Đột phá trong sáng tạo khoa học kỹ thuật tại Công ty CP Tập đoàn Hương Sen
Việt Nam là nước có rất nhiều ưu thế trong việc trồng cây lương thực, cây ăn quả, cây dược liệu… Sản lượng gạo xuất khẩu hàng năm lớn nhất nhì thế giới. Tuy nhiên, hầu hết các sản phẩm của chúng ta chủ yếu xuất thô. Một số sản phẩm đã được đưa vào chế biến, tuy nhiên công nghệ, thiết bị chế biến nông sản thành những sản phẩm tinh, có chất lượng cao và công nghệ đóng gói vẫn còn nhiều hạn chế, dẫn đến hiệu quả kinh tế chưa cao, chưa tạo được sức cạnh tranh lớn trên thị trường.
Xuất phát từ yêu cầu thực tế đó, Công ty CP Tập đoàn Hương Sen đã nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và ứng dụng thành công dây chuyền sản xuất sữa gạo với công suất 130 triệu lít/năm và hệ thống dây chuyền quấn màng co inline tự động do ThS. Trần Văn Trà; KS. Quách Văn Kiên; Hoàng Công Khang - Công ty CP Tập đoàn Hương Sen Nghiên cứu phát triển đã đoạt giải thưởng Sáng tạo kỹ thuật Việt Nam 2017.
Tính sáng tạo củadây chuyền
Đây là dây chuyền sản xuất sữa gạo đầu tiên do Việt Nam tự thiết kế, chế tạo, lắp đặt với công nghệ tiên tiến, hệ thống điều khiển tự động hóa cao, đặc biệt là chi phí đầu tư, chi phí vận hành thấp hơn rất nhiều so với dây chuyền nhập khẩu từ châu Âu. Sữa gạo được chiết xuất từ chính hạt gạo và hạt đậu xanh của Việt Nam, rất giàu các dưỡng chất, có lợi cho sức khỏe. Sản phẩm được tiêu thụ rộng rãi trong nước và xuất khẩu sẽ góp phần tiêu thụ lúa gạo, đậu xanh… cho người nông dân, từ đó làm gia tăng giá trị sản xuất nông nghiệp Việt Nam. Kết quả nghiên cứu đồng bộ từ khâu chế biến đến đóng gói này đã khẳng định chúng ta không chỉ xuất khẩu nông sản thô mà còn xuất khẩu thêm những sản phẩm tinh chế chiết xuất từ gạo, đậu xanh và nhiều loại nông sản khác.
Hệ thống dây chuyền quấn màng co inline tự động là hệ thống dây chuyền được thiết kế, chế tạo có công suất 30.000 sản phẩm/giờ, tự động hóa hoàn toàn, có thể đóng gói cho các sản phẩm trong ngành thực phẩm, ngành dược, nông sản, hải sản… với quy cách đóng gói đẹp, hiện đại và bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt là giá thành rẻ bằng 1/4 sản phẩm cùng loại của châu Âu.
Tính mới và tính sáng tạo của công trình là hệ thống chiết chai là công đoạn quan trọng và đắt tiền nhất trong các dây chuyền sản xuất đồ uống (đặc biệt là các loại sữa), nó là yếu tố quyết định cuối cùng đến an toàn vệ sinh thực phẩm, đặc biệt là thời hạn sử dụng của sản phẩm. Những giải pháp kỹ thuật đối với hệ thống chiết rót nói trên cũng như sự kết hợp giữa những ưu việt của thiết bị chiết nóng và thiết bị chiết vô trùng ( Aseptic) sẽ tạo ra hướng đi mới cho công nghệ và thiết bị chiết rót đồ uống nếu được đầu tư một cách thỏa đáng với những ưu thế: Chi phí đầu tư rẻ, chi phí vận hành thấp, dễ sử dụng, chất lượng tốt, phù hợp với nhiều loại sản phẩm Việc sản xuất được sản phẩm sữa gạo chỉ là bước thành công khởi đầu để tiến tới sản xuất nhiều các loại đồ uống dinh dưỡng khác từ các sản phẩm nông sản hay kết hợp chúng với nhau để tạo ra những sản phẩm độc đáo đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và quốc tế.
Lần đầu tiên trên thị trường cơ khí trong nước có sự xuất hiện dây chuyền sản xuất sữa gạo với công suất lớn do chính người Việt Nam thiết kế, chế tạo tổng thể. Trong đó, nhiều thiết bị tự thiết kế, chế tạo theo thiết kế riêng biệt đó là: Hệ thống chiết rót, hệ thống tàng trữ, hạ lạnh và pha chế; hệ thống hòa tan đường và phụ gia có cánh khuấy tốc độ cao và thiết kế đặc biệt… được tích hợp giữa thiết bị nhập khẩu với các thiết bị tự thiết kế chế tạo, thiết bị cải tiến một cách đồng bộ, hiệu quả, đạt được mục tiêu: chất lượng tốt như hệ thống thiết bị nhập khẩu đồng bộ nhưng giá thành đầu tư lại rẻ hơn rất nhiều.
Trên thế giới hiện nay có rất ít các hãng sản xuất sữa gạo ở quy mô công nghiệp, chỉ có một đến hai công ty của Nhật và Hàn Quốc sản xuất sữa gạo và Công ty CP Tập đoàn Hương Sen là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam sản xuất mặt hàng này.
Hiệu quả kinh tế xã hội
Với giải pháp này, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động trong sản xuất, làm chủ khoa học kỹ thuật, giảm bớt sự lệ thuộc vào nước ngoài. Với giá thành rẻ, chất lượng tốt, giải pháp sẽ giải quyết được phần nào khó khăn cho các nhà máy chế biến, đóng gói nông sản thực phẩm về chi phí đầu tư dây chuyền sản xuất.
Tạo ra loại sản phẩm mới thơm ngon, giàu dinh dưỡng, tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, góp phần làm gia tăng giá trị nông sản cho người nông dân. Từ nền tảng là sản phẩm sữa gạo có thể phối hợp với nhiều nông sản hoặc hoa quả sẵn có tại Việt Nam để tạo ra nhiều loại sản phẩm khác đáp ứng đa dạng thị yếu người tiêu dùng trong và ngoài nước, tạo dựng chuỗi giá trị tiêu thụ hàng nông sản ba nhà đó là: nhà nông – nhà sản xuất - nhà thương mại, gián tiếp quảng bá cho thương hiệu gạo Việt Nam.
Mở ra hướng đi mới về công nghệ chiết rót với chất lượng tốt, dễ sử dụng, chi phí đầu tư, chi phí vận hành thấp và đặc biệt là phù hợp với điều kiện của các DN, hộ cá thể tại các khu vực nông thôn Việt Nam hiện nay. Hệ thống thiết bị cũng có thể ứng dụng vào sản xuất ở nhiều ngành nghề khác nhau góp phần gia tăng hiệu quả cho DN Việt Nam.
Thiết bị được thiết kế đơn giản, gọn nhẹ, dễ vận hành, hiệu quả nên rất phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế của các DN Việt nam trong thời điểm hiện nay để tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Thiết bị tiêu hao năng lượng ít sẽ góp phần bảo vệ môi trường. Nếu được đầu tư một cách hợp lý có thể thương mại hóa những thiết bị trên góp phần phát triển ngành công nghiệp chế tạo máy Việt Nam.
Ứng dụng và nhân rộng của giải pháp
Dây chuyền sản xuất sữa gạo, máy đóng màng co tự động inline được đưa vào sản xuất từ năm 2016, đến nay đã khẳng định được chất lượng, hiệu suất sử dụng của dây chuyền. Ngoài sản xuất sữa gạo, hệ thống dây chuyền thiết bị còn có thể ứng dụng cho nhiều ngành nghề, nhiều loại bao bì đóng gói khác nhau. Với suất đầu tư thấp, chi phí vận hành rẻ, thiết kế nhỏ gọn, dễ sử dụng nên rất phù hợp với điều kiện phát triển công nghiệp tại các vùng nông thôn trên cả nước. Giảm chi phí đầu tư và vận hành cũng chính là làm tăng sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường.
Hiện nay, công trình đã được áp dụng sản xuất thành công tại Công ty CP Tập đoàn Hương Sen, góp phần đưa Tập đoàn trở thành doanh nghiệp hàng đầu của tỉnh có với hệ thống máy móc thiết bị hiện đại vào bậc nhất của Việt Nam. Với hệ thống thiết bị như vậy đã giúp tiết kiệm năng lượng, giảm các chi phí vận hành, bớt được lao động tay chân trong sản xuất, bảo đảm VSATTP và an toàn lao động, giảm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm. Điều này cũng chứng minh tính thực tiễn của dự án, sự hiệu quả của việc áp dụng đồng bộ, tiến bộ KHCN, tự động hoá vào thực tiễn, đặc biệt hơn là tăng sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế góp phần vào sự thành công của doanh nghiệp.
Công trình là một phần kết quả của chương trình dài hạn nghiên cứu tạo dựng những dây chuyền tự động sản xuất nhằm hiện thực các công nghệ tiên tiến chế biến nông sản và những dây chuyền tự động đóng gói các sản phẩm đó của Công ty. Cả 2 dây chuyền luôn bảo đảm tính logic, đồng bộ tạo thành một hệ thống sản xuất hiện đại góp phần đẩy nhanh quá trình CNH – HĐH nông nghiệp, nông thôn. Kế thừa và phát triển các kết quả nghiên cứu về dây chuyền sản xuất tự động trước đây, trong dây chuyền này đã có nhiều bước tiến mới, vì đây là dây chuyền sản xuất sữa gạo với công suất lớn, quy mô công nghiệp, sản phẩm có nhiều dinh dưỡng, độ PH trung tính nên đòi hỏi hệ thống thiết bị trong dây chuyền phải đồng bộ, hiện đại, có độ chính xác cao, một số công đoạn phải đảm bảo vô trùng tuyệt đối, hệ thống điều khiển thông minh, có kết nối tín hiệu giữa các hệ thống với nhau để có thể nhịp nhàng trong hoạt động để đạt công suất và chất lượng sản phẩm, giảm thiểu sản phẩm lỗi trong quá trình vận hành. Phát huy các kết quả nghiên cứu trước đây về công nghệ tự động đóng hộp carton 2 mảnh, một mảnh, trong công trình lần này cũng đã thành công hiện thực công nghệ đóng màng co tự động inline mang lại rất nhiều lợi ích.
Các dây chuyền sản xuất đã đi vào hoạt động ổn định trong suốt thời gian qua, sản phẩm sữa gạo Biba Bibo của Công ty CP Tập đoàn Hương Sen đã có mặt trên nhiều tỉnh thành trong cả nước, trước khi chuyển giao công nghệ cho một số cơ sở trong tỉnh. Thời gian tới, Công ty có kế hoạch ứng dụng dây chuyền sản xuất sữa gạo vào sản xuất cho nhiều các sản phẩm khác như: sữa ngô, sữa bí đỏ, cà phê… nhằm phát huy tối đa hiệu quả các sáng chế, tiêu thụ thêm nhiều nông sản cho nông dân, tạo ra sự phát triển vững chắc cho doanh nghiệp.