đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội tỉnh) đã tập hợp được 40 hội, tổ chức thành viên với 9.554 hội viên cá nhân, trong đó có hơn 3.451 hội viên trí thức. An Giang xác định và đề ra mục tiêu về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) đến năm 2030.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

Khai mạc Hội nghị AFEO Midterm 2025 tại Đà Nẵng
Ngày 6/8, tại TP Đà Nẵng, Liên đoàn các tổ chức kỹ sư ASEAN (AFEO) chính thức khai mạc phiên toàn thể Hội nghị giữa kỳ lần thứ 24. Hội nghị là diễn đàn để các nhà khoa học, các kỹ sư, các chuyên gia cùng chia sẻ, thảo luận các giải pháp trong việc kiến tạo một tương lai bền vững cho khu vực ASEAN.
Ba mục tiêu khi xây dựng thành phố thông minh tại ASEAN
Nằm trong khuôn khổ chuỗi hội thảo thuộc Hội nghị AFEO Midterm 2025 tại Đà Nẵng do Liên đoàn các tổ chức kỹ sư ASEAN (AFEO) và Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức, Hội thảo Thành phố thông minh - Hướng tới nâng cao chất lượng cuộc sống đã xác định được 3 mục tiêu khi xây dựng thành phố thông minh tại ASEAN.
Khai mạc phiên toàn thể của Hội nghị AFEO Midterm 2025 tại Đà Nẵng
Ngày 6/8, tại TP Đà Nẵng, Liên đoàn các tổ chức kỹ sư ASEAN (AFEO) chính thức khai mạc phiên toàn thể Hội nghị giữa kỳ lần thứ 24. Hội nghị là diễn đàn để các nhà khoa học, các kỹ sư, các chuyên gia cùng chia sẻ, thảo luận các giải pháp trong việc kiến tạo một tương lai bền vững cho khu vực ASEAN.
Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Đảng bộ Liên hiệp Hội Việt Nam nhiệm kỳ 2025-2030
Ngày 31/7, Đảng bộ Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ lần thứ nhất. Đồng chí Phạm Ngọc Linh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam chủ trì Hội nghị.
Sửa Luật Đất đai 2024: Đề xuất 2 phương án về bảng giá đất, bỏ "nguyên tắc thị trường"
Tại Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất bỏ nguyên tắc thị trường trong xác định giá đất, thay vào đó Nhà nước đóng vai trò chủ thể xác định; đồng thời đề xuất 2 phương án khi xây dựng bảng giá đất...
Diễn đàn Dầu khí và Năng lượng 2025: Thúc đẩy hình thành hệ sinh thái năng lượng an toàn, hội nhập
Ngày 28/7, Diễn đàn Dầu khí và Năng lượng thường niên 2025 với chủ đề “Chuyển dịch năng lượng: Tầm nhìn và Hành động” đã diễn ra tại Hà Nội do Hội Dầu khí Việt Nam (Hội DKVN) phối hợp cùng Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) tổ chức. Diễn đàn là một trong những sự kiện quan trọng Chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ Petrovietnam lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030.