Cây Xích đồng nam
Là loại cây thấp, cao 1 - 2m, cành vuông, có rãnh, có lông mịn. Lá mọc đối, phiến lá hình tim, dài 10 - 20cm, rộng 8 - 15cm, mép lá nguyên hoặc có răng cưa nhỏ, gân lá nổi rõ, gân phụ đan thành mạng luới.
Cụm hoa mọc ở ngọn thân, kết thành tụ tán cao. Quả hình cầu, khi chín màu tím xanh. Mỗi quả có 2 hạt sát nhau,giữa 2 hạt có một rãnh khuyết, vì đó, người dân gọi là cây Lẹo đỏ.Cây thường mọc hoang dại ở những nơi đất không cần phì nhiêu. Nếu trồng cây làm thuốc thì dùng hạt vì có tỷ lệ nảy mầm cao.
Cây Bạch đồng nữ còn có tên Lẹo hoa trắng, tên khoa học Clerodendrum philipinum. Hai cây này về hình dáng thìgiống nhau, chỉ khác là cây Xích đồng nam có hoa màu đỏ, còn cây Bạch đồng nữ có hoa màu trắng ngà. Trong điều trị bệnh, cả hai cây này có tác dụng điều trị tương tự, do đó, được dùng lẫn cả hai hoặcmột.Bộ phận dùng: toàn cây cả rễ.
Liều dùng: 20 - 40g
Tính vị: tính mát, đắng nhẹ, có mùi hôi.
Tác dụng: thanh nhiệt, giải độc, khu trừ phong thấp tiêu viêm.
Điều trị
- Ung nhọt, viêm da: lá tươi giã đắp
- Phụ nữ viêm sinh dục, huyết trắng: 500g cành lá nấu sôi để nguội, dùng bơm rửa. Đồng thời dùng 30 - 40g lá nấu sắc uống.
- Viêm đường tiết niệu: cành lá Xích đồng nam hoặc Bạch đồng nữ 40g, Kim ngân hoa 10g, dây Bòng bong 30g, nấu sắc uống.
- Sốt vàng da: cành lá Xích đồng nam hoặc Bạch đồng nữ 40g, Kẻ đầu ngựa 10g, hạt Gấc 5g, là Lốt 20g, nấu sắc uống
 |
| Bạch đồng nữ. |
 |
| Xích đồng nam. |
