Định hướng phát triển Liên hiệp Hội Việt Nam đến năm 2030

Trong 10 năm qua, toàn hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam đã luôn nỗ lực cố gắng để thực hiện Chiến lược gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị khóa X về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lương, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước và đã đạt được những kết quả tích cực.

Theo báo cáo của Dự thảo Định hướng phát triển Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam giai đoạn 2021-2030, ông Nguyễn Quyết Chiến – Trưởng ban Ban Tổ chức và Chính sách Hội, Liên hiệp Hội cho biết tại Hội nghị Hội đồng Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ 7, khóa VII cho biết, phát triển Liên hiệp hội Việt Nam là trách nhiệm của các tổ chức thành viên trong hệ thống Liên hiệp hội Việt Nam, của đội ngũ trí thức KH&CN nước nhà. Đảng và Nhà nước quan tâm tới quyền lợi vật chất và tinh thần của trí thức; tạo điều kiện thuận lợi cho Liên hiệp hội Việt Nam phát triển vững mạnh.

 Liên hiệp hội Việt Nam đẩy mạnh thực hành dân chủ, tôn trọng và phát huy tự do tư tưởng trong hoạt động nghiên cứu, sáng tạo của trí thức KH&CN; có trách nhiệm lớn trong việc phát triển, bồi dưỡng nhằm sử dụng tốt đội ngũ trí thức; thường xuyên nâng cao năng lực, thực hiện tốt các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội, phổ biến kiến thức, nâng cao dân trí, xã hội hóa trong các lĩnh vực KH&CN, GD&ĐT, bảo vệ môi trường, chăm sóc sức khỏe nhân dân và thực hiện các dịch vụ công.

Theo ông Chiến cho hay, đến năm 2030, Liên hiệp Hội Việt Nam trở thành tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh trong hệ thống chính trị nước ta, có hệ thống từ Trung ương đến các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; địa chỉ tin cậy của Đảng, Nhà nước trong công tác vận động trí thức. Là tổ chức nòng cốt trong tập hợp, đoàn kết rộng rãi và phát huy sức mạnh sáng tạo của đội ngũ trí thức KH&CN, góp phần đưa KH&CN trở thành động lực phát triển bền vững đất nước. Liên hiệp Hội Việt Nam đại diện cho ý chí và nguyện vọng của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các hội thành viên và hội viên hoạt động trong các hội.

Và mục tiêu cụ thể để phát triển Liên hiệp Hội Việt Nam đến năm 2030 là:

Mục tiêu 1: Xây dựng Liên hiệpHội Việt Nam trở thành một tổ chức chính trị - xã hộivững mạnhcủa trí thức KH&CN trong hệ thống chính trị nước ta,có hệ thống từTrung ương đếncác tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

Liên hiệp hội Việt Nam, các hội thành viên, đặc biệt là Liên hiệp hội địa phương có địa vị rõ ràng về mặt pháp lý trong hệ thống chính trị nước ta. Liên hiệp Hội đóng vai trò tích cực trong đời sống chính trị của đất nước, tham gia vào quá trình hoạch định và thực hiện các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước và các nhiệm vụ có tầm quan trọng quốc gia. 

Thực hiện tốt nhiệm vụ vận động, tập hợp trí thức; tham gia định hướng chính trị - tư tưởng, định hướng thông tin; giáo dục truyền thống; nâng cao đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ trí thức KH&CN.

Đội ngũ trí thức KH&CN ở mọi thành phần xã hội tham gia hoạt động trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam ngày càng đông đảo, tăng nhanh theo thời gian. Đến năm 2030 có trên 50% trí thức KH&CN được tập hợp trong các hội thành viên và tổ chức thuộc Liên hiệp hội Việt Nam.

Hệ thống tổ chức, bộ máy từ Trung ương tới địa phương được củng cố và kiện toàn, theo một mô hình thống nhất, đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của toàn hệ thống.

Mục tiêu 2:Liên hiệpHội Việt Nam trở thànhtổ chức tập hợp đông đảo đội ngũ trí thức góp phần quan trọngđưa tri thức,KH&CNtrở thành động lực quyết định phát triển bền vững đất nước

Liên hiệp Hội Việt Nam là đi đầu trong việc phổ biến kiến thức khoa học và kỹ thuật phổ thông cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt cho đồng bào vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa; cung cấp cho xã hội nhiều ấn phẩm tri thức tinh hoa của nhân loại.

Liên hiệp Hội Việt Nam thực hiện tốt các nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao trong việc tham mưu, đề xuất, tư vấn và phản biện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước; tập hợp được lực lượng trí thức KH&CN để thực hiện các chương trình, đề án trọng điểm, các hoạt động xã hội hoá, dịch vụ công trong lĩnh vực KH&CN, GD&ĐT, y tế, bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng.

Mục tiêu 3:Liên hiệpHội Việt Nammở rộng hợp tác, liên kết,trở thành đối tác có uy tín của các tổ chức trong nước và quốc tế; là một  đầu mối quan trọng trong công tác vận động, thu hút trí thức Việt kiều tham gia phát triển đất nước

Liên hiệp Hội mở rộng quan hệ hợp tác, liên kết với các đối tác trong nước và quốc tế, giải quyết hiệu quả các nhiệm vụ liên quan đến KH&CN; trở thành một kênh hoạt động có hiệu quả trong công tác ngoại giao nhân dân; thu hút đông đảo trí thức người Việt Nam ở nước ngoài tham gia vào sự nghiệp phát triển đất nước.

Mục tiêu 4:Liên hiệpHội Việt Nam thựcsự là tổ chứcđại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp và hỗ trợ nhu cầu phát triển của các thành viên trong hệ thống

Liên hiệp Hội Việt Nam trở thành địa chỉ tin cậy của đội ngũ trí thức KH&CN, thực hiện vai trò đại diện chính thức của các hội thành viên và trí thức KH&CN liên quan tới những vấn đề về trí thức KH&CN với Đảng, Nhà nước và quốc tế. Liên hiệp Hội Việt Nam tham gia giải quyết những vấn đề liên quan tới nghĩa vụ, quyền và lợi ích hợp pháp của trí thức KH&CN

Liên hiệp Hội Việt Nam thực hiện vai trò định hướng, điều phối, hướng dẫn; hỗ trợ, giúp đỡ, chia sẻ nguồn lực đối với các hội thành viên nhằm phát triển bền vững các tổ chức thành viên trong hệ thống.

Theo ông Chiến nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, thứ nhất là Tiếp tục chủ động phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền thúc đẩy việc hoàn thiện môi trường pháp lý đối với Liên hiệp Hội Việt Nam

Chủ động và tích cực phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền tiếp tục thúc đẩy việc thể chế hoá đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng liên quan đến Liên hiệp Hội Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 06/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương và Chỉ thị số 42-TC/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị, khóa X.

Thúc đẩy việc xây dựng và ban hành các văn bản pháp luật, các cơ chế, chính sách liên quan đến tổ chức và hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam đáp ứng yêu cầu thực tế. Xác định các nhiệm vụ Đảng, Nhà nước giao cho Liên hiệp Hội Việt Nam và các cơ chế, chính sách bảo đảm kinh phí và các điều kiện hoạt động cho Liên hiệp Hội Việt Nam ở Trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong việc triển khai, thực hiện các nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao; xây dựng cơ chế nhằm bảo đảm môi trường và điều kiện hoạt động thuận lợi để phát huy sức sáng tạo của trí thức KH&CN; ban hành Luật, cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động phổ biến kiến thức, hoạt động hành nghề chuyên nghiệp, hoạt động thực hiện dịch vụ công; xây dựng, ban hành Luật về hội nhằm tạo cơ sở pháp lý thuận lợi, tạo điều kiện để phát huy vai trò của các hội trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, trong đó đề nghị có chương quy định riêng hoặc ban hành Luật riêng về các tổ chức chính trị - xã hội, chính trị - xã hội - nghề nghiệp, các tổ chức hội có đảng đoàn do Đảng lãnh đạo.

Thứ hai là tiếp tục kiện toàn và hoàn thiện cơ cấu tổ chức, bộ máy của Liên hiệp Hội Việt Nam ở Trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo một mô hình thống nhất. Thực hiện nhất quán Đề án về tổ chức bộ máy và hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam trong hệ thống liên hiệp Hội Việt Nam theo chỉ đạo của Ban Bí thư phù hợp với tình hình mới.

20. iếp tục hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của các hội thành viên, các đơn vị trực thuộc. Đa dạng hoá các loại hình nhằm tập hợp đông đảo trí thức trong đó có cả trí thức hoạt động ngoài Nhà nước, trí thức trong doanh nghiệp, trí thức trẻ; tạo môi trường thuận lợi, dân chủ, rộng mở để thu hút trí thức tham gia vào các hoạt động hội. Mở rộng việc kết nạp các hội nghề nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, trong đó có loại hình hiệp hội. Đẩy mạnh việc phát triển song song với việc củng cố các tổ chức khoa học và công nghệ và các tổ chức trực thuộc.

Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động tập hợp, đoàn kết trí thức. Thành lập các loại hình tổ chức phù hợp theo quy định của pháp luật nhằm tập hợp, đoàn kết trí thức, phát huy tính năng động, sáng tạo; tăng cường công tác vận động trí thức, nhất là trí thức trẻ, trí thức trong các doanh nghiệp, trí thức trong các cơ quan quản lý nhà nước, trong trường học, cơ quan nghiên cứu thuộc mọi thành phần kinh tế, trí thức người Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt trí thức có trình độ chuyên môn cao tham gia phát triển Liên hiệp Hội Việt Nam và xây dựng đất nước.

Hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa Liên hiệp Hội Việt Nam ở Trung ương và các hội thành viên; tăng cường và phối hợp hiệu quả các mối liên kết liên ngành, liên vùng giữa Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên và giữa các hội thành viên. Phát triển các mạng lưới giữa các hội thành viên, các tổ chức trong Liên hiệp Hội Việt Nam để phối hợp hoạt động tạo hiệu quả cao trong việc thực hiện các nhiệm vụ. Tăng cường hỗ trợ về mọi mặt cho hoạt động của các hội thành viên.

Đổi mới phương thức vận động, thuyết phục, nâng cao nhận thức chính trị và đạo đức nghề nghiệp cho hội viên, đặc biệt là các hội viên trẻ. Tổ chức tốt các sinh hoạt nâng cao nhận thức chính trị, tư tưởng và đạo đức nghề nghiệp cho hội viên. Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ hoạt động hội theo một chương trình thống nhất, có tính hệ thống.

Thành lập cơ sở nghiên cứu, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ hoạt động hội. Tổ chức việc bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ hoạt động hội theo một chương trình thống nhất, có tính hệ thống. Nâng cao năng lực hành nghề cho các hội viên trẻ tuổi, gắn việc đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng có hiệu quả đội ngũ trí thức với việc bảo đảm quyền hành nghề hợp pháp của hội viên; tích cực bảo vệ hội viên khi quyền lợi của hội viên bi vi phạm.

Nâng cao năng lực của Liên hiệp Hội Việt Nam trong vai trò điều hòa, phối hợp và trở thành đầu mối cung cấp các dịch vụ cho các thành viên và xã hội. 

Thứ ba là tập hợp trí thức nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn và giải pháp thực hiện để tham mưu, đề xuất với Đảng và Nhà nước trong quá trình xây dựng những chủ trương, những chính sách lớn và các dự án quan trọng, đặc biệt là chủ trương về phát triển KH&CN, GD&ĐT và chính sách đối với trí thức.

Chủ động thực hiện TVPB&GĐXH trong quá trình xây dựng chủ trương, đường lối, chính sách, các chương trình, dự án lớn có ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Diễn đàn khoa học của trí thức khi tham gia TVPB&GĐXH.

Tổ chức quán triệt, phổ biến và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách và nghị quyết của Đảng và Nhà nước cho hội viên. Đẩy mạnh công tác chính trị - tư tưởng để trí thức KH&CN nhận thức sâu sắc bổn phận, trách nhiệm và nghĩa vụ, quyền và lợi ích hợp pháp của mình đối với đất nước, dân tộc, đoàn kết phấn đấu, lao động sáng tạo, hoàn thành tốt các trọng trách trong thời kỳ mới.

Xây dựng và triển khai có hiệu quả các chương trình, đề án kinh tế - xã hội có tính chất dài hạn, các nhiệm vụ KH&CN có mục tiêu, liên ngành, liên vùng do Liên hiệp hội Việt Nam chủ trì, thu hút đội ngũ trí thức hoạt động trong các tổ chức thành viên của Liên hiệp Hội tham gia thực hiện, tạo ra những đóng góp nổi bật cho sự phát triển đất nước. Chủ động khai thác các nguồn lực từ Nhà nước, từ doanh nghiệp và từ nước ngoài để tổ chức và thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ trong lĩnh vực KH&CN, GD&ĐT, Y tế, BVMT,… với sự tham gia của đông đảo các hội thành viên, các tổ chức trong hệ thống và đội ngũ trí thức;

Hỗ trợ các mạng lưới, tập trung nguồn lực trong hệ thống Liên hiệp hội để điều phối một số chương trình, dự án lớn có tác dụng lâu dài và bền vững;

Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác truyền thông, phổ biến kiến thức bằng nhiều hình thức cho các tầng lớp nhân dân trên các phương tiện thông tin, báo chí, xuất bản trong hệ thống Liên hiệp hội Việt Nam; phối hợp với các bộ, ban, ngành ở trung ương và địa phương đẩy mạnh hoạt động phổ biến kiến thức trong quần chúng;

Tích cực hỗ trợ, nâng cao năng lực để các hội ngành toàn quốc đủ năng lực đầu thầu các đề tài, nhiệm vụ cấp nhà nước. Tổ chức liên kết một số hội, đơn vị trực thuộc có năng lực để nâng cao tiềm lực KH&CN đáp ứng yêu cầu trong quá trình đấu thầu các đề tài, nhiệm vụ KH&CN cấp nhà nước;

Chủ động hợp tác và tham gia cùng với các bộ, ngành, địa phương thực hiện các nhiệm vụ quan trọng do các cơ quan đó chủ trì;

Thúc đẩy việc chuyển giao các nhiệm vụ từ Nhà nước cho các tổ chức ngoài nhà nước. Tổ chức thực hiện tốt các dịch vụ công được chuyển giao trong hệ thống Liên hiệp hội Việt Nam.

Phối hợp hiệu quả với các cơ quan chức năng có thẩm quyền trong công tác quản lý, hỗ trợ phát triển các tổ chức KH&CN ngoài công lập tập hợp lực lượng trí thức để thực hiện các nhiệm vụ có liên quan đến KH&CN

Chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan thúc đẩy phong trào lao động sáng tạo trong quần chúng. Tổ chức tốt các giải thưởng, hội thi, cuộc thi và các hoạt động tôn vinh những cá nhân, tập thể tiêu biểu có nhiều đóng góp cho hoạt động sang tạo KH&CN ở các cấp.

Thứ tư là chủ động thực hiện việc phối hợp, hợp tác, liên kết với các cơ quan tổ chức trong nước, nhất là các cơ quan của Đảng, Nhà nước có thẩm quyền nhằm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của Liên hiệp Hội, góp phần nâng cao năng lực của các cơ quan đối tác trong hệ thống chính trị của nước ta. Tiếp tục xây dựng và ký kết các chương trình hợp tác giữa Liên hiệp Hội Việt Nam với các đối tác truyền thống và các đối tác mới nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ của các bên có liên quan.

Thực hiện tốt vai trò của tổ chức thành viên trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tham gia tích cực vào đời sống chính trị - xã hội của đất nước, góp phần tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Tiếp tục mở rộng việc thiết lập quan hệ hợp tác với các tổ chức quốc tế liên quan đến KH&CN, các tổ chức quốc tế có thiện chí hợp tác với Việt Nam nhằm thúc đẩy việc giao lưu, trao đổi về học thuật trong lĩnh vực KH&CN, nhất là từ các quốc gia tiên tiến và tiếp nhận các nguồn tài trợ quốc tế phục vụ mục tiêu phát triển đất nước.

Hình thành các loại mô hình tổ chức và cơ chế thích hợp để thu hút trí thức KH&CN người Việt Nam ở nước ngoài tham gia vào các hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam.

Bài, ảnh: HT