10 SỰ KIỆN VÀ HOẠT ĐỘNG TIÊU BIỂU CỦA LIÊN HIỆP CÁC HỘI KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT VIỆT NAM NĂM 2023

Những kết quả, thành tựu đó là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, kịp thời của lãnh đạo Đảng, Nhà nước; sự vào cuộc, đoàn kết, phối hợp chặt chẽ, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, các địa phương; sự ủng hộ, tham gia tích cực của các tầng lớp Nhân dân; sự quan tâm, giúp đỡ của bạn bè quốc tế.

Là tổ chức chính trị - xã hội của đội ngũ trí thức KH&CN, được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, trong năm 2023, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tiếp tục khẳng định vai trò là hạt nhân tiên phong, nòng cốt trong việc tập hợp đoàn kết và phát huy sức mạnh đội ngũ trí thức KH&CN trong và ngoài nước, đóng góp to lớn trong việc thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện nhiệm vụ phát triển đất nước trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Những đóng góp của Liên hiệp Hội Việt Nam luôn được Đảng, Nhà nước ghi nhận và đánh giá cao.

Tính đến cuối năm 2023, Liên hiệp Hội Việt Nam có 156 hội thành viên, gồm 63 Liên hiệp hội địa phương và 93 hội ngành toàn quốc. Trong hệ thống Liên hiệp hội Việt Nam có gần 600 đơn vị KH&CN được tổ chức và hoạt động theo Nghị định 08/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Các tổ chức thành viên thuộc Liên hiệp hội Việt Nam đã tập hợp được 3,7 triệu hội viên, trong đó có 2,2 triệu trí thức KH&CN, chiếm 32,5% trí thức của cả nước. Liên hiệp Hội Việt Nam - Ngôi nhà chung của đội ngũ trí thức KH&CN ngày càng vững mạnh và phát triển, trở thành một hình ảnh đẹp, có tính biểu trưng của đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam với hơn 40 năm hình thành và phát triển.

TSKH Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam nhận định: “Năm 2023 ghi nhận những dấu mốc quan trọng cũng như những thành quả đáng tự hào của Liên hiệp Hội Việt Nam, thể hiện sự nỗ lực của toàn hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam trong việc thực hiện các nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước giao phó. Những thành tựu của Liên hiệp Hội Việt Nam trong năm 2023 có được là nhờ sự nỗ lực khắc phục mọi khó khăn, không ngừng đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các Liên hiệp hội địa phương, Hội ngành toàn quốc, các tổ chức KH&CN, đặc biệt là sự tâm huyết, trách nhiệm, khát khao cống hiến, tinh thần yêu nước của đội ngũ tri thức khoa học công nghệ trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam.

Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới vừa được ban hành. Đảng ta tiếp tục khẳng định: Đội ngũ trí thức là "Nguyên khí quốc gia", trong đó, khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm, tâm huyết của trí thức là một trong các giải pháp trọng tâm.

Trong năm mới 2024, Liên hiệp Hội Việt Nam sẽ tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, làm tốt hơn nữa công tác vận động trí thức, thể hiện rõ vai trò chủ công, chủ lực của mình trong việc vận động, tập hợp, đoàn kết và phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới”.

Dưới đây là 10 hoạt động nổi bật của Liên hiệp Hội Việt Nam trong năm 2023:

1. Kỷ niệm 60 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963-18/5/2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (26/3/1983-26/3/2023)

Ngày 24/3/2023, tại thành phố Hà Nội, Liên hiệp Hội Việt Nam tổ chức thành công Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963-18/5/2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp Hội Việt Nam (26/3/1983-26/3/2023).

Buổi Lễ rất vinh dự được đón Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dự và phát biểu chỉ đạo, cùng với sự tham dự của các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội - Trần Thanh Mẫn, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh - Nguyễn Văn Nên; các đồng chí Bí thư Trung ương Đảng: Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - Đỗ Văn Chiến, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng - Lê Minh Hưng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương - Nguyễn Trọng Nghĩa; các Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Chủ tịch nước - Võ Thị Ánh Xuân, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trần Lưu Quang; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương. Buổi Lễ được tổ chức trang trọng, ấm cúng, với sự tham dự đông đảo của các đồng chí Lãnh đạo Liên hiệp Hội Việt Nam qua các thời kỳ, đội ngũ trí thức, nhà khoa học trong hệ thống của Liên hiệp Hội Việt Nam.

Tại buổi Lễ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu ý nghĩa, ghi nhận sự đóng góp của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong thời gian qua và đặt nhiều kỳ vọng vào đội ngũ các nhà khoa học nước nhà trong thời gian tới góp sức vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhân dịp này, Liên hiệp Hội Việt Nam đã xuất bản cuốn tài liệu gồm hai (02) bài phát biểu quan trọng của Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về đội ngũ trí thức và Liên hiệp Hội Việt Nam. Cuốn tài liệu là những chỉ đạo toàn diện, quan trọng của Đồng chí Tổng Bí thư về công tác tập hợp trí thức và hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam.

2. Công bố Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2023

Ngày 06/12/2023, tại Hà Nội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp với Liên hiệp Hội Việt Nam tổ chức Lễ công bố Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2023. Tại buổi Lễ, 79 công trình, giải pháp tiêu biểu đã được vinh danh trong Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2023.

Đây là sự kiện được tổ chức 2 năm/1 lần nhằm tôn vinh, biểu dương các tập thể, cá nhân có công trình, giải pháp sáng tạo đóng góp thiết thực, hiệu quả trong hoạt động khoa học và công nghệ; hưởng ứng phong trào “Đoàn kết sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, hội nhập quốc tế”. Điều đặc biệt lần này, bên cạnh các công trình KH&CN thì lần đầu tiên có các công trình về khoa học xã hội và nhân văn. Việc công bố Sách Vàng sáng tạo Việt Nam 2023 không chỉ tiếp tục ghi nhận, tôn vinh, cổ vũ các tổ chức, cá nhân tiêu biểu, đóng góp hiệu quả trong hoạt động khoa học công nghệ; đồng thời cũng là dịp để tuyên truyền, phổ biến tri thức khoa học, kết nối và đưa sản phẩm sáng tạo khoa học vào thực tiễn cuộc sống, nhất là lan tỏa, khơi dậy niềm tự hào về trí tuệ Việt Nam, khát vọng lao động sáng tạo, cống hiến cho sự phát triển của đất nước của đội ngũ trí thức và các nhà khoa học.

3.  Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh Giáo sư, Viện sỹ Trần Đại Nghĩa – Chủ tịch đầu tiên của Liên hiệp Hội Việt Nam

Nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Liên hiệp Hội Việt Nam (1983-2023), và kỷ niệm 110 năm ngày sinh Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa (1913-2023), ngày 27/02/2023, Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp với Bộ Quốc phòng và Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã tổ chức thành công Hội thảo khoa học “Giáo sư, Viện sỹ Trần Đại Nghĩa: Cuộc đời và sự nghiệp”. Hội thảo là hoạt động ý nghĩa, thiết thực, là tình cảm, là lòng biết ơn của đội ngũ trí thức KH&CN Liên hiệp Hội Việt Nam trước những đóng góp của vị Chủ tịch đầu tiên đặt nền móng xây dựng Liên hiệp Hội Việt Nam phát triển ngày nay.

Cùng với đó, Liên hiệp Hội Việt Nam đã tham gia và có những đóng góp quan trọng tại hội thảo khoa học cũng như Lễ kỷ niệm 110 năm Ngày sinh Giáo sư, Viện sỹ Trần Đại Nghĩa do tỉnh ủy Vĩnh Long tổ chức tháng 09/2023.

4. Trí thức KH&CN đóng góp ý kiến trước kỳ họp thứ VI Quốc hội khóa XV

Đảng và Nhà nước luôn coi trọng các ý của trí thức KH&CN, theo đó, ngày 2/10/2023 tại Hà Nội, Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức Hội nghị lấy ý kiến trí thức KH&CN trước kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV. Hội nghị có sự tham dự đông đảo của đội ngũ trí thức KH&CN của Liên hiệp Hội Việt Nam và đại diện lãnh đạo, Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Dân vận Trung ương, MTTQVN, một số cơ quan của Quốc hội: Ủy ban KH,CN&MT, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục,..Đây là lần đầu tiên Liên hiệp Hội Việt Nam tổ chức hội nghị lấy ý kiến như vậy. Hội nghị có quy mô với nội dung toàn diện về phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Sau hội nghị, các ý kiến đã được tổng hợp để gửi đến Quốc hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

5. Chuỗi sự kiện “Bác Hồ với trí thức Nam Bộ” do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh tổ chức nhận được sự quan tâm đặc biệt của trí thức Nam Bộ.

Ngày 26/10/2023 Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức hội thảo: “Bác Hồ với trí thức Nam Bộ” với sự phối hợp của Ban Tuyên giáo Thành ủy Tp. Hồ Chí Minh. Hội thảo có sự tham dự đông đảo đội ngũ trí thức Nam Bộ. Qua Hội thảo, trí thức Nam Bộ đã hiểu được một cách đầy đủ và nhận sức sâu sắc hơn sự tin tưởng, sự quan tâm đặc biệt và tình cảm của Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho trí thức Nam Bộ. Đồng thời, thể hiện sự tôn kính và lòng biết ơn của trí thức Nam Bộ với Bác Hồ kính yêu. Trước đó, Liên hiệp Hội TP Hồ Chí Minh cũng đã khánh thành Phòng tư liệu chuyên đề “Bác Hồ với trí thức Nam bộ” trong Không gian văn hoá Hồ Chí Minh tại trụ sở 224 đường Điện Biên Phủ, phường 7, quận 3, TPHCM.

6.Đoàn công tác của Liên hiệp Hội Việt Nam ra thăm quân và dân trên huyện  đảo  Trường Sa

Năm 2023, lần đầu tiên Liên hiệp Hội Việt Nam có đoàn công tác ra thăm Trường Sa. Đoàn đã làm lễ dâng hương tại Đài tưởng niệm Đoàn tàu không số; thắp hương tại chùa trên đảo Sinh Tồn, chùa Trường Sa; tổ chức lễ tưởng niệm chiến sĩ hy sinh tại Gạc Ma, nhà giàn DK... và thắp hương tại Nhà tưởng niệm Bác Hồ. 

Bên cạnh những hỗ trợ vật chất để các chiến sĩ cùng người dân an tâm, vững chí làm công tác, đoàn còn tổ chức giao lưu văn nghệ, mang tiếng hát, lời ca động viên cán bộ, chiến sỹ và nhân dân trên quần đảo Trường Sa.

7.Ra mắt Từ điển Bách khoa Y học Việt Nam

Cuốn Từ điển là tâm huyết, trí tuệ, trách nhiệm, sự kiên trì bền bỉ của đội ngũ trí thức, nhà khoa học thuộc Tổng hội Y học Việt Nam tham gia biên soạn, thẩm định suốt những năm qua. Ngày 20/12/2023, Tổng hội Y học Việt Nam đã hoàn thành và ra mắt cuốn sách Từ điển Bách khoa Y học Việt Nam với 6.100 mục từ. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có cuốn từ điển ngành quan trọng này, cuốn sách sẽ giúp cho việc chuẩn hóa thuật ngữ, tra cứu, tham khảo, ứng dụng, đào tạo, nâng cao kiến thức y học để bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

8. Công tác tư vấn, phản biện được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước

Công tác tư vấn, phản biện và giám định xã hội là hoạt động quan trọng của Liên hiệp Hội Việt Nam. Kết quả hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp Hội Việt Nam luôn được Đảng và Nhà nước và xã hội đánh giá cao, với một số hoạt động tiêu biểu:

- Hội thảo góp ý Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 21/02/2023 với sự chủ trì của các Đồng chí Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải. Nhiều ý kiến tâm huyết, lập luận logic, sắc sảo và mang tính xây dựng cao đã được các chuyên gia đóng góp nhằm góp phần tham mưu, tư vấn để các đồng chí lãnh đạo, các cơ quan có thẩm quyền cân nhắc, chỉ đạo bổ sung, hoàn chỉnh Dự thảo Luật.

- Hội thảo “Chính sách giá điện, thị trường điện Việt Nam - Một số vấn đề đặt ra và giải pháp” được tổ chức theo đề nghị của Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, có sự tham gia chủ trì của các Đồng chí lãnh đạo Quốc hội, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, tổ chức ngày 18/7/2023 và nhiều hội thảo quan trọng khác.

- Hội thảo về lựa chọn phương án đầu tư đường sắt cao tốc Bắc – Nam, ngày 07/11/2023.

- Hội thảo Ngành công nghiệp cơ khí với việc phát triển đường sắt Việt Nam, ngày 19/12/2023.

9. Liên hiệp Hội Việt Nam chuyển  về trụ sở mới tại Lô D20,  Khu đô thị mới Cầu Giấy, quận Cầu Giấy, Hà Nội

Đây là dấu ấn quan trọng, là niềm vui chung của cán bộ, công chức và ngũ trí thức KH&CN Việt Nam khi có trụ sở mới khang trang to đẹp hơn. Trụ sở được thiết kế có nhiều phòng chức năng phù hợp với các quy mô tổ chức hội thảo, là ngôi nhà chung của đội ngũ trí thức và tạo điều kiện để Liên hiệp Hội Việt Nam và đội ngũ trí thức KH&CN thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao.

10. Tiếp tục đẩy mạnh phối hợp hoạt động với tỉnh ủy/thành ủy về công tác vận động trí thức vì sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước

Đảng đoàn Liên hiệp Hội Việt Nam đã thành lập các đoàn công tác làm việc với 12 Tỉnh ủy/Thành ủy (năm 2021 có 5 đoàn, năm 2022 có 17 đoàn) về triển khai thực hiện Kết luận số 93-KL/TW ngày 20/11/2020 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị khóa X “Về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.

Tại hầu hết các buổi làm việc với Đoàn công tác có các Đồng chí Ủy viên Trung ương, Bí thư Tỉnh ủy tham gia chủ trì, các đồng chí trong Ban Thường vụ tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, lãnh đạo các sở, ban ngành liên quan tham dự. Điều đó thể hiện sự quan tâm tới đội ngũ trí thức, tới hệ thống Liên hiệp các Hội KH&KT nơi Đoàn đến công tác. Các buổi làm việc được tiến hành với nhiều nội dung, trong đó chú trọng công tác tập hợp, đoàn kết, tôn vinh và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức KH&CN địa phương trong bối cảnh hiện nay. Điều đặc biêt là tại 3 tỉnh chưa có Đảng đoàn, sau các buổi làm việc đã xúc tiến và tiến hành thành lập Đảng đoàn tại Liên hiệp hội các tỉnh Tuyên Quang, Thái Nguyên, Nam Định.