Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 22/10/2024 09:07 (GMT+7)

Đã mở ra môi trường cởi mở, minh bạch trong hoạt động hội

Ngày 08/10/2024, Chính phủ ban hành Nghị định 126/2024/NĐ-CP, Quy định về tổ chức, hoạt động và quản lý hội tại Việt Nam với nhiều điểm mới. Nghị định này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 26/11/2024, thay thế cho các quy định cũ (Nghị định 45/2010/NĐ-CP và Nghị định 33/2012/NĐ-CP) nhằm cải tiến và đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp trong việc thành lập, vận hành và quản lý các tổ chức hội.

Nghị định 126/2024/NĐ-CP (gọi tắt: Nghị định 126), gồm có 08 Chương và 53 Điều, áp dụng đối với tổ chức, công dân Việt Nam có liên quan đến thành lập, tổ chức, hoạt động và quản lý nhà nước về hội. Nghị định 126 có nhiều điểm mới và ý nghĩa thiết thực trong hoạt động hội, trong đó có Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, ở các cấp hiện nay.

tm-img-alt

Ông Lê Tấn Đễ - Phó Giám đốc Thường trực Sở Nội vụ tỉnh Phú Yên, phát biểu khai mạc lớp tập huấn về công tác hội

Tổ chức xây dựng và phát triển hội

Một trong những điểm nổi bật của Nghị định 126 là quy định chặt chẽ về điều kiện thành lập hội. So với Nghị định 45/2010/NĐ-CP, thì các yêu cầu về tên gọi, phạm vi hoạt động, và số lượng thành viên ở Nghị định 126 đã được nêu rõ hơn, cụ thể như: Về tên gọi của hội: Phải được viết bằng tiếng Việt, hoặc phiên âm tiếng Việt. Tên có thể được dịch sang tiếng dân tộc thiểu số hoặc tiếng nước ngoài, nhưng phải phản ánh đúng tôn chỉ, mục đích và lĩnh vực hoạt động chính. Đặc biệt, tên gọi không được trùng lặp hoặc gây nhầm lẫn với các hội đã thành lập trước đó.Quy định này nhằm giảm thiểu tình trạng trùng lặp tên với nhau trong quản lý các tổ chức hội.

Về Số lượng thành viên: Điều kiện về số lượng tối thiểu các thành viên tham gia thành lập hội được quy định rõ ràng hơn so với trước đây. Đối với hội hoạt động trên phạm vi toàn quốc hoặc liên tỉnh, cần có ít nhất 100 tổ chức hoặc công dân. Tại cấp tỉnh, số lượng này là 50, cấp huyện là 20, và cấp xã là 10.Điều này nhằm đảm bảo hội có nền tảng thành viên đủ mạnh để hoạt động bền vững và hiệu quả, tránh tình trạng hội "ảo" hoặc không có đủ nguồn lực.

Về Ban vận động thành lập hội: Một yêu cầu mới và quan trọng trong Nghị định 126 là việc thành lập Ban vận động thành lập hội. Ban vận động bao gồm các tổ chức và cá nhân có tâm huyết và kiến thức liên quan đến lĩnh vực hoạt động của hội. Vì Ban vạn động này đóng vai trò xây dựng kế hoạch hoạt động ban đầu và kết nối với các cơ quan quản lý Nhà nước.

Ban vận động cần có ít nhất một Trưởng ban và Phó trưởng ban, các thành viên phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận. Đây là một điểm mới giúp nâng cao tính minh bạch và chuẩn bị kỹ lưỡng cho quá trình thành lập hội.

Điều đáng chú ý là Nghị định 126 không áp dụng cho một số tổ chức như: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và các tổ chức đoàn thể khác…Điều này nhằm tôn trọng tính đặc thù và vai trò quan trọng của các tổ chức chính trị-xã hội trong hệ thống chính trị của Việt Nam.

Các tổ chức tôn giáo, cơ sở tín ngưỡng và các tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp (theo quy định của Bộ luật Lao động) cũng không nằm trong phạm vi điều chỉnh của Nghị định 126.

Ngoài ra Nghị định 126 còn đề cập đến các nguyên tắc hoạt động và trách nhiệm của hội, nhằm tăng cường sự minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quá trình hoạt động của hội.

Hội phải hoạt động đúng với tôn chỉ, mục đích đã đăng ký, tuân thủ các quy định của pháp luật, không được lợi dụng danh nghĩa của hội để tiến hành các hoạt động trái pháp luật hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh quốc gia và trật tự xã hội, cụ thể như:

Về Điều lệ hội: Mỗi hội phải có điều lệ riêng, trong đó quy định rõ quyền hạn và trách nhiệm của các hội viên, cơ cấu tổ chức, cũng như các quy trình bầu cử và hoạt động của hội. Điều lệ này phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Về Báo cáo tài chính và hoạt động: Các hội phải công khai tài chính và báo cáo các hoạt động của mình trước cơ quan quản lý nhà nước. Điều này giúp tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của các hội, đảm bảo rằng các hội không lợi dụng vị thế của mình để thực hiện các hành vi trái pháp luật hoặc gian lận tài chính.

Quản lý hoạt động và quyền lợi của hội

Nghị định 126 cũng quy định cụ thể về thẩm quyền của các cơ quan Nhà nước trong việc quản lý hội. Cơ chế này phân định trách nhiệm giữa các cấp chính quyền, từ trung ương đến địa phương, cụ thể như:

Thủ tướng Chính phủ: Có thẩm quyền phê duyệt Điều lệ của các hội hoạt động trên phạm vi toàn quốc hoặc liên tỉnh, và những hội có Đảng đoàn.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ: Chịu trách nhiệm phê duyệt Điều lệ, cho phép thành lập, chia tách, sáp nhập, hợp nhất, giải thể hoặc đình chỉ hoạt động đối với các hội hoạt động trên phạm vi toàn quốc hoặc liên tỉnh.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện: Được trao thẩm quyền giải quyết các vấn đề tương tự đối với các hội hoạt động trong phạm vi tỉnh, huyện hoặc xã.

Quy định về thẩm quyền này nhằm đảm bảo quá trình quản lý hội diễn ra thống nhất, có sự giám sát chặt chẽ từ cơ quan có thẩm quyền, đồng thời phân cấp trách nhiệm rõ ràng.

Bên cạnh việc thành lập và quản lý, Nghị định 126 cũng đặt ra các nguyên tắc hoạt động của hội. Hội phải tuân thủ các quy định của pháp luật, không được lợi dụng hoạt động của mình để gây ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh quốc gia, trật tự công cộng, hoặc vi phạm đạo đức xã hội. Các hội được phép tổ chức các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu của mình nhưng phải báo cáo đầy đủ và chịu sự giám sát của các cơ quan có thẩm quyền.

Một trong những điểm mới là quy định về việc hội phải lập và thực hiện Điều lệ, trong đó quy định rõ về các vấn đề như quyền và nghĩa vụ của hội viên, cơ cấu tổ chức, và quy trình hoạt động của hội.Hội cũng phải đảm bảo công khai tài chính và các hoạt động, giúp tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Nghị định 126 cũng quy định rõ về thành phần hội viên, bao gồm hội viên chính thức, hội viên liên kết và hội viên danh dự.Hội viên chính thức là những cá nhân hoặc tổ chức tham gia và có đầy đủ quyền lợi, nghĩa vụ trong hoạt động của hội.Hội viên liên kết và hội viên danh dự có thể tham gia một số hoạt động của hội nhưng không có đầy đủ quyền lợi như hội viên chính thức. Quy định này giúp đảm bảo rằng mọi hội viên đều có vai trò rõ ràng và hoạt động của hội được tổ chức một cách minh bạch và có sự phân biệt rõ ràng giữa các loại hình thành viên.

Tác động và ý nghĩa của Nghị định

Nghị định 126/2024/NĐ-CP là bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý về tổ chức và hoạt động của các hội tại Việt Nam. Với những quy định mới, nghị định không chỉ giúp nâng cao tính minh bạch, rõ ràng trong hoạt động của hội mà còn đảm bảo rằng các hội được thành lập và hoạt động một cách bền vững, có trách nhiệm và tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật.

Việc phân định thẩm quyền quản lý giữa các cơ quan từ Trung ương đến địa phương cũng giúp giảm bớt sự phức tạp trong quá trình phê duyệt và quản lý các hội, đồng thời đảm bảo sự giám sát chặt chẽ hơn. Đây cũng là một bước đi cần thiết để hỗ trợ sự phát triển kinh tế-xã hội ở các địa phương và cả nước, đồng thời tăng cường vai trò của các tổ chức xã hội trong việc thúc đẩy các hoạt động cộng đồng và bảo vệ quyền lợi của người dân.

Như vậy, Nghị định 126/2024/NĐ-CP không chỉ là một văn bản quy phạm pháp luật đơn thuần mà còn mang tính cải cách trong quản lý hội, góp phần xây dựng một môi trường xã hội cởi mở, công khai và minh bạch hơn./.

Từ ngày 16/10 đến 18/10/2024. Sở Nội vụ tỉnh Phú Yên, phối hợp với Học viện Hành chính quốc gia, Phân viện tại Đắk Lắk, tổ chức lớp tập huấn về công tác hội (Triển khai Nghị định 126/NĐ-CP ngày 8/10/2024 của Chính phủ về tổ chức, hoạt động và quản lý nhà nước về hội) cho các Sở, ngành liên quan, các Hội do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ và Lãnh đạo UBND của 9 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Phú Yên).

Xem Thêm

Hành trình phát triển văn hóa, ngôn ngữ, giáo dục bền vững của Viện CLEF
Ngày 9/7, Viện Nghiên cứu Phát triển Văn hóa, Ngôn ngữ và Giáo dục (Viện CLEF) đã tổ chức lễ kỷ niệm 5 năm thành lập. Đây là dịp để nhìn lại hành trình hình thành và phát triển của Viện, là lời tri ân sâu sắc gửi tới các đối tác, chuyên gia và cộng đồng học thuật đã luôn đồng hành, hỗ trợ và tiếp sức cho những bước tiến của Viện trong suốt thời gian qua.
Phối hợp thúc đẩy giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật
Vừa qua, Viện Tài chính vi mô và Phát triển cộng đồng (MACDI) - tổ chức trực thuộc VUSTA - đã có buổi làm việc và ký kết thỏa thuận hợp tác với Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Y tế và Liên hiệp hội tỉnh nhằm triển khai Dự án “Thúc đẩy giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật tại An Giang, Bắc Ninh và Hòa Bình với sự tham gia của nhóm hỗ trợ trẻ hòa nhập”.
Công bố giải thưởng Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Quảng Trị lần thứ XI
Sáng ngày 30/6, Ban Tổ chức Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Quảng Trị tổ chức Công bố các quyết định khen thưởng và trao thưởng Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Quảng Trị lần thứ XI (2024 – 2025). Tham dự có các thành viên trong Ban Tổ chức Hội thi; các tác giả, nhóm tác giả của 23 giải pháp, đề tài đạt giải tại Hội thi lần này.
Thanh Hóa: Sơ kết hoạt động 6 tháng đầu năm và phát động Giải thưởng Sáng tạo KHCN năm 2025
Ngày 27/6/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thanh Hóa (Liên hiệp hội) tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành mở rộng lần thứ 4 nhiệm kỳ 2024 - 2029 về sơ kết hoạt động 6 tháng đầu năm 2025, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm và phát động tham gia Giải thưởng Sáng tạo Khoa học công nghệ Việt Nam năm 2025 (Giải thưởng).
Bình Định: Hội nghị Ban Chấp hành LHH tỉnh lần thứ 17 (mở rộng)
Sáng ngày 27/6/2025, tại TP. Quy Nhơn, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Bình Định (Liên hiệp hội) đã tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành lần thứ 17 (mở rộng), khóa V (nhiệm kỳ 2018-2025) nhằm sơ kết hoạt động 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm 2025.

Tin mới

Xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, tập hợp, đoàn kết trí thức KH&CN phục vụ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới
Kể từ khi Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) được thành lập ngày 26/03/1983, Đảng bộ Liên hiệp Hội Việt Nam đã trải qua 9 kỳ Đại hội, mỗi kỳ Đại hội đã thực sự trở thành những mốc son quan trọng, đánh dấu bước phát triển cả về tư duy chính trị lẫn phương thức hoạt động của toàn hệ thống.
Hành trình phát triển văn hóa, ngôn ngữ, giáo dục bền vững của Viện CLEF
Ngày 9/7, Viện Nghiên cứu Phát triển Văn hóa, Ngôn ngữ và Giáo dục (Viện CLEF) đã tổ chức lễ kỷ niệm 5 năm thành lập. Đây là dịp để nhìn lại hành trình hình thành và phát triển của Viện, là lời tri ân sâu sắc gửi tới các đối tác, chuyên gia và cộng đồng học thuật đã luôn đồng hành, hỗ trợ và tiếp sức cho những bước tiến của Viện trong suốt thời gian qua.
Tìm giải pháp thực hiện hiệu quả các dự án viện trợ không hoàn lại
Thủ tục hành chính thực hiện và quản lý các dự án viện trợ không hoàn lại hiện nay còn phức tạp; quy trình xét duyệt, giải ngân còn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ và sự hài lòng của đối tác; năng lực quản lý hạn chế; một số đơn vị thành viên thiếu chuyên môn về giám sát tài chính, báo cáo theo chuẩn quốc tế; biến động kinh tế, chính trị toàn cầu khiến nguồn viện trợ không ổn định....
Chủ tịch Phan Xuân Dũng tiếp xúc cử tri tỉnh Khánh Hòa sau kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV
Ngày 9-10/7, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa gồm ông Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, bà Đàng Thị Mỹ Hương, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh và ông Nguyễn Văn Thuận đã có các buổi tiếp xúc cử tri tại xã Bác Ái Tây và xã Phước Hà sau kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.