Những giải pháp và mục tiêu của Liên hiệp Hội Việt Nam khóa VIII

Liên hiệp Hội Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh từ trung ương đến địa phương; giữ vai trò nòng cốt trong tập hợp, đoàn kết rộng rãi và phát huy trí tuệ sáng tạo của đội ngũ trí thức KH&CN; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các hội thành viên và hội viên hoạt động trong các hội; là nhân tố quan trọng đưa KH&CN trở thành động lực phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa, hiện đại, hội nhập quốc tế sâu rộng, góp phần phát triển bền vững đất nước.

Chủ tịch Đặng Vũ Minh – Liên hiệp Hội Việt Nam

Theo dự thảo ngày 16/9/2020 về mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam khóa VIII, nhiệm kỳ 2020-2025 cho biết:

Tiếp tục củng cố, kiện toàn phát triển tổ chức, làm tốt công tác hội viên

Thống nhất chủ trương về đại hội nhiệm kỳ của liên hiệp hội tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phù hợp với đại hội nhiệm kỳ của Liên hiệp Hội Việt Nam, và phấn đấu đến nhiệm kỳ 2025-2030 thực hiện thống nhất trong toàn hệ thống. Tất cả các liên hiệp hội tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thống nhất sử dụng chung Điều lệ Liên hiệp Hội Việt Nam. Việc bầu cử nhân sự chủ chốt và đại biểu đi dự đại hội cấp trên của liên hiệp hội tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo đúng quy trình và quy định của Đảng, Nhà nước, Điều lệ của Liên hiệp Hội Việt Nam trên cơ sở thỏa thuận thống nhất với Liên hiệp Hội Việt Nam. Tham mưu Ban Bí thư ban hành chỉ thị chỉ đạo đại hội liên hiệp hội các cấp tiến tới Đại hội Liên hiệp Hội Việt Nam như các tổ chức chính trị - xã hội khác là một bước quan trọng và cũng là điều kiện để trở thành tổ chức chính trị - xã hội chính thức, vững mạnh.

Tiếp tục kiện toàn và hoàn thiện cơ cấu tổ chức, bộ máy của Liên hiệp Hội Việt Nam ở Trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo một mô hình thống nhất. Hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa Liên hiệp Hội Việt Nam ở Trung ương và các hội thành viên; tăng cường và phối hợp hiệu quả các mối liên kết liên ngành, liên vùng giữa Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên và giữa các hội thành viên.

Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao nhận thức chính trị và đạo đức nghề nghiệp cho hội viên, đặc biệt là các hội viên trẻ. Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ hoạt động hội theo một chương trình thống nhất, có tính hệ thống.

Thành lập các loại hình tổ chức phù hợp theo quy định của pháp luật nhằm thu hút, động viên, khuyến khích trí thức KH&CN người Việt Nam ở trong và ngoài nước, trí thức là doanh nhân, đặc biệt trí thức có trình độ chuyên môn cao tham gia phát triển Liên hiệp Hội Việt Nam và xây dựng đất nước.

Nâng cao năng lực và đẩy mạnh thực hiện hoạt động chuyên môn

Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên cần hoàn thiện bộ máy về cơ cấu tổ chức, nâng cao chất lượng đội ngũ nhân sự đáp ứng yêu cầu về chuyên môn nghiệp vụ để thực hiện công tác truyền thông và phổ biến kiến thức; xây dựng mạng lưới truyền thông và phổ biến kiến thức đa ngành, đa nghề, liên kết chặt chẽ các thành viên trong hệ thống nhằm phát huy nội lực và sức mạnh tập thể, nhân rộng các mô hình điển hình, thực hiện các chương trình quốc gia tạo sự lan tỏa về vị trí vai trò của Liên hiệp Hội Việt Nam và các tổ chức thành viên.

Liên hiệp Hội Việt Nam tiếp tục hoàn thiện Quy hoạch báo chí và triển khai theo tinh thần của Đề án, nhằm xây dựng cơ quan ngôn luận, là tiếng nói uy tín của giới trí thức KH&CN góp phần xây dựng và phát triển kinh tế, xã hội. Các cơ quan báo chí thuộc các hội thành viên và các tổ chức KH&CN trực thuộc tiếp tục thực hiện tôn chỉ, mục đích, xứng đáng là các cơ quan báo chí của trí thức KH&CN. Phát triển mạnh mẽ loại hình trang tin điện tử và sử dụng mạng xã hội để tăng tính tương tác nhanh chóng, hiệu quả trong công tác tuyên truyền, phổ biến cho người dân. Thực hiện đổi mới nội dung và hình thức truyền thông và phổ biến kiến thức theo hướng đa dạng, gần gũi, tạo điển hình và nhân rộng dưới dạng các phong trào trong nhân dân.

Tham gia đẩy mạnh phong trào xây dựng văn hóa đọc trong nhân dân, tổ chức xây dựng các tủ sách thường thức phổ biến kiến thức phù hợp với nhiều đối tượng bạn đọc và tầng lớp nhân dân trong xã hội hiện đại. Tăng cường mối quan hệ liên kết với các cơ quan thông tấn báo chí trong toàn quốc, giới thiệu hình ảnh, kết quả hoạt động, để nhiều người biết đến vai trò và vị thế của Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên, cũng nhưvai trò các nhà khoa học trong hoạt động truyền truyền và phổ biến kiến thức.

Tập trung và nỗ lực hơn nữa trong việc vận động ban hành Luật phổ biến kiến thức nhằm tạo điều kiện thuận lợi và chính tắc về hành lang pháp lý cho Liên hiệp Hội Việt Nam và các tổ chức thành viên. Tham gia tích cực trong việc triển khai Đề án phát triển hệ tri thức Việt số hóa do Chính phủ phê duyệt.

Thúc đẩy triển khai thực hiện “Chuẩn hóa tri thức trong một số lĩnh vực quan trọng như pháp luật, sức khỏe,… để đảm bảo chính xác, tin cậy” theo Đề án Phát triển Hệ Tri thức Việt số hóa (Quyết định 677/QĐ-TTg ngày 18/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ).

Tranh thủ, huy động mọi nguồn lực theo hướng xã hội hóa; đẩy mạnh phát triển các doanh nghiệp xã hội để phục vụ mục tiêu phổ biến kiến thức. Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực truyền thông và phổ biến kiến thức.

Trong hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội, chủ động và làm rõ các loại hình đề án, dự án hoặc các chủ trương hính sách cần lấy ý kiến TV,PB&GĐXH của Liên hiệp Hội Việt Nam trước khi các cấp có thẩm quyền phê duyệt. Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên chủ động thực hiện TVPB&GĐXH trong quá trình xây dựng chủ trương, đường lối, chính sách, các chương trình, dự án lớn có ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Chủ động tập hợp trí thức nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn và giải pháp thực hiện để tham mưu, đề xuất với Đảng và nhà nước trong quá trình xây dựng những chủ trương, những chính sách lớn và các dự án quan trọng, đặc biệt là chủ trương về phát triển KH&CN và chính sách đối với trí thức vì sự nghiệp phát triển đất nước. Xây dựng quy trình và hình thức tổ chức lấy ý kiến của trí thức đảm bảo tính hợp lý, bảo đảm tính khách quan, khoa học trong công tác tham mưu về xây dựng chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật và thực hiện có hiệu quả các dự án quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Đẩy mạnh việc thực hiện Diễn đàn khoa học, chú trọng nghiên cứu, đề xuất các giải pháp giải quyết những vấn đề lớn, khó khăn của đất nước đang đặt ra; tư vấn những giải pháp đột phá phát triển các lĩnh vực, các chiến lược phát triển đất nước. Đây cũng là khâu đột phá cần quan tâm thực hiện để nâng cao được vai trò, vị thế của Liên hiệp Hội Việt Nam.

Một trong những hoạt động định kỳ của Liên hiệp Hội Việt Nam

Chỉ đạo các Liên hiệp hội địa phương tham mưu thực hiện có hiệu quả Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg; đề nghị UBND các địa phương (nhất là những địa phương chưa làm tốt) quan tâm tạo điều kiện cho liên hiệp hội trong tổ chức tư vấn, phản biện và giám định xã hội (là nội dung bắt buộc) trước khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đây là nhiệm vụ, giải pháp quan trọng trong tập hợp, phát huy năng lực sáng tạo, trí tuệ của đội ngũ trí thức thuộc hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam tham gia tư vấn, hoạch định chính sách phát triển.

Liên hiệp Hội Việt Nam tăng cường hơn nữa việc tổ chức nâng cao năng lực cho các hội thành viên, đặc biệt là liên hiệp hội địa phương thông qua việc xây dựng một chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực hoạt động, trong đó chú trọng hướng đến năng lực tư vấn chính sách của nhóm tổ chức này. Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và đào tạo cán bộ thực hiện công tác tham mưu và hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội.

Chủ động thực hiện các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hôi về chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực, hướng phát triển ưu tiên, trọng điểm, nhất là các lĩnh vực liên quan đến KH&CN, GD&ĐT, BVMT và xây dựng nền kinh tế tri thức phù hợp với hoàn cảnh nước ta.

Xây dựng và thường xuyên cập nhật cơ sở dữ liệu chuyên gia TVPB&GĐXH của Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên.

Nghiên cứu ứng dụng tiến bộ KH&CN trong phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường, tăng cường làm việc với các bộ/ngành để thúc đẩy hoạt động hợp tác trong nghiên cứu khoa học, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và xã hội hóa các hoạt động KH&CN, BVMT và phát triển bền vững.

Chú trọng công tác nghiên cứu, tổng kết thực tiễn các mặt hoạt động của hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam làm cơ sở để tham mưu với Đảng, Nhà nước lãnh đạo, chỉ đạo và định hướng hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam trong công tác tập hợp, đoàn kết và vận động trí thức KH&CN phục vụ phát triển bền vững đất nước. Tích cực hỗ trợ, nâng cao năng lực để các hội ngành toàn quốc đủ năng lực đầu thầu các đề tài, nhiệm vụ cấp nhà nước. Tổ chức liên kết một số hội, đơn vị trực thuộc có năng lực để nâng cao tiềm lực KH&CN đáp ứng yêu cầu trong quá trình đấu thầu các đề tài, nhiệm vụ KH&CN cấp nhà nước.

Kiến nghị với Chính phủ, Bộ KH&CN tiến hành sửa đổi Nghị định 08/NĐ-CP để phân biệt rõ hơn tổ chức KH&CN công lập và tổ chức KH&CN ngoài công lập, đặc biệt là những đối tượng là các tổ chức KH&CN trực thuộc tổ chức chính trị - xã hội như Liên hiệp Hội Việt Nam.

Tiếp tục đẩy nhanh thủ tục phê duyệt dự án hợp tác quốc tế, đặc biệt là đối với những tổ chức thực hiện đầy đủ các quy định về xác nhận viện trợ với Bộ Tài chính, quyết toán kịp thời theo quy định của Liên hiệp Hội Việt Nam.

Tích cực tham gia tông tác xã hội hóa hoạt động KH&CN bảo vệ môi trường, giáo dục và đào tạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân, Liên hiệp Hội Việt Nam làm việc với các cơ quan của Chính phủ, Bộ KH&CN, Bộ Nội vụ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Y tế và các bộ ngành liên quan để có sự phối hợp hiệu quả hơn trong công tác quản lý, hỗ trợ phát triển các tổ chức KH&CN ngoài công lập theo hướng các tổ chức này là các pháp nhân để tập hợp trí thức KH&CN thực hiện tất cả các nhiệm vụ có liên quan đến KH&CN như tư vấn chính sách, phổ biến kiến thức, bảo vệ môi trường, chăm sóc sức khỏe nhân dân, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển cộng đồng...

Chú trọng hoạt động tôn vinh trí, khuyến khích và thúc đẩy sáng tạo KH&CN Việt Nam, tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng đoàn và Đoàn Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam, sự điều hành của Lãnh đạo hội thành viên, lãnh đạo các tổ chức KH&CN trực thuộc đối với công tác thi đua, khen thưởng và tôn vinh trí thức. Nâng tầm quốc gia đối với hoạt động tôn vinh trí thức KH&CN tiêu biểu Liên Liên hiệp Hội Việt Nam. Các liên hiệp hội tỉnh, thành phố chủ động tham mưu, đề nghị UBND tỉnh giao làm đầu mối tổ chức hoạt động tôn vinh trí thức KH&CN tiêu biểu của địa phương.

Hình thành các cơ chế giải thưởng, chế độ đãi ngộ phù hợp và hiệu quả để tiếp tục mở rộng, nâng cao chất lượng Giải thưởng sáng tạo KH&CN Việt Nam, Hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc, Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc do Liên hiệp Hội Việt Nam chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành tổ chức. Một số liên hiệp hội tỉnh, thành phố tiếp tục tham mưu, đề xuất với UBND tỉnh để làm đầu mối tổ chức các Hội thi sáng tạo kỹ thuật và Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng cấp tỉnh.

Tiếp tục phối hợp, hỗ trợ các hội thành viên nâng cao chất lượng tổ chức các giải thưởng khoa học, kỳ thi olympic sinh viên toàn quốc trong các lĩnh vực như toán học, vật lý, hóa học, sinh học, cơ học, tin học, xây dựng, kiến trúc, lịch sử… nhằm phát hiện các sinh viên tài năng và thúc đẩy phong trào nghiên cứu khoa học trong học sinh, sinh viên.

Hình thành khối thi đua của các hội thành viên, các tổ chức KH&CN trực thuộc trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam. Hàng năm, tổ chức phát động các phong trào thi đua gắn với các phong trào thi đua do Nhà nước phát động, gắn với nhiệm vụ chính trị của từng hội thành viên, tổ chức KH&CN trực thuộc; xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch thi đua, khen thưởng; hướng dẫn các đơn vị trong toàn hệ thống tổng kết, đánh giá phong trào thi đua, bình xét và trao tặng hoặc đề nghị Nhà nước trao tặng các danh hiệu, hình thức thi đua đúng người, đúng việc và kịp thời vào dịp cuối năm, đột xuất hoặc kỳ đại hội.

Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam

Rà soát, bổ sung hoàn thiện quy chế hoạt động của Hội đồng Trung ương, Đoàn Chủ tịch, Đảng đoàn, Thường trực Đoàn Chủ tịch, Cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam theo hướng tăng cường các mối quan hệ giữa Hội đồng Trung ương, Đoàn Chủ tịch, các hội thành viên, các tổ chức trực thuộc.

Nâng cao năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm của cán bộ Cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam theo tinh thần giỏi một việc biết nhiều việc, đặc biệt năng lực đoàn kết tập hợp, tinh thần phục vụ, ý thức vì sự phát triển chung của toàn hệ thống.

Tăng cường quản trị nội bộ, đảm bảo công khai, minh bạch, dân chủ; nâng cao năng lực tập hợp, điều hòa và phối hợp của Cơ quan trung ương Liên hiệp hội Việt Nam, đặc biệt cần kiện toàn cơ cấu tổ chức, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ và cơ chế phối hợp của các phòng, ban của Cơ quan trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam để đảm bảo tốt chức năng tham mưu cho Hội đồng Trung ương, Đoàn Chủ tịch và Ủy ban Kiểm tra của Liên hiệp Hội Việt Nam, hỗ trợ hiệu quả các hội thành viên, các tổ chức trực thuộc và quan tâm đến quyền lợi của hội thành viên, của trí thức hội viên, đặc biệt là hội viên trẻ.

Cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam phải giải quyết tốt mối quan hệ với các cơ quan Đảng, Nhà nước và cấp ủy, chính quyền địa phương để tạo hành lang pháp lý, hỗ trợ các hội thành viên các tổ chức trực thuộc trong các hoạt động góp phần quan trọng trong việc thực hiện chủ trương xã hội hóa của Đảng và Nhà nước về KH&CN, GD&ĐT, BVMT, chăm sóc sức khỏe nhân dân, phát triển cộng đồng và xóa đói giảm nghèo.

Cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam phải chủ động đề xuất chủ trì các hoạt động lớn như diễn đàn khoa học cấp quốc gia; tư vấn, phản biện xã hội đối với các đề án cấp quốc gia; khuyến khích, hỗ trợ tổ chức và hoạt động các mạng lưới chia sẻ thông tin, kinh nghiệm hoạt động trong các tổ chức thành viên và trực thuộc hệ thống Liên hiệp hội Việt Nam; tăng cường giao ban theo khu vực; Tăng cường cung cấp dịch vụ hỗ trợ các tổ chức thành viên.

Chú trọng công tác tham mưu, phối hợp xây dựng và đẩy mạnh thực hiện các chương trình phối hợp với các bộ, ngành Trung ương; hỗ trợ các hội thành viên xây dựng, triển khai, nhân rộng các chương trình phối hợp với bộ chủ quản, sở, ngành địa phương trong tổ chức các hoạt động của hội thành viên, góp phần nâng cao nhận thức của các bộ, ngành Trung ương và sở, ngành địa phương về vai trò của hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam.

Bài, ảnh: HT