Olympic Tin học Sinh viên góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, là một trong ba khâu đột phá phát triển đất nước. Trong đó, đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin (CNTT) trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 ngày càng có vai trò quan trọng.

Olympic Tin học sinh viên do Hội Tin học Việt Nam và Hội Sinh viên Việt Nam khởi xướng, tổ chức từ năm 1992, đã khuyến khích phong trào học tập, rèn luyện, nghiên cứu sáng tạo CNTT của sinh viên trong các trường Đại học, Cao đẳng. Olympic đã có tác dụng rất to lớn và thiết thực đối với sinh viên cũng như sự nghiệp phát triển nguồn nhân lực CNTT và được đánh giá là sự kiện không thể thiếu trong sự nghiệp phát triển CNTT-TT Việt Nam.

Năm 2006 là năm hội nhập, từ đây Olympic Tin học Sinh viên Việt Nam kết hợp với Kỳ thi ACM/ICPC toàn cầu trở thành kỳ thi Quốc tế, là điểm vòng loại Châu Á của Kỳ thi lập trình sinh viên quốc tế ICPC tạo điều kiện để sinh viên Việt Nam liên lục có mặt trong Chung kết ICPC toàn Cầu.

Năm 2020 Olympic Tin học Sinh viên Việt Nam kết hợp thêm với Kỳ thi lập trình đối kháng Procon (chuẩn Nhật Bản) tạo điều kiện để sinh viên Việt Nam tham gia Kỳ thi Procon Châu Á. Chung kết Procon Châu Á sẽ tổ chức tại trường Đại học Công nghệ ĐHQG Hà Nội vào năm 2022.

Quy mô tổ chức mỗi năm một phát triển, số lượng các trường ĐH&CĐ tham dự ngày càng đông, nếu như năm 1992 chỉ có 7 trường ĐH&CĐ thì từ năm 2003 đến nay lên tới gần 100 trường ĐH&CĐ và các đội tuyển Quốc tế tham dự, đối tượng và nội dung ngày càng phong phú và phù hợp với quá trình phát triển CNTT theo định hướng đào tạo nguồn lực là “Trí tuệ - Kỹ năng hoàn thiện - Làm việc tập thể - tiếng Anh”, hội nhập theo xu hướng công nghệ với tiêu chuẩn quốc tế.

Điểm làm nên thành công và xét giải của Olympic Tin học sinh viên là đội ngũ các thành viên Hội đồng Giám khảo, Ban ra đề và các chuyên gia là xây dựng bộ đề mới (không trùng lặp, chưa thi), thẩm định giải pháp (solution) và làm bộ test chấm trực tiếp. Các Bộ đề thi Olympic Tin học được Hội đồng giám khảo lựa chọn với tiêu chuẩn khắt khe: đảm bảo độ mới, độ khó theo xu thế đổi mới công nghệ (AI, Dữ liệu, Chỗi khối,…) và chưa từng được thi ở bất kỳ cuộc thi nào. Bộ đề OLP-ICPC của Việt Nam được đánh giá rất cao trong cộng đồng giải thuật lập trình toàn cầu và thường được các trang thi lập trình trực tuyến nổi tiếng toàn cầu như Kattis, Codeforces sử dụng để tổ chức thi song song (mirror contest).

Trao giải Cuộc thi ICPC Quốc gia năm 2020

Việt Nam đã chính thức tham gia Kỳ thi kỳ thi lập trình quốc tế (ICPC) năm 2006. Từ đó đến nay Việt Nam liên tục có mặt tại Chung kết toàn cầu ICPC với thứ hạng cao: 44/88 tại Chung kết ICPC Tokyo 2007, hạng 28/120 tại Chung kết ICPC Phuket, Thái Lan năm 2016, hạng 32/128 tại Chung kết ICPC Rapid City, Hoa Kỳ năm 2017. Tháng 4 năm 2018, 2 đội tuyển từ Đại học Công nghệ ĐHQG Hà nội và Đại học KHTN, ĐHQG Tp HCM tham dự vòng Chung kết ICPC toàn cầu tại Đại học Bắc Kinh Trung Quốc, đội tuyển Unsigned – Đại học Công nghệ Hà Nội đã lần đầu đưa Việt Nam có hạng 14 toàn cầu.

Đến nay phong trào ICPC đã mở rộng khắp Việt Nam, các trường Đại học đều tổ chức ICPC cấp trường thành thước đo đánh giá môi thuật toán – lập trình. Hội Tin học Việt Nam tổ chức vòng loại ICPC miền Bắc-Trung-Nam và ICPC Quốc gia dưới hình thức online thu hút hàng ngàn sinh viên tham gia, từ đây chọn 110 đội tuyển xuất sắc nhất từ 60 trường đại học thi ICPC Châu Á đăng cai tại Việt Nam cùng thi đấu với 15-20 đội tuyển đến từ Châu Á. Cùng lúc đó vào cuối năm, các đội tuyển Việt Nam cũng thi đấu tại các vòng loại ICPC Asia tại Đông Nam Á, từ đây toàn Châu Á với 3 vùng Trung Quốc, Tây Á và Đông – Nam Á sẽ chọn 35 đội tuyển xuất sắc nhất tham dự Chung kết ICPC Toàn Cầu.

Năm 2020 do dịch bệnh Covid nên khu vực Southeast Asia & Pacific có các điểm thi ICPC Asia tại: Can Tho; Jakarta; Seoul, Korea; Taipei-Hsinchu và Yokohama. Các đội tuyển Việt Nam sẽ thi đấu với các đội đến từ: Nhật bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Malaisia, Singapo, Indonesia, Philippin, Myanma để tranh 12 vị trí cao nhất trong khu vực, theo kết quả mới nhất, Việt Nam có 2 đội tuyển từ Đại học Công Nghệ, ĐHQG Hà Nội và Đại Học Bách Khoa Hà Nội đã chiến thắng vòng loại và sẽ có mặt trong Chung kết ICPC toàn cầu 2021!

Mở rộng phong trào, tạo điều kiện cho lớp kế tiếp, từ năm 2019 đã cho phép các trường Chuyên PTTH tham gia các vòng thi khu vực và Quốc gia ICPC tại Việt Nam. Năm 2020 thu hút 79 đội tuyển với 237 học sinh từ 33 trường PTTH Chuyên cả nước tham gia và hầu hết các học sinh PTTH tham gia với thứ hạng cao tại kỳ thi ICPC quốc gia đều có giải Quốc gia môn Tin học, 15 học sinh xuất sắc nhất được chọn tham gia kỳ thi Olympic Tin học Châu Á với 6 huy chương, 4 học sinh tham dự ICPC có tên trong đội tuyển Olympic Tin học Quốc tế 2021!

Tham dự Chung kết ICPC toàn cầu trong Top 20 là vinh dự cho tuổi trẻ tài năng CNTT-TT khi có mặt thi đấu giành thứ hạng đẳng cấp quốc tế trong top 140 trường đại học đào tạo CNTT-TT có uy tín nhất toàn cầu. Việt Nam đã và đang phấn đấu để hàng năm chúng ta có ít nhất một đến hai đội tuyển lọt vào Chung kết toàn cầu ICPC và phất đấu vào Top 12 có giải.

Cuộc thi đã thực sự trở thành phong trào thi đua học tập và lôi cuốn quá trình tự học, tự nghiên cứu tin học, CNTT-TT trong sinh viên cả nước; Là sân chơi trí tuệ và tập thể tầm cỡ quốc gia và quốc tế lớn nhất cho sinh viên CNTT-TT Việt Nam trong xu thế hội nhập quốc tế.

Gần 30 năm, cuộc thi OLP đã đóng góp nhiều sinh viên đoạt các thành tích xuất sắc và thành công trong sự nghiệp sau này. Nhiều sinh viên đã trở thành các nhà lãnh đạo và có học hàm học vị cao trong hệ thống đào tạo CNTT.

Thành công của OLP-ICPC qua việc các các bạn trẻ tham dự Olympic đóng góp trong các hoạt động phát triển ngành CNTT Việt Nam và thế giới!

Từ OLP-ICPC Việt Nam nhiều bạn trẻ đã lập nghiệp tại Silicon Valey trở thành các nhà lập trình có tiếng tại Google, Face Book, Microsoft, Amazon … như Khúc Anh Tuấn, Vương Linh, Phạm Quang Vũ, …. Lâm Xuân Nhật sinh viên đầu tiên đoạt Siêu CUP OLP 2004 đã thành công ở Mỹ với thương vụ bán Doanh nghiệp với trị giá 500 triệu đô la, không chỉ ở Mỹ các bạn OLP-ICPC đang là chuyên gia CNTT hàng đầu tại Nhận Bản, Singapore …

Các sinh viên trưởng thành từ OLP-ICPC đều có công việc yêu thích phát huy tài năng tại Việt Nam và thế giới, nhiều bạn gặt hái thành công trong trào lưu khởi nghiệp điển hình: Phạm Hữu Ngôn (OLP-ICPC 2006) hiện là CEO AHAMOVE gọi vốn thành công 100 triệu đô la từ Temasek, Nguyễn Thành Trung (ICPC 2016) từng làm CEO Lozi-Loship gọi vốn hàng chục triệu đô la nay tiếp tục khởi nghiệp với Axie Infinity – nền tảng Blockchain Games đang thu hút vốn đầu từ hàng triệu đô la từ cộng đồng công nghệ, mới đây Lê Yên Thanh (OLP-ICPC 2019) CEO PhenikaaMASS với sản phẩm Busmap cũng được Tập đoàn Phenikaa đầu tư hàng triệu đô la,…..

Kết quả xếp hạng và giải thưởng cũng như Chứng nhận tham dự của cuộc thi đặc biệt chứng nhận ICPC đã được các Cơ quan, Doanh nghiệp CNTT chấp thuận trong công tác tuyển dụng nguồn nhân lực chất lượng cao đặc biệt nhu cầu về kỹ sư giỏi, xuất sắc về thuật toán và lập trình đẳng cấp thế giới. Nhiều doanh nghiệp công nghệ có tên tuổi quan tâm thu hút các bạn OLP-ICPC làm việc với mức lương cao như: Sea, Shopee, Samsung, VIN AI, …. và nhiều bạn đã khẳng định con đường khởi nghiệp! Các bạn OLP-ICPC đã luôn tiên phong và là nguồn nhân lực CNTT chất lượng cao nhất trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia và định hướng công nghệ trong Cách mạng công nghiệp 4.0.

Tuy nhiên phong trào OLP-ICPC còn có nhiều khó khăn, trước hết rất cần sự quan tâm hơn từ Chính phủ, đặc biệt là Bộ GD-ĐT. Qua nhiều kỳ tổ chức OLP-ICPC cho thấy còn thiếu môi trường kết nối Sinh viên - Doanh nghiệp nên thiếu sự hỗ trợ và kết nối sinh viên, hệ thống đào tạo với khối Doanh nghiệp tổ chức công nghệ. Các trường Đại học chưa thực sự sẵn sẵn sàng hội nhập và chưa mạnh dạn đưa sinh viên thi đấu Quốc tế tại các vòng loại ICPC Châu Á và khu vực.

Đã đến lúc rất cần các cơ quan quản lý Nhà nước chính thức hóa và có nguồn kinh phí hàng năm cho hoạt động Olympic Tin học SV của các đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng. Khuyến khích và tạo điều kiện để tổ chức Olympic Tin học giữa các khối Đại học và Cao đẳng và Olympic Tin học sinh viên. Hỗ trợ sinh viên tham gia các kỳ thi, giải thưởng CNTT quốc tế cũng như việc ban hành các quyền lợi chính thức cho SV tham gia và đoạt giải các kì thi Olympic ngành…

PV.