Bệnh mụn rộp Herpes (Kỳ I)
Bệnh có thể gặp ở hệ thần kinh trung ương hay bất cứ vùng da và niêm mạc nào nhưng thường gặp nhất là vùng quanh môi, lỗ mũi, vùng sinh dục, mông, đôi khi ở những cơ quan nội tạng. Bệnh xảy ra quanh năm, thời kỳ ủ bệnh thay đổi từ 1-26 ngày (trung bình 6-8 ngày). Sự lây truyền xảy ra do tiếp xúc với sang thương của người bệnh hay với những người bệnh đã nhiễm nhưng chưa có biểu hiện bệnh. Hơn 90% người lớn 50 tuổi có kháng thể với herpes. Ở những nơi có mức sống còn lạc hậu, hầu hết mọi người nhiễm herpes trước năm 30 tuổi. Bệnh có thể lây qua giao hợp, vì vậy được xếp vào các bệnh lây qua đường tình dục.
Sang thương đặc trưng của bệnh là bóng nước trên da và niêm mạc
Trước khi có sang thương, người bệnh có cảm giác khó chịu nóng rát tại chỗ, sau đó xuất hiện một mảng hồng ban, bên trên có những mụn nước trong, sau trở nên đục dần, mọc thành chùm, nhỏ bằng đầu kim đều nhau. Các mụn nước có khi liên kết với nhau thành bóng nước có viền đa cung rất điển hình.Vài ngày thì mụn nước vỡ, khô mày, đóng vẩy màu vàng hoặc hơi nâu, gắn chặt, khi bong đế lại một vết thương đỏ, 1-2 tuần sau da trở lại bình thường, không để lại sẹo.
![]() |
Herper môi |
Trong bệnh cảnh AIDS, herpes diễn tiến rầm rộ và trầm trọng: loét trợt rộng ở niêm mạc miệng, vùng hậu môn – sinh dục, đôi khi có tổn thương não – màng não và có thể gây tử vong.
Nhiễm herpes vùng mặt - miệng
Sang thương thường gặp khi nhiễm herpes nguyên phát ở miệng là nướu răng bị sưng to và dễ chảy máu, viêm họng, nhưng khi tái phát thì thường là herpes môi.
Nhiễm herpes nguyên phát thường có dấu hiệu và triệu chứng toàn thân: sốt kéo dài từ 2-7 ngày và sưng hạch ở cổ, khó chịu trong người, đau cơ, chán ăn, cáu gắt, loét ở niêm mạc bên trong miệng, phải 2-3 tuần sau các tổn thương mới liền sẹo.
![]() |
Herpes miệng – lưỡi. |
Nhiễm herpes đường sinh dục
Ở hai bên cơ quan sinh dục ngoài xuất hiện sang thương đặc trưng theo từng giai đoạn như bóng nước, mụn mủ hay các ổ loét gây đau. Trong giai đoạn đầu của bệnh, hơn 80% phụ nữ bị tổn thương ở cổ tử cung và niệu đạo. Đau, ngứa, tiểu khó, tiểu ra mủ, có hạch ở bẹn là những triệu chứng nổi trội, đôi khi còn là huyết trắng, viêm nội mạc tử cung, viêm vòi trứng ở phụ nữ và viêm tiền liệt tuyến ở đàn ông.
Những tổn thương herpes quanh hậu môn và vùng trực tràng thường liên quan đến việc giao hợp qua đường hậu môn, tuy nhiên HSV được phát hiện ở cả những người không quan hệ tình dục qua đường hậu môn nhưng có virus tiềm ẩn từ lần nhiễm ở đường sinh dục trước đó nay tái hoạt ở những tế bào biểu mô quanh hậu môn. Sự tái hoạt này không phát hiện được trên lâm sàng.
Viêm trực tràng do herpes gồm đau, chảy mủ ở hậu môn trực tràng, mót rặn và táo bón. Khi soi trực tràng thường thấy có những ổ loét ở niêm mạc trực tràng cách bờ hậu môn khoảng 10cm.
Viêm đầu ngón tay (chín mé) do herpes
Đốt đầu ngón tay bị sưng to, đỏ, đau, do nhiễm virus qua vết thương ở da, thường kèm theo sốt và nổi hạch nách. Khó phân biệt với tổn thương do nhiễm vi trùng sinh mủ.