Vai trò của báo chí Liên hiệp Hội trong giai đoạn hiện nay

Liên hiệp Hội Việt Nam (LHHVN) là một trong những hệ thống tập hợp nhiều cơ quan báo chí, nhiều ấn phẩm báo chí nhất Việt Nam hiện nay. Theo thống kê, toàn bộ hệ thống LHHVN có trên 100 cơ quan báo chí và hàng trăm ấn phẩm thông tin báo chí, tuy nhiên, theo thống kê trong danh bạ báo chí năm 2017 có tất cả 74 cơ quan báo chí gửi hồ sơ cho LHHVN.

Trong số hàng trăm ấn phẩm báo chí này, có nhiều tờ báo có tên tuổi trong làng báo hàng chục năm qua. Nhiều tờ báo tiên phong trong việc mở ra các xu hướng như báo điện tử, truyền thông đa phương tiện… Không thể phủ nhận vai trò của báo chí LHHVN trong sự phát triển của đất nước. Song, để báo chí LHHVN phát huy hơn nữa vai trò của mình trong thời đại mới, thời cuộc mới, tôi cho rằng cần có những điều chỉnh theo lộ trình.

$Description: C:\Users\Dell\Desktop\A1.jpg$

Một cuộc tọa đàm về vai trò của báo chí do LHHVN tổ chức

Các bất cập, tồn tại lớn hiện nay

Lợi thế của hệ thống báo chí LHHVN là phủ rộng khắp các lĩnh vực đời sống. Bởi thế nội dung phản ánh rất phong phú. Tuy nhiên, việc quản lý một số lượng lớn hàng trăm ấn phẩm không phải là việc dễ dàng.

Trong bối cảnh kinh tế thị trường, điều đáng quan tâm để “phòng ngừa” hơn cả là việc một số cơ quan báo chí thiếu nhạy bén chính trị, có biểu hiện xa rời sự lãnh đạo của Ðảng, sự quản lý của Nhà nước, xa rời tôn chỉ, mục đích, thông tin không trung thực, sa đà vào việc đưa tin tiêu cực và tệ nạn xã hội. Khuynh hướng tư nhân hóa, thương mại hóa báo chí, tư nhân núp bóng để kinh doanh báo chí ngày càng tăng.

Một số cơ quan báo chí và nhà báo thông tin sai sự thật, thể hiện chủ yếu ở mảng bài viết về cács mảng như pháp luật, giải trí. Nhiều trường hợp đưa thông tin sai sự thật nhưng khi bị phát hiện, bị khiếu nại không được cải chính hoặc cải chính không nghiêm túc. Nhiều doanh nghiệp, tổ chức nhà nước, tập thể, cá nhân phải điêu đứng, khó khăn khi bị thông tin sai, thậm chí bị vu cáo.

Không ít bài báo vi phạm pháp luật, xâm phạm bí mật đời tư cá nhân, xúc phạm nghiêm trọng uy tín, danh dự nhân phẩm của công dân. Tình trạng thông tin thiếu trung thực, suy diễn, thổi phồng, khoét sâu vào những thiếu sót, khuyết điểm của một số tổ chức, cá nhân, tô đậm mặt trái, những hiện tượng tiêu cực, tệ nạn xã hội... diễn ra đáng lo ngại.

Đây là hệ quả của lối làm báo chụp giật vô trách nhiệm, thậm chí xuất phát từ động cơ xấu của một số phóng viên nhằm tạo ra những "sự cố", những vụ tai tiếng, những vụ giật gân, câu khách. Thông tin sai sự thật còn là biểu hiện của sự cẩu thả, tắc trách, coi thường bạn đọc, coi thường pháp luật trong quy trình biên tập, thẩm định, xét duyệt tin, bài của những người có trách nhiệm quản lý và điều hành cơ quan báo chí.

Một số cơ quan báo chí và nhà báo thường sa đà vào "mảng tối", mặt trái của đời sống xã hội, tạo nên bức tranh ảm đạm, bi quan về đất nước, địa phương, cơ quan, đơn vị. Những thông tin này tạo nên hiệu ứng không tốt trong công chúng, tạo cái nhìn thiên lệch cho người nước ngoài về Việt Nam; bị các đối tác và đối thủ nước ngoài triệt để khai thác, lợi dụng nhằm gây sức ép với nhà nước ta trên các bàn đàm phán đa phương và song phương về chính trị, kinh tế, thương mại, đầu tư...

Chưa hết, thời gian gần đây, Bộ Thông tin Truyền thông có chủ trương siết chặt hoạt động các cơ quan báo chí, đặc biệt là báo chí các Hiệp hội. Điều này có lý do là nhiều cơ quan báo chí không kiểm soát chặt chẽ phóng viên, phóng viên mượn việc tìm hiểu viết bài để dọa nạt doanh nghiệp, lấy tiền, xin quảng cáo…

Một số cơ quan báo chí và nhà báo sa đà vào các thông tin dung tục, giật gân, tình dục, bạo lực, mê tín dị đoan, không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam, làm suy giảm tính định hướng, tính giáo dục và tính thẩm mỹ của báo chí. Đây là xu hướng đáng báo động trong hoạt động báo chí.

Có cơ quan báo chí thực hiện chưa nghiêm túc định hướng thông tin; thực hiện không đúng tôn chỉ, mục đích đã được quy định trong giấy phép do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp; chấp hành không đầy đủ, không đúng các quy định của pháp luật về báo chí. Dạng vi phạm này có chiều hướng ngày càng gia tăng và chủ yếu xảy ra ở các số phụ, số cuối tuần, cuối tháng, số chuyên đề. Một số cơ quan chủ quản xin ra báo, tạp chí rồi phó mặc cho cơ quan báo chí. Đã xảy ra trường hợp cơ quan báo chí "bán cái", để tư nhân "núp bóng" hoặc thao túng. Đây cũng là một trong những vấn đề "nóng" cần có sự điều chỉnh trong quá trình quản lý hoạt động báo chí, đặt ra nhiều vấn đề cần phải sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện Luật Báo chí trong thời gian tới.

Có những tờ báo đã đã được LHHVN tạo cơ chế cho tờ báo phát triển, tuy nhiên trong quản lý vẫn còn những bất cập. Có những tờ báo cả chục năm không có Phó tổng biên tập, chỉ có Tổng biên tập độc quyền điều hành, khi xảy ra sự việc thì không có người thay thế, đó là sự bất hợp lý.

Giải pháp

Có được một hệ thống báo chí mạnh không chỉ nằm ở số lượng mà việc các cơ quan báo chí này thực hiện hiệu quả vai trò của mình trong tuyên truyền nhằm hướng đến một xã hội tốt đẹp hơn.

Với vai trò là cơ quan quản lý, định hướng hoạt động của các cơ quan báo chí trực thuộc, LHHVN cần có các giải pháp để quản lý, nâng hiệu quả của hệ thống truyền thông quan trọng này. Tôi có một số kiến nghị như sau:

Cần tăng cường quản lý các cơ quan báo chí thuộc LHHVN để tăng tích cực, sự nhạy bén chính trị, tính định hướng báo chí, hạn chế tình trạng xa rời tôn chỉ, mục đích, chạy theo thị hiếu tầm thường, chưa quan tâm đúng mức tới việc tuyên truyền về phát triển kinh tế - xã hội; chưa quan tâm, cổ động cái mới, gương người tốt, việc tốt; khuynh hướng tư nhân hóa báo chí; thông tin không trung thực, không chính xác, suy diễn chủ quan, một số nhà báo còn sai phạm; một số báo không làm chủ thông tin, không có quy hoạch, phát triển lãng phí, kém hiệu quả.

Báo chí hiện nay thiên về phát triển công nghệ, phát triển theo chiều rộng hơn là tập trung vào nội dung. Ngày càng nhiều loại hình báo chí, báo online, các trang web… phát triển rất nhanh, tạo ra trong báo chí cuộc chạy đua với cái nhanh hơn là với sự nhạy bén về thông tin cũng như đánh giá, tìm hiểu vấn đề một cách sâu sắc. Khi có cuộc chạy đua về độ nhanh thì những yếu tố về độ sâu, độ nhạy, tính khách quan, trung thực dễ bị bỏ qua. Bởi thế, việc thường xuyên gặp gỡ, trao đổi với các cơ quan báo chí là điều cần thiết.

Để hạn chế các hoạt động xa rời tôn chỉ mục đích, LHHVN cần tăng cường công tác thanh kiểm tra. Qua đó phát hiện, áp dụng các biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời hoặc kiến nghị xử lý đối với các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực báo chí.

Một vấn đề cực kỳ quan trọng đó là việc tuyển chọn cán bộ quản lý cơ quan báo chí thuộc LHHVN, cần phải tuyển chọn người giỏi nghề, có uy tín trong giới làm báo, có bản lĩnh chính trị và bản lĩnh nghề nghiệp, tâm sáng; phải có khả năng gánh vác công việc, điều hành tự tin, có trách nhiệm, có khả năng tổng hợp, phân tích nhanh, có sức thuyết phục; có khả năng truyền đạt kinh nghiệm cho phóng viên mới vào nghề; có khả năng sáng tạo, phán đoán, nhạy cảm…/.

L.H