Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ tư, 06/09/2023 10:28 (GMT+7)

Vai trò của các tổ chức cộng đồng trong phòng, chống HIV/AIDS

Trong những năm qua, công tác phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam đạt được rất nhiều thành tựu quan trọng. Để đạt được kết quả đó, ngoài sự vào cuộc của hệ thống chính trị còn có sự đóng góp không nhỏ của tổ chức xã hội, cộng đồng.

Việt Nam đạt được nhiều kết quả quan trọng trong phòng, chống HIV/AIDS
Việt Nam đã trải qua hơn 30 năm đáp ứng với dịch HIV/AIDS, trong chặng đường hơn 30 năm qua, chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng nhất là việc liên tục mở rộng và nâng cao chất lượng cung cấp các dịch vụ về phòng, chống HIV/AIDS.
- Về công tác truyền thông nâng cao nhận thức của người dân về phòng, chống HIV/AIDS: Chúng ta đã làm rất tốt, huy động sự tham gia của không chỉ ngành y tế và các ban ngành, các cấp và các tổ chức cộng đồng cùng làm truyền thông. Hình thức truyền thông cũng rất đa dạng, phong phú, không chỉ là truyền thông trên các phương tiện đại chúng như đài phát thanh, truyền hình, báo in hoặc tổ chức truyền thông trực tiếp.
Gần đây, chúng ta đã chú trọng sử dụng mạng xã hội trong truyền thông thông qua các trang thông tin điện tử (website; facebook; tik tok…), hình thức này được các tổ chức cộng đồng đặc biệt ưa thích và sử dụng đã đem lại hiệu quả cao. Nhờ vậy, cho đến nay hầu hết người dân đã có những hiểu biết cơ bản về phòng, chống HIV/AIDS và kỳ thị phân biệt đối xử liên quan đến HIV/AIDS cũng đã giảm đi rất nhiều.
- Việt Nam cũng đã triển khai rất tốt các hoạt động can thiệp giảm hại: Phân phát và hướng dẫn sử dụng bơm kim tiêm sạch, bao cao su, chất bôi trơn cho các nhóm có hành vi nguy cơ cao, đặc biệt gần đây tập trung nhiều các can thiệp cho nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới. Mỗi năm, hàng chục triệu bơm kim tiêm và bao cao su được cấp phát miễn phí. Điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone cũng đã được mở rộng ở tất cả các tỉnh, thành phố.
Hiện nay có hơn 50.000 người nghiện các chất dạng thuốc phiện được điều trị bằng methadone. Việt Nam cũng đang đẩy mạnh điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng HIV (PrEP) cho hơn 40.000 khách hàng. Điều này giúp giảm đáng kể việc lây nhiễm HIV trong các nhóm có hành vi nguy cơ cao. Thời điểm cao nhất đỉnh dịch (vào những năm 2000) tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm người nghiện chích ma túy vào khoảng xấp xỉ 30% thì đến nay chỉ còn khoảng hơn 10%.
- Về công tác xét nghiệm sàng lọc HIV đã bao phủ 100% tuyến huyện với hơn 1.300 cơ sở và xét nghiệm khẳng định HIV đã bao phủ 100% tỉnh/thành phố với 204 phòng xét nghiệm khẳng định. Xét nghiệm nhiễm mới đã được triển khai tại 28 tỉnh/thành phố trên cả nước. Mỗi năm có tới hơn 1 triệu test HIV được triển khai không chỉ ở hệ thống y tế mà ở cả cộng đồng và do chính các tổ chức cộng đồng thực hiện.
- Về điều trị HIV/AIDS: Hiện có 167.022 người đang được điều trị HIV bằng thuốc ARV và hiệu quả rất cao. Tỷ lệ bệnh nhân điều trị ARV có tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế đạt tới 96% và Việt Nam là một trong số ít các quốc gia đạt được tỷ lệ này. Với hiệu quả này thì không chỉ giúp người bệnh khỏe mạnh mà còn giảm lây nhiễm HIV ra cộng đồng, thậm chí không làm lây truyền HIV cho bạn tình của mình. Ngoài ra Việt Nam cũng đang triển khai điều trị viêm gan C cho bệnh nhân HIV và bệnh nhân điều trị Methadone. Với tỷ lệ khỏi bệnh đạt tới 97,4%.
Với sự liên tục mở rộng độ bao phủ và nâng cao chất lượng cung cấp các dịch vụ dự phòng, điều trị HIV/AIDS, Việt Nam đã kiểm soát được dịch HIV/AIDS. Nhiều năm liền tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư luôn ở mức dưới 0,3%. Cùng với đó chương trình phòng chống HIV/AIDS đã giúp cho khoảng 950.000 không bị nhiễm HIV và hơn 300.000 người không bị tử vong liên quan đến HIV/AIDS.
Các tổ chức cộng đồng đóng góp quan trọng trong công tác phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam
- Trong các kết quả phòng, chống HIV/AIDS kể trên, ngoài sự tham gia của cả hệ thống chính trị, ngành y tế, còn có sự đóng góp không nhỏ của các tổ chức xã hội.
Các tổ chức xã hội đã tham gia vào hầu hết các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, từ đóng góp ý kiến trong khi xây dựng Luật và các văn bản quy phạm pháp luật; Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS; xây dựng kế hoạch, đến tổ chức triển khai thực hiện cung cấp dịch vụ và theo dõi, giám sát, đánh giá việc thực hiện chương trình đặc biệt là việc cung cấp một số dịch vụ mà các tổ chức cộng đồng có lợi thế. Các báo cáo quốc gia cho thấy, các tổ chức cộng đồng có thể đóng góp từ 25-50% các chỉ tiêu cung cấp dịch vụ, nhất là các dịch vụ mà tổ chức cộng đồng có lợi thế như tiếp cận cộng đồng, cung cấp dịch vụ can thiệp giảm tác hại, tư vấn xét nghiệm HIV và chuyển gửi điều trị ARV hay PrEP.
Vai tro cua cac to chuc cong dong trong phong, chong HIV/AIDS
 Ông Randolph Augustin, Giám đốc Chương trình Y tế, Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) trình bày về vai trò các tổ chức xã hội tại Hội thảo về tài chính bền vững cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS do Ủy ban Xã hội của Quốc hội tổ chức.
- Riêng về xét nghiệm HIV tại cộng đồng: Do đặc thù ở Việt Nam, dịch HIV vẫn là dịch tập trung nên nhiều người nhiễm HIV thuộc nhóm dễ tổn thương như người nghiện chích ma túy, người bán dâm hoặc nam quan hệ tình dục đồng giới, đây là nhóm dễ bị kỳ thị phân biệt đối xử. Do vậy, hệ thống y tế nhà nước khó tiếp cận hơn với các đối tượng này so với các tổ chức cộng đồng vì các tổ chức cộng đồng thường là người trong cuộc nên họ đồng cảm hơn, hiểu đối tượng của mình hơn nên dễ tiếp cận để truyền thông, tư vấn và cung cấp dịch vụ cho các nhóm này hơn.
Việc xét nghiệm và tìm ca nhiễm HIV dương tính tại một số tỉnh thành phố hiện nay các tổ chức cộng đồng giúp sức cho việc phát hiện tới 50% số ca mới, thậm chí một số tỉnh, thành phố có tới 60-70% các ca nhiễm HIV mới được phát hiện do các tổ chức xã hội thực hiện.
Việc xét nghiệm sớm và điều trị sớm HIV là một trong những giải pháp quan trọng để chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030. Người có hành vi nguy cơ cao khi được tư vấn xét nghiệm HIV sớm nếu âm tính (không nhiễm HIV) sẽ được tư vấn sử dụng các biện pháp dự phòng để không bị lây nhiễm HIV. Nếu xét nghiệm HIV có phản ứng (nghi ngờ nhiễm HIV) sẽ được tư vấn và chuyển gửi đến cơ sở y tế được công nhận xét nghiệm khẳng định và nếu khẳng định nhiễm HIV sẽ được điều trị HIV sớm.
Khi người nhiễm HIV được điều trị sớm sẽ giữ cho hệ miễn dịch của họ khỏe mạnh, do vậy họ tiếp tục sống khỏe mạnh lâu dài. Khi được điều trị sớm, thuốc ARV sẽ ức chế vi rút HIV không phát triển để lượng virus HIV trong máu về ngưỡng không phát hiện và sẽ không còn làm lây nhiễm HIV cho người khác (Không phát hiện = Không lây truyền) qua đường tình dục.
- Một lợi thế khác là các tổ chức cộng đồng ngày nay cũng rất nhanh nhạy và có lợi thế đó là tiếp cận, truyền thông nâng cao nhận thức cho các đối tượng đích: Các tổ chức cộng đồng tổ chức truyền thông qua mạng xã hội như facebook; tiktok, livestream rất nhanh nhạy, sáng tạo, phù hợp với thị hiếu của đối tượng đích nên thu hút sự quan tâm của cộng đồng những người có hành vi nguy cơ cao.
Với vai trò của các tổ chức cộng đồng trong phòng, chống HIV/AIDS thời gian qua có thể khẳng định nhóm cộng đồng đã có đóng góp quan trọng trong kiểm soát dịch HIV tại Việt Nam. Do vậy, việc huy động sự tham gia của các tổ chức cộng đồng vào công tác phòng, chống HIV/AIDS trong thời gian tới cũng như cần có một cơ chế chính sách để duy trì sự tham gia của các tổ chức cộng đồng bằng nguồn ngân sách nhà nước là hết sức quan trọng.

Xem Thêm

VUSTA thăm và làm việc tại Trụ sở Hội Khoa học và Kỹ thuật Trung Quốc
Ngày 18/9/2023, trong khuôn khổ Hội nghị quốc tế về phổ biến kiến thức khoa học năm 2023, Đoàn công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) do PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch VUSTA làm trưởng đoàn, đã tới thăm và làm việc tại Trụ sở của Hội Khoa học và Kỹ thuật Trung Quốc (CAST) tại thủ đô Bắc Kinh.
Cần đánh giá đúng vai trò, vị trí để phát huy nguồn lực của trí thức người Việt Nam ở nước ngoài
Trí thức Việt Nam là lực lượng lao động sáng tạo, đặc biệt quan trọng trong tiến trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, xây dựng kinh tế tri thức, phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc... (Trích Nghị quyết 27-NQ/TW, ngày 6/8/2008)
Hội nghị giữa kỳ lần thứ 22 của Liên đoàn kỹ sư ASEAN
Hội nghị đã diễn ra tại thủ đô Bangkok, Thái Lan từ ngày 19 đến ngày 21/7 năm 2023 do Viện Kỹ sư Thái Lan (EIT) dưới sự bảo trợ của Nhà Vua Thái Lan đăng cai tổ chức. Đoàn công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam do PGS.TS. Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch dẫn đầu đã tham dự Hội nghị.

Tin mới

Quảng Ngãi: Góp ý tư vấn và phản biện Công viên Quảng trường biển
Ngày 29/9/2023, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Quảng Ngãi tổ chức tổ chức tọa đàm tư vấn, phản biện: Đề xuất Chủ trương đầu tư dự án Công viên Quảng trường biển, kết hợp Khu đô thị - Dịch vụ sinh thái thành phố Quảng Ngãi Ông Huỳnh Văn Tố, Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp Hội chủ trì buổi tọa đàm.
Thúc đẩy khoa học, công nghệ vì một Việt Nam thịnh vượng, phát triển bền vững
Với sự bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, một trong những nhiệm vụ quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội chính là thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Bình Phước: Tìm giải pháp ứng dụng công nghệ mới nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp
Sáng 28/9, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Bình Phước phối hợp cùng Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Khoa học Vật liệu ứng dụng thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học “Giải pháp ứng dụng vật liệu mới và kỹ thuật, công nghệ tiên tiến nhằm nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp”.
Phú Yên: Hội Làm vườn nỗ lực không ngừng góp phần xây dựng nông thôn mới
Là tổ chức xã hội nghề nghiệp của người nông dân, hoạt động trong phạm vi địa bàn toàn tỉnh. Trong những năm qua, với sự nỗ lực không ngừng, Hội đã bám sát chức năng nhiệm vụ và căn cứ điều kiện cụ thể, cùng với cách tiếp cận phù hợp, đổi mới, sáng tạo, từng bước xây dựng tổ chức Hội ngày càng phát triển.
Tham vấn ý kiến các nhà khoa học về Dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi)
Ngày 27/9, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt nam tổ chức Hội thảo Góp ý Dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi). Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phan Xuân Dũng và Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Thị Lệ Thủy đồng chủ trì hội thảo.
Đêm hội trăng rằm - Ấm tình Vusta
Ngày 26/9, Công đoàn và Chi đoàn cơ quan Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã phối hợp tổ chức chương trình vui Tết Trung thu “Đêm hội Trăng rằm - Ấm tình Vusta” cho các cháu thiếu niên, nhi đồng là con em của cán bộ, công nhân viên cơ quan.
Đổi mới và sáng tạo hoạt động truyền thông, phổ biến kiến thức khoa học công nghệ
Truyền thông và phổ biến kiến thức khoa học & công nghệ là nhiệm vụ quan trọng và cũng là thế mạnh của Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên, nơi tập hợp đông đảo đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, các chuyên gia giỏi, giàu kinh nghiệm và tâm huyết trong việc truyền bá kiến thức cho cộng đồng, người dân và xã hội.
Người đam mê những sáng kiến kỹ thuật môi trường từ rác thải
Tại vòng chung khảo Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Phú Yên lần thứ 10 (2022-2023) tổ chức ngày 3/8 vừa qua, tôi đặc biệt chú ý tới giải pháp “Thiết bị ủ rác thải hữu cơ dễ phân hủy sinh học cụm dân cư” là 1/41 giải pháp được chọn vào Chung khảo và đã đạt giải Ba, thuộc lĩnh vực: Nông-Lâm-Ngư nghiệp,Tài nguyên và Môi trường của TS Võ Anh Khuê và cộng sự.
Cần đa dạng hình thức phổ biến khoa học cho giới trẻ
Tại Hội thảo chuyên đề: “Tạo môi trường tốt cho các nhà khoa học tham gia phổ biến khoa học” trong khuôn khổ Hội nghị phố biến kiến thức khoa học 2023 được diễn ra tại Công viên Shougang, thành phố Bắc Kinh, Trung Quốc. Nhiều diễn giả đã đưa ra các mô hình, giải pháp để nâng cao trình độ hiểu biết về khoa học cho giới trẻ.